aNtropologia, KoMUNiK acja, aNiMacja... 2 1 1 a same pojęcia kultury duchowej i materialnej zastąpić pojęciem duchowego i materialnego aspektu wytworów kulturowych. Inna ważna możliwość, jaką daje antropologiczne spojrzenie na kulturę to wydobycie jej społecznego charakteru. Kultura jest postrzegana w antropologii jako to, co dzieje się między ludźmi i co może przybierać kształt grup, społeczności, wspólnot, organizacji i organizmów zbiorowych. Z punktu widzenia programu wiedzy o kulturze najważniejszym podmiotem zbiorowym kultury będzie naród, zatem kulturze narodowej i jej instytucjom należy poświęcić najwięcej miejsca. Jednakże ważne jest również wskazanie kulturowego znaczenia rodziny, wspólnoty sąsiedzkiej, subkultury, zbiorowości o charakterze lokalnym i regionalnym, a także bytów ponadnarodowych (np. kultura środkowoeuropejska, kultura europejska, kultura chrześcijańska). Równie istotne jest tu wprowadzenie diachronicznego ujęcia typów kultury – kultura tradycyjna, szlachecka, mieszczańska, masowa – pozwalającego odsłonić historyczne pokłady współczesności, m.in. w odniesieniu do kształtu czy kształtów polskiej kultury narodowej. 3. Kultura i komunikacja Komunikacja to jeden z najważniejszych wymiarów ludzkiego współbycia ze sobą. Bez komunikacji nie byłoby kultury, nie tylko kultury artystycznej, ale kultury w ogóle. Zwierzęta również komunikują się ze sobą i to nierzadko w sposób bardzo skomplikowany, jednak tylko człowiekowi dostępne są takie środki komunikacji (media), dzięki którym możliwa jest wymiana myśli, uczuć i spostrzeżeń, a także kumulowanie oraz przekazywanie w czasie i w przestrzeni zdobytej wiedzy oraz doświadczeń. We współczesnej wiedzy o kulturze, w sytuacji niemal permanentnej rewolucji komunikacyjnej, zwracanie uwagi na ten jej aspekt wydaje się szczególnie znaczące6. Coraz 6 A. Mencwel, Wiedzao kulturzew kulturzewspółczesnej, w tomie: Wiedza o kulturzepolskieju proguXXIwieku.Materiałykonferencjiprzedkongresowej. Wrocław8–10czerwca2000, pod red. S. Bednarka i K. Łukasiewicza, Katedra Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wyd. DTSK Silesia, Wrocław 2000, s. 7-14.