Zwyczaj chodzenia po kolędzie w wigilię Bożego Narodzenia
Kraj(e) członkowski(e): Rumunia/Republika Mołdowy
Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa ludzkości w 2013 r.
Zarówno w Rumunii, jak i w Mołdawii, przed świętami Bożego Narodzenia grupy młodych mężczyzn (zazwyczaj kawalerów) przygotowują się do chodzenia po kolędzie. W wieczór wigilijny udają się od domu do domu, śpiewając epickie pieśni o treści dostosowywanej do odbiorców w każdym gospodarstwie. W zamian obdarowywani są przez gospodarzy okolicznościowymi upominkami i drobnymi kwotami pieniędzy. Tam, gdzie mieszkają panny, kolędnicy śpiewają specjalne pieśni i tańczą z nimi, co jest traktowane jako wróżba zamążpójścia w nadchodzącym roku. Niekiedy kolędnicy przebrani są w okolicznościowe stroje, towarzyszą im muzykanci, a wędrówka po wsi ma elementy choreograficzne. Jest to tradycja, której młodzi mężczyźni uczą się pod kierunkiem starszych i bardziej doświadczonych, w czasie codziennych prób, odbywających się od momentu powstania grupy kolędniczej do wigilii Bożego Narodzenia. W niektórych miejscowościach dzieci mają prawo przysłuchiwać się próbom, dzięki czemu mogą przyswoić sobie cały repertuar. Kolędowanie jest formą składania życzeń, która odgrywa ważną rolę w ochronie tożsamości i umacnianiu spójności społecznej.
© 2013 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO
Tradycja tkania kilimów w Rumunii i Mołdawii
Kraj(e) członkowski(e): Republika Mołdowy / Rumunia
Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2016 r.
Kilimy wytwarzane w Rumunii i Mołdawii były w przeszłości nie tylko dekoracją czy sposobem na ocieplenie domu, ale także częścią posagu panny młodej. Różnorodność technik stosowanych przy wyrobie kilimów pozwalała na tworzenie różnych motywów. Na podstawie niektórych charakterystycznych wzorów można było poznać ich pochodzenie. Kilimy odgrywały ważną rolę w zwyczajach danej społeczności, m. in. podczas pogrzebów, gdzie symbolizowały przejście duszy zmarłego do zaświatów. Były również wystawiane na międzynarodowych wystawach jako świadectwo tożsamości narodowej. Obecnie kilimy nadal są cenione w sferze publicznej i prywatnej. Prezentuje się je w czasie festiwali miejskich i uroczystości. Techniki wykonywania kilimów zmieniały się wraz z upływem czasu. Zamiast wertykalnego czy horyzontalnego krosna, obecnie używa się ciasno ściągniętych wątków lub innych metod, które mogą być stosowane przez tkaczki w domu. Na obszarach wiejskich dziewczynki uczą się tej formy sztuki od swoich matek i babć. W miastach można zapisać się na specjalne zajęcia poświęcone tkaniu kilimów, m. in. w ośrodkach rzemieślniczych, stowarzyszeniach, muzeach i na uczelniach. Tkanie kilimów, uważane za przejaw kreatywności i wyraz tożsamości, przyczynia się do jednoczenia ludzi w różnym wieku i o odmiennym statusie społeczno- ekonomicznym.
© 2016 tłumaczenia na język polski: Polski Komitet ds. UNESCO