Nowe wpisy na Listę światowego dziedzictwa na sesji w Krakowie
W 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa, która odbyła się w Krakowie w dniach 2 – 12 lipca 2017 r., wzięło udział ok. 2000 delegatów: członków delegacji 21 państw reprezentowanych w Międzyrządowym Komitecie ds. Ochrony Światowego Dziedzictwa (w skrócie: Komitecie Światowego Dziedzictwa) oraz jako obserwatorów członków delegacji 103 państw – sygnatariuszy Konwencji UNESCO, przedstawicieli międzynarodowych organizacji doradczych UNESCO, przedstawicieli pozarządowych organizacji międzynarodowych i krajowych oraz dziennikarzy.
Doroczna sesja Komitetu Światowego Dziedzictwa była zorganizowana w ścisłej współpracy z Centrum Światowego Dziedzictwa UNESCO w Paryżu. Obrady prowadził prof. Jacek Purchla, przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO, któremu Komitet Światowego Dziedzictwa powierzył funkcję przewodniczącego na 40 sesji w Stambule, w lipcu 2016 roku.
Polskiej delegacji przewodniczył prof. Piotr Gliński, wiceprezes Rady Ministrów i Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a podczas jego nieobecności – prof. Sławomir Ratajski, Sekretarz Generalny Polskiego Komitetu ds. UNESCO.
Głównym organizatorem tego zakrojonego na szeroką skalę i prestiżowego przedsięwzięcia międzynarodowego, ze strony polskiej jako kraju – gospodarza było Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pełnomocnikiem Rządu ds. przygotowania 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa była prof. Magdalena Gawin, Podsekretarz Stanu w MKiDN, Generalny Konserwator Zabytków. Prace organizacyjne i merytoryczne z ramienia MKiDN koordynował Narodowy Instytut Dziedzictwa. Głównymi współorganizatorami byli: Ministerstwo Spraw Zagranicznych i władze miasta Krakowa we współpracy z Ministerstwem Administracji i Spraw Wewnętrznych. Bliższe informacje na temat współorganizatorów i partnerów, a także samej sesji i wielu wydarzeń towarzyszących, znajdują się na stronie internetowej.
Na szczególną uwagę zasługuje zainicjowane przez Polskę wydarzenie równoległe: Forum Zarządców – spotkanie opiekunów miejsc wpisanych na Listę światowego dziedzictwa z wszystkich regionów świata. Odbyło się w Krakowie po raz pierwszy i spotkało się z tak żywym zainteresowaniem, że prawdopodobnie stanie się wydarzeniem cyklicznym, podobnie jak organizowane od kilku lat Forum Młodych.
O wynikach Forum Młodych Profesjonalistów Światowego Dziedzictwa, które odbyło się w Polsce, piszemy w osobnej informacji.
Z inicjatywy przewodniczącego, na sesji bardziej słyszalny stał się głos organizacji pozarządowych, które wypowiadały się w charakterze obserwatorów i miały okazję uczestniczyć w spotkaniu zorganizowanym przez Europa Nostra i Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Jak co roku, sesja przyciągała uwagę całego świata z powodu nowych wpisów na Listę światowego dziedzictwa. W Krakowie Komitet Światowego Dziedzictwa podjął decyzję o wpisaniu 21 nowych miejsc, w tym podziemi zabytkowej kopalni rud srebronośnych oraz sztolni „Czarny Pstrąg” w Tarnowskich Górach z systemem pozyskiwania wody. Nazwa tego miejsca światowego dziedzictwa w języku angielskim brzmi: Tarnowskie Góry Lead-Silver-Zinc Mine and its Underground Water Management System.
Liczba miejsc wpisanych na Listę światowego dziedzictwa, zwiększyła się w ten sposób do 1073. Wśród nowych wpisów są 3 dobra przyrodnicze i 18 dóbr kultury. Ponadto w czterech przypadkach znacząco rozszerzono zakres wcześniejszych wpisów, a w jednym – co stanowi precedens – zredukowano zakres wpisanego wcześniej obszaru.
Dobra przyrodnicze:
Park Narodowy Los Alerces (Argentyna)
Quinghai Hoh Xil – obszar leżący w północno-wschodniej części Wyżyny Tybetańskiej (Chiny)
Krajobrazy Daurii (Mongolia/ Federacja Rosyjska)
Dobra kultury:
MBanza-Kongo. Pozostałości stolicy dawnego Królestwa Konga (Angola)
Nabrzeże Valongo, stanowisko archeologiczne wpisane jako miejsce upamiętniające sprowadzanie niewolników afrykańskich do Ameryki (Brazylia)
Obszar świątyń w starożytnej stolicy Ishanapura w Sambor Prei Kuk – stanowisko archeologiczne (Kambodża)
Kulangsu – założona na wyspie kolonia międzynarodowa, której zabudowa była efektem krzyżowania się obcych wpływów w architekturze, na styku z Chinami (Chiny)
Fortyfikacje weneckie z XV-XVII w.: Stato da Terra i zachodnia część Stato da Mar – od Lombardii po wschodnie wybrzeże Adriatyku (Chorwacja, Włochy, Czarnogóra)
Kujataa w Grenlandii: krajobraz rolniczy na terenach zamieszkałych przez ludność pochodzenia europejskiego i Inuitów, na skraju wiecznej zmarzliny (Dania)
Asmara: modernistyczne miasto w Afryce (Erytrea)
Taputapuatea (krajobraz kulturowy i morski z dawnym ośrodkiem władzy politycznej, centrum ceremonialnym i miejscem pochówku w Polinezji Francuskiej) (Francja)
Jaskinie i sztuka epoki lodowej w Jurze Szwabskiej (Niemcy)
Zabytkowa część miasta w Ahmadabadzie (Indie)
Zabytkowa część miasta Jazd (Iran)
Święta wyspa Okinoshima i związane z nią miejsca w regionie Munakata (Japonia)
Stare miasto w Hebronie (Palestyna)
Kopalnia ołowiu, srebra i cynku w Tarnowskich Górach oraz system gospodarowania wodami podziemnymi (Polska)
Sobór Zaśnięcia Matki Bożej i monastyr w położonej na wyspie o tej samej nazwie miejscowości Swijażsk (Federacja Rosyjska)
Krajobraz Kulturowy ǂKhomani (Republika Południowej Afryki)
Afrodyzja (Turcja)
The English Lake District (Kraina Jezior) (W. Brytania)
Rozszerzenie i zmiana granic:
Pierwotne lasy bukowe w Karpatach i innych regionach Europy (Albania, Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Włochy, Rumunia, Słowenia, Hiszpania, Ukraina). Rozszerzenie wpisu o nazwie „Pierwotne lasy bukowe w Karpatach i dawne lasy bukowe w Niemczech (Niemcy, Słowacja, Ukraina)
Kompleks W-Arly-Pendjari (Benin, Burkina Faso). Rozszerzenie Parku Narodowego W w Nigrze
Bauhaus – obiekty w Weimarze, Dessau i Bernau (Niemcy). Rozszerzenie wcześniejszego wpisu o nazwie Bauhaus – obiekty w Weimarze i Dessau.
Strasburg – od Grande-Île do Neustadt, sceneria miasta europejskiego. Rozszerzenie wpisu o dzielnicę Neustadt (Francja).
Obszar wpisu pod nazwą Katedra Bagrati i Monastyr Gelati (Gelati) został zawężony do wpisu obejmującego Monastyr Gelati. W związku z tym, że zagrożenia były związane jedynie z naruszeniem zasad konserwatorskich przy restaurowaniu Katedry w Bagrati, Monastyr Gelati został wycofany z Listy światowego dziedzictwa w zagrożeniu.
Lista światowego dziedzictwa w zagrożeniu
Na Listę światowego dziedzictwa w zagrożeniu Komitet Światowego Dziedzictwa wpisał w 2017 roku Historyczne Centrum Wiednia. Wycofane zostały z tej Listy dwa obiekty przyrodnicze w Afryce: Park Narodowy Komoé (Wybrzeże Kości Słoniowej) i Park Narodowy Simien (Etiopia).
Ogółem na Liście światowego dziedzictwa w zagrożeniu znajduje się obecnie 54 miejsc.
Monitoring miejsc wpisanych na Listę światowego dziedzictwa
Komitet rozpatrzył projekty decyzji dotyczące 154 miejsc wpisanych na Listę światowego dziedzictwa. Niektóre z nich poddano pod dyskusję, w tym projekt decyzji dotyczący Puszczy Białowieskiej.
Po raz szósty przebieg sesji był transmitowany na żywo. Nagrania z tegorocznych obrad, podobnie jak z poprzednich sesji,dostępne są w Internecie.
Poszczególne decyzje zostaną wkrótce oficjalnie przekazane na piśmie tym Państwom – Stronom Konwencji, do których są adresowane. Będą również opublikowane w języku angielskim i francuskim w portalu UNESCO.