23 kwietnia: Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich
Obchodzony w tym roku po raz 28. Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich, tradycyjnie poświęcony jest promocji literatury i czytelnictwa, a także problematyki związanej z ochroną praw autorskich. Co roku staje się okazją do dyskusji na temat roli książki jako źródła wartości i wiedzy, a także skarbnicy dziedzictwa niematerialnego i różnorodności kulturowej oraz narzędzia dialogu.
Główne obchody Dnia tradycyjnie odbywają się w mieście mianowanym Światową Stolicą Książki. Na rok 2022 Dyrektor Generalna UNESCO, z rekomendacji Komitetu Doradczego Światowej Stolicy Książki, tytułem tym obdarzyła Guadalajarę (Meksyk). Tam właśnie 23 kwietnia rozpocznie się, trwające przez cały rok, święto książki. Złożą się na nie wydarzenia literackie, organizowane we współpracy z pisarzami latynoamerykańskimi, projekty artystyczne łączące teatr, muzykę i literaturę oraz wykorzystanie lokalnych rozgłośni radiowych do czytania i promocji poezji.
Guadalajara wybrana została Światową Stolicą Książki ze względu na wdrażany tam kompleksowy plan działań związanych z książką jako narzędziem kreowania pozytywnych zmian społecznych, zwalczania przemocy i budowania kultury pokoju. Program koncentruje się na trzech celach strategicznych: odzyskiwaniu przestrzeni publicznych za pomocą różnego rodzaju zajęć i wydarzeń czytelniczych, organizowanych w parkach i innych miejscach publicznych, wzmacnianiu więzi i spójności społecznej poprzez organizację warsztatów czytania i pisania dla dzieci oraz budowanie tożsamości lokalnej poprzez wzmacnianie więzi międzypokoleniowych poprzez promocję opowiadania historii i poezji ulicznej.
Guadalajara od 2017 roku jest Miastem Kreatywnym UNESCO w dziedzinie sztuki mediów i jako takie jest m.in. organizatorem Międzynarodowych Targów Książki. W swojej przyszłej działalności miasto zamierza wykorzystywać zasoby kulturalne, takie jak biblioteki, czytelnie, księgarnie do realizacji programów zapobiegania przemocy, promocji praw człowieka, równości płci i kultury pokoju, a co za tym idzie – szeroko pojętych transformacji społecznych.
W poprzednich latach tytuł Światowej stolicy Książki nosiły kolejno: Madryt (2001), Aleksandria (2002), New Delhi (2003), Antwerpia (2004), Montreal (2005), Turyn (2006), Bogota (2007), Amsterdam (2008), Bejrut (2009), Ljubljana (2010), Buenos Aires (2011), Erewań (2012), Bangkok (2013), Port Harcourt (2014), Incheon (2015), Wrocław (2016), Konakry (2017) i Ateny (2018). Szardża (2019), Kuala Lumpur (2020), Tbilisi (2021).
Znaczącą rolę w promocji książki i czytelnictwa odgrywa Sieć miast kreatywnych UNESCO w dziedzinie literatury. Należą do niej dwa polskie miasta; Kraków (od 2013 r.) i Wrocław (od 2019 r.). W tym roku, oprócz tradycyjnych wydarzeń promujących książki i czytelnictwo, ma tam miejsce także wiele działań związanych z pomocą Ukrainie, począwszy od promocji literatury ukraińskiej, poprzez organizację spotkań autorskich, po organizację pomocy dla uchodźców.
Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich proklamowany został w 1995 roku, na 28. Sesji Konferencji Generalnej UNESCO. Historycznie, idea święta książki ma swój początek w Katalonii i sięga roku 1930. Data obchodów – 23 kwietnia – związana jest z rocznicą urodzin lub śmierci kilku wielkich pisarzy: Szekspira, Cervantesa, Druona i Nabokova.
W Światowym Dniu Książki i praw Autorskich UNESCO zachęca uczniów, nauczycieli, czytelników z całego świata, a także wydawców i bibliotekarzy – nas wszystkich, do dzielenia się pasją do literatury i wyrażania miłości do czytania za pośrednictwem stron w mediach społecznościowych, takich jak np.: #WorldBookDay
Szczególnego znaczenia nabiera także sieć bibliotek cyfrowych, dająca dostęp do milionów książek, w tym także literatury fachowej, niezbędnej do pracy – bez wychodzenia z domu. Jedną z najwcześniej powstałych jest zainicjowana przez UNESCO i Bibliotekę Kongresu USA Światowa Biblioteka Cyfrowa (World Digital Library), pozwalająca sięgnąć bezpłatnie po ponad 19 tysięcy materiałów z ponad 200 krajów.
Kraków jako Miasto Literatury UNESCO
