82 R o z d z i a ł i – r o l a K U lt U r Y w Ks z ta łt o wa N i U s p o ł e c z e ń s t wa . . . emocjonalnym odwrażliwieniem. Dlatego powinno się uczyć młodzież zarównotechnikimediów,jaki rozumieniamedialnychśrodkówwyrazu: mechanizmówmanipulacji,odróżnianiafikcjiodrzeczywistości,narzędzi,którymiposługujesięreklamaitp.6. Wedle dokumentu przyjętego w 1999 roku na konferencji zorganizowanej z inicjatywy UNESCO7, edukacja medialna powinna uczyć jak analizować, krytycznie oceniać i tworzyć teksty medialne; jak identyfikować źródła tekstów medialnych, ich kontekst oraz polityczne, społeczne i kulturowe znaczenie; jak interpretować wiadomości oraz wartości oferowane przez media; jak dobierać odpowiednie media dla przekazania własnych wiadomości i relacji skierowanych do określonego odbiorcy8. Tę definicję można traktować jako swego rodzaju podsumowanie dwudziestowiecznej koncepcji edukacji medialnej związanej z rozwojem i dominacją tradycyjnej telewizji opartej na jednokierunkowym przekazie od nadawcy do odbiorcy skazanego niejako na bierny odbiór treści. Przełom XX i XXI wieku to moment rewolucyjnej zmiany w komunikacji społecznej. Pojawienie się i błyskawiczne upowszechnienie całkowicie nowej, cyfrowej techniki zapisu i przesyłania informacji stopniowo przekształca wszystkie media elektroniczne w nowe media: multimedialne i interaktywne. Zjawisko konwergencji prowadzi do zacierania się granic między odrębnymi dotąd formami przekazu. Przekaz nielinearny sprawia, że media przestają być rynkiem nadawcy, a stają się rynkiem odbiorcy, mogącego samodzielnie podjąć decyzję, które treści i w jakim czasie odbierać. Jak obrazowo pisze Karol Jakubowicz: „Media masowe” przekształcają się w niektórych aspektach, zwłaszcza działalności internetowej, w „media mas”9. Sieci teleinformatyczne, w tym szerokopasmowe, przybliżają nas do realizacji 6 M. Braun-Gałkowska, PedagogikamediówpotrzebąszkołyXXIwieku, [w:] Pedagogika mediów, red.: J. Detka, Kielce 2000, s. 11. 7 8 Konferencja nt. „Edukacja medialna a wiek cyfrowy”, Wiedeń, kwiecień 1999. D. Schretter, Europejskaplatformakształceniaw zakresieśrodkówmaso- wegoprzekazuw krajachEuropyZachodniej, [w:] Edukacjamedialna,Potrzeba i wyzwanieprzyszłości, Warszawa 2000, s. 12. 9 K. Jakubowicz, [w:] Prawo i regulacje świata telekomunikacji i mediów, nr 3/2010.