44 R o z d z i a ł i – r o l a K U lt U rY w Ks z ta łt owa N i U s p o ł e cz e ń s t wa ... brakiem tolerancji. „Normalne” jest to, co własne, a poczucie tożsamości grupowej jest podtrzymywane przez nieustanną groźbę wykluczenia w przypadku braku poszanowania wszystkich wzorów kultury własnej grupy. Zapewniało to trwałość grupy, poczucie jej niezmienności, czemu skądinąd pomagało wypieranie z pamięci wszystkiego, co mogło przeszkadzać owemu poczuciu tożsamości. W tym typie wszystkie formy zachowań i sytuacje są przewidziane oraz uregulowane kulturowo. Tak więc i proces przekazywania oraz nabywania kultury dokonuje się bezwarunkowo, kompleksowo, bez żadnych wyjątków, luk i zmian. Przekaz kultury jest w zasadzie niekwestionowany i bezdyskusyjny, a jednostki przejmują na swoje wyposażenie pełen arsenał wiedzy, umiejętności i wzorów zachowań niezbędnych do życia w danych warunkach. Nie trzeba dodawać, że w zmienionych warunkach i w innych sytuacjach owo wyposażenie kulturowe zawodzi. A że liczne zbiorowości cechujące się tym typem przekazu kulturowego (w przeszłości pewnie wszystkie) spotykały się w dobie nowoczesności z różnymi wyzwaniami i okolicznościami, do których nie były kulturowo przygotowane, to musiały doświadczać z tego powodu wielu dramatycznych problemów albo poddać się akulturacji, czy wręcz fizycznemu unicestwieniu. Typ kofiguratywny powstawał w wyniku migracji, silnych procesów dyfuzyjnych, kataklizmów, nowych technologii, etc., czyli w wyniku takich sytuacji, w których dawne doświadczenia i wypracowane w nich wzory zachowań przestały się sprawdzać albo okazały się wręcz zgubne. Takiego losu doznało prawdopodobnie wiele dawnych zbiorowości. Jedne z nich nie zmieniały swego typu przekazu kulturowego, inne próbowały się ratować, szukając nowych rozwiązań właśnie poprzez zmianę charakteru owego przekazu. Najważniejsze cechy tych zmian to fakt, iż w tworzeniu i przekazie wzorów zachowań zaczynają odgrywać rolę rówieśnicy. Członkowie wszystkich pokoleń są tu aktywni, choć dominują ludzie w średnim wieku. Pojawiają się wyraźne różnice międzypokoleniowe, a nawet konflikty, w których zdaje się zwyciężać racja tych ostatnich. W typie kofiguratywnym pojawia się wyraźne nastawienie na teraźniejszość ze znacznie mniejszą rolą przeszłości. To, co funkcjonowało dawniej nie jest oczywiście całkowicie zaprzepaszczone, jednak nie ma już takiego znaczenia,