MUzeUM jaKo Narzędzie edUKacji 24 1 Jakie muzeum? Podczas gdy w tradycyjnym ujęciu muzeum jest przestrzenią odizolowaną od świata codzienności, przygodności, jest miejscem, gdzie kontempluje się nieśmiertelność i gdzie stykamy się z absolutem, z ostateczną tajemnicą, współczesne muzeum odwrotnie – winno być ufundowane nie na kulcie oryginalności czy artystycznego sacrum, ale na krytycznym dystansie wobec tego, co „na zewnątrz”. Muzeum powinno być szumem, zakłóceniem, które rozbija uporządkowany komunikat, szczeliną w monolicie dominującego porządku celowości. Przyjmując, że prawdy, które mogą zostać wypowiedziane przy użyciu gromadzonych przez muzeum dzieł, są różne i niestabilne, za zadanie muzeum należałoby uznać nie tyle przekazywanie gotowych wykładni, ile dostarczanie narzędzi umożliwiających widzowi samodzielne skomunikowanie się z dziełem oraz samodzielne wejście w przedstawianą mu za pomocą zbiorów rzeczywistość historyczną, kulturową, artystyczną, etc. Jeśli w ramach tradycyjnego modelu muzeum widz ustawiany jest w pozycji konsumenta gotowych wykładni, to model tu proponowany – zakładający dopuszczenie przez muzeum innych głosów niż jego własny, postrzega widza jako partnera, kogoś, z kim wchodzi się w dyskusję. Celem takiego muzeum jest zatem stworzenie swoiście heterotopicznej przestrzeni do samorozwoju, do samodzielnej pracy, do wypracowywania własnych sposobów ujmowania rzeczywistości i odnajdywania się w niej. Muzeum winno pobudzać kreatywność, jednak nie w sensie tzw. artystycznych zdolności, lecz w sensie twórczego nastawienia do świata i do tego, co się nam o świecie mówi. Edukacja nie powinna więc być postrzegana jako dodatek do głównej działalności muzeum, ani nawet jako aktywność do niej równoległa. Muzeum jako takie jest narzędziem edukacji i wszelka jego aktywność ma wymiar edukacyjny. Edukacja do sztuki Wskazując na negatywne skutki muzealizacji oraz proponując – jako jedno z możliwych rozwiązań – tworzenie happeningowych sytuacji rozgrywających się w przestrzeni heterotopicznego muzeum, nie