Międzynarodowy Rok Współpracy w Dziedzinie Wody oficjalnie zainaugirowany został 11 lutego 2013 roku w siedzibie UNESCO w Paryżu, jednak decyzja w tej sprawie zapadła o wiele wcześniej, w roku 2010, kiedy o proklamowaniu Roku zdecydowało 31 agend ONZ, zaangażowanych w różny sposób w rozwiązywanie globalnych problemów związanych z wodą. Zdecydowano wówczas również o powierzeniu UNESCO roli koordynatora Roku, jako najbardziej interdyscyplinarnej spośród wszystkich agend ONZ, jednocześnie od wielu lat rozwijającej programy, które służą lepszemu gospodarowaniu światowymi zasobami świeżej wody i upowszechnieniu dostępu do niej. Współpraca w dziedzinie wody jest także podstawowym warunkiem realizacji Milenijnych Celów Rozwoju.

Oficjalnym sloganem Międzynarodowego Roku Współpracy w Dziedzinie Wody jest “Water, water everywhere, only if we share”. Wymyśliła go 23-letnia Hinduska, mieszkanka Delhi, która tym właśnie hasłem, wzywajacym wspólnotę międzynarodową do współpracy na rzecz upowszechnienia dostępu do świeżej wody, wygrała międzynarodowy konkurs ogłoszony przez ONZ.

Decydując się na takie hasło, brano pod uwagę fakt, że w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, woda ponad dwukrotnie częściej stawała się dziedziną współpracy niż konfliktów między ludzmi. Mimo jej ogromnych niedoborów w niektórych regionach świata, nigdzie nie rysuje się obecnie realna groźba wojny na tle dostępu do wody, natomiast coraz częściej zbiorniki wodne dostarczają okazji do współpracy pomiędzy ludźmi korzystającymi z nich wspólnie lub podejmujacymi wspólne wysiłki, by takie zbiorniki zbudować. Obecnie więc woda o wiele częściej łączy ludzi niż ich dzieli. Jest wiele przykładów współpracy w dziedzinie wody kontynuowanej pomimo trwajacych konfliktów pomiędzy krajami. “Indus Water Treaty” pomiędzy Indiami i Pakistanem , podpisane w 1960 roku przetrwało już trzy poważne konflikty pomiędzy tymi krajami i jest w dalszym ciągu respektowane i realizowane w praktyce. 40 procent ludności świata mieszka w 148 krajach leżących na terenach 276 dorzeczy rzek, które przekraczają co najmniej jedną granicę państwa. Dorzecza te obejmują około 46 procent powierzchni ziemi. Dlatego też, a dodatkowo także z powodu stale roznącego zapotrzebowania na wodę, wynikającego z rozwoju ekonomicznego i demograficznego świata, potrzeba wpółpracy w tej dziedzinie staje się coraz większa, nie tylko ze wzlędu na środowisko, ale także dla zapewnienia przyjaznych wzajemnych relacji pomiędzy społecznościami, dla których zbiornik wodny jest wspólnym dobrem.

Rola takiej współpracy w realizacji globalnych celów Zrównoważonego rozwoju po roku 2015 stała się głównym tematem uroczystości inaugurujących Rok w siedzibie UNESCO w lutym br. z udzialem Dyrektor Generalnej, Iriny Bokovej, Przewodniczącego UN-Water (specjalnej jednostki Narodów Zjednoczonych, zrzeszającej kilkadziesiąt organizacji zajmujących się prolemami wody na świecie) i Sekretarza Generalnego Światowej Organizacji Meteorologicznej, Michela Jarraud, przedstawicieli rządów, społeczności lokalnych i ekspertów w dziedzinie problemów związanych z wodą na świecie. W wystąpieniu otwierającym uroczystość, Irina Bokova podkreśłiła konieczność koncentrowania działań w miejscach o największych potrzebach, takich jak Afryka Subsaharyjska, gdzie 300 mln ludzi cierpi na niedobór wody, co stanowi prawie 40 procent mieszkańców tego regionu.

Brak lub niedobór wody, a także jej stale pogarszająca się jakość, to dziś jedne z najpoważniejszych problemów świata. W największym stopniu dotykają społeczeństw najbiedniejszych, a w nich przede wszystkim kobiet i dzieci. Raport ONZ na temat realizacji Milenijnych Celów Rozwoju za rok 2012  przynosi dowody na to, że w Afryce Subsaharyjskiej kobiety są głównymi ofiarami klęski suszy, ponieważ to na nich w ponad 70 procentach spoczywa obowiązek zaopatrywania w wodę rodziny I lokalnej społeczności. Jednocześnie tylko 6 procent stanowisk ministerialnych w dziedzinie ochrony środowiska, gospodarki surowcami naturalnymi czy energią.

Przewidywany wzrost populacji świata z 7 do 9 miliardów w 2050 roku spowoduje dalszy wzrost zapotrzebowania na produkty rolnicze o około 20 procent, a także na energię elektryczną o około 60 procent. Wszystko to wiązać się będzie z jeszcze większym zapotrzebowaniem na wodę.

Woda jest od dawna tematem priorytetowym w działalności UNESCO. Probemami związanymi z zasobami wodnymi I ekosystemmai zajmuje się Międzynarodowy Program Hydrologiczny International Hydrological Programme (IHP), którego zadaniem jest podejmowanie działań, służących maksymalnemu zredukowaniu zagrożeń dla systemów wodnych świata. W badaniach naukowych, prowadzonych w ramach programu IHP, bierze się pod uwagę wymagania społeczne i wykorzystuje najlepsze znane dotąd metody racjonalnego zarządzania wodą. Badaniami takimi zajmuje się m.in. Europejskie Regionalne Centrum Ekohydrologii pod auspicjami UNESCO (ERCE), powstałe w 2006 roku w Łodzi na mocy porozumienia zawartego przez rząd Polski z UNESCO. Działalnośc ERCE doskonale koresponduje z założeniami Międzynarodowego Roku Współpracy w Dziedzinie Wody. Centrum prowadzi badania naukowe w zakresie ekohydrologii i rozwija międzynarodową współpracę oraz kontakty, tworząc platformę dla wymiany informacji naukowych dot. Ekohydrologii i Zintegrowanego Zarządzania Wodami (IWMO) pomiędzy instytucjami na całym świecie.

Sieć instytucji naukowych, zajmujących się problemami wody i działających pod auspicjami UNESCO, obejmuje 25 takich placówek. Na świecie działa także  36 Katedr UNESCO zajmujących się rozwiązywaniem problemów w dziedzinie wody. Działający w Holandii Instytut UNESCO Edukacji na temat Wody jest największą na świecie instytucją oferującą studia podyplomowe w tej dziedzinie . Wykształcił dotychczas 15.400 specjalistów z 160 krajów. Program Narodów Zjednoczonych zajmujący sie oceną zasobów wodnych świata World Water Assessment Programme, koordynowany przez UNESCO, skupia wysiłki 30 agend ONZ, których rezultaty publikowane sa w dorocznym Raporcie na temat Wody na świecie.

Od stycznia 2012 r. UNESCO wspiera badania w dotkniętych suszą krajach Rogu Afryki, służące poszukiwaniom warstw wodonośnych. Znalezienie odnawialnych źródeł pozwolić ma na wydobywanie co roku co najmniej 200 metrów sześciennych wody. Pierwsze kraje objęte tym projektem to Etiopia i sąsiadująca z nią Kenia.

Strona w portalu UNESCO poświęcona współpracy w dziedzinie wody

Międzynarodowa Dekada Narodów Zjednoczonych "Woda dla życia"