references
I S T O T A D Z I E D Z I C T W A N I E M A T E R I A L N E G O W R O Z U M I E N I U K O N W E N C J I U N E S C O . . .
103
kuchnia ta znalazła się na Liście jako żywa kultura wspólnotowa. Na Listę wpisano także dietę śródziemnomorską (Grecja, Hiszpania, Maroko i Włochy, wpis w 2010 roku) – dietę rozumianą jako wszystko, co mieści się w przestrzeni pomiędzy krajobrazem a stołem: uprawę roślin, zbiór plonów, rybołówstwo, przechowywanie i przetwarzanie żywności, przygotowywanie, a przede wszystkim spożywanie posiłków, na które składa się oliwa z oliwek, zboża, owoce świeże lub suszone, ryby, nabiał i mięso w ograniczonych ilościach oraz wiele ziół i przypraw, popijanych – w zależności od tradycji związanej z religią – winem lub naparami ziołowymi. Ten przykład pozwala nam przerzucić pomost do piątej dziedziny, którą są „umiejętności związane z rzemiosłem”. Do oficjalnego przekładu polskiego trzeba w tym punkcie zgłosić zastrzeżenie: zabrakło w nim przymiotnika „tradycyjne” (angielskie traditional craftsmanship – analogicznie we wszystkich przywoływanych źródłowych wersjach językowych). Na ten temat chyba nie trzeba się rozwodzić, wystarczy podać kilka przykładów. A więc hodowla jedwabników i produkcja jedwabiu (Chiny, wpis w 2009 roku) oraz indonezyjski batik (Indonezja, wpis w 2009 roku); technika wykonywania koronki igłowej point d’Alençon (Francja, wpis w 2010 roku), sztuka koronkarstwa praktykowana w Pagu, Lepoglavie i Hvarze (Chorwacja, wpis w 2009 roku), a także tradycje koronkarskie z Lefkary (Cypr, wpis w 2009 roku); ugandyjska tkanina z kory drzewa (Uganda, wpis w 2008 roku). Dalej – sokolnictwo, wpisane solidarnie przez aż dwanaście krajów (Arabia Saudyjska, Austria, Belgia, Czechy, Francja, Hiszpania, Katar, Maroko, Mongolia, Republika Korei, Syria i Zjednoczone Emiraty Arabskie, wpisy w 2010 i 2012 roku). Obok kaligrafii chińskiej (Chiny, wpis w 2009 roku) – rysunki na piasku na wyspach Wanuatu (Wanuatu, wpis w 2008 roku), tworzone jednym palcem przez biegłych grafików na piasku, w popiele wulkanicznym lub w glinie, stanowiące formę komunikacji pomiędzy reprezentantami około 80 różnych grup językowych, kryjące w sobie całą wiedzę tych społeczności: od mitycznej do technologicznej, ściśle łączące się z opowieściami, pieśniami i obrzędami. W 2012 roku na wniosek Włoch na Liście reprezentatywnej znalazła się tradycyjna kremońska sztuka lutnicza. Nie chodziło jednak
