aNtropologia, KoMUNiK acja, aNiMacja... 209 jednoczesnego poznawania, rozumienia i działania, do kształtowania postaw kulturowych i relacji międzyludzkich, a nie tylko (lecz także) do obcowania ze sztuką będącego wynikiem spotkania dzieła artystycznego z jego odbiorcą. Jesteśmy przekonani, że takie podejście pozwala obszerniej opisywać różnego rodzaju zjawiska kulturowe, z którymi uczniowie mają na co dzień do czynienia, skuteczniej skorelować nabywaną przez nich wiedzę z ich doświadczeniem i praktyką życiową, tak by ostatecznie wiedza znaczyła umiejętność rozumienia i działania w kulturze, a nie jedynie przyswajania wiedzy z poszczególnych dziedzin sztuki. Bardzo ważne jest także to, jaki model ucznia przyjmuje się przy opracowywaniu programu wiedzy o kulturze. Naszym zdaniem – przy czym jeszcze raz warto tu podkreślić, że przez „nasze zdanie” rozumiemy tu opinie właściwe całemu środowisku Instytutu Kultury Polskiej – nadrzędna powinna być wizja ucznia jako nie tyle, czy nie tylko, znawcy i odbiorcy kultury, ale aktywnego uczestnika i współtwórcy kultury. Zatem faktom, zjawiskom czy cechom kulturowym powinny towarzyszyć kategorie interpretacyjne pomagające w samodzielnym rozumieniu kultury oraz refleksyjnemu projektowaniu własnego uczestnictwa w kulturze. Bynajmniej nie ma to oznaczać wyeliminowania perspektywy historycznej. Przeciwnie – nastawienie na interpretowanie przez ucznia różnorakich zjawisk kulturowych współczesnego świata, domaga się dopełnienia poprzez ujęcie historyczne, pozwalające zrozumieć uczniowi, że kultura jest zawsze dziedzictwem przeszłości, do którego kolejne pokolenia wnoszą swój własny wkład. 2. Antropologiczny wymiar kultury Przyjęcie antropologicznego sposobu rozumienia kultury jako nadrzędnego w stosunku do jej rozumienia artystycznego opiera się na przeświadczeniu, że obcowanie z kulturą nie musi oznaczać obcowania jedynie z tym, czemu przypisuje się wartości estetyczne (choć samo w sobie ma ono wielką wartość), i nie musi odbywać się w typowych dla tego przestrzeniach: kinie, teatrze, muzeum czy filharmonii. Biorąc pod uwagę szerokie, antropologiczne rozumienie kultury, każdy z uczniów obcuje z kulturą na co dzień: w domu, szkole, kawiarni,