280 e d U K a c j a p o p r z e z K U lt U r ę . K r e at Y w N o ś ć i i N N o wa c Yj N o ś ć takie jak: włączenie/wyłączanie urządzeń elektrycznych czy zakrę- canie/odkręcanie wypływu wody w trakcie golenia się lub mycia zębów. Kumulujące się oddziaływanie wielu indywidualnych działań (decyzji) na środowisko powoduje spotęgowany skutek – wynikający z mnożnikowego i zagregowanego efektu owych indywidualnych decyzji. W naukach środowiskowych określa się to jako „destru kcja przez nieznaczne zmiany” lub „tyrania małych decyzji”. Tyrania małych decyzji występuje powszechnie – to m.in. codzienne decyzje każdego z nas: czy segregować śmieci, czy podlewać przydomowy ogródek, czy wyprać w pralce jedną parę skarpetek; to decyzje – czy wyłączać całkowicie prądowo telewizor, komputer, wieżę radiową, czy umyć samochód nad rzek; to bardzo wiele innych małychdecyzji. W pierwszej dekadzie XXI wieku w krajach rozwiniętych, przykładem negatywnej tyranii małych decyzji, są decyzje dotyczące całkowitego wyłączania/niewyłączania z prądu elektrycznego domowych urządzeń, a znajdujących się w stanie oczekiwania (stand-by), które zużywają 10% całej zużywanej energii elektrycznej. Dotyczy to rozległej gamy rzeczy, takich jak: telewizory, radia, magnetofony, odtwarzacze DVD, komputery, drukarki, rzutniki medialne, ekspresy do kawy i jeszcze bardzo wiele innych. Tym samym, w prowadzając perspektywę wyczerpywalności zasobów, w tym szczególności kopalnych źródeł energii, można powiedzieć, że w krajach rozwiniętych domowe urządzenia znajdujące się w stanie oczekiwania marnotrawią 10% zużywanej energii elektrycznej. Kultura codzienności i jej historia to historia brudu, jedzenia, mody i bardzo wielu innych naszych działań/aktywności powtarzanych (prawie) codziennie. Są one zdeterminowane przez kulturę, będąc jednocześnie efektem utrwalonych i utrwalanych nawyków oraz rytuałów�. „Jedzenie i picie, w każdym swym aspekcie, są czynnościami wyuczonymi, a ich forma jest zdeterminowana przez kulturę”20. „Nawet w najbardziej czułych na modę kontekstach konsumpcja [...] zmierza przez repetycję ku nawykowi. Głównie dlatego, że konsumpcja we wszystkich kontekstach społecznych koncentruje się wokół „technik 20 E. Baldwin, B. Longhurst, S. McCracken, M. Ogborn, G. Smith, Wstępdokul- turoznawstwa, Zysk i S-ka, Poznań 2007, s. 328.