references
O C H R O N A D Z I E D Z I C T W A P O D W O D N E G O W K O N W E N C J I U N E S C O Z 2 0 0 1 R O K U
111
do wpisu na listę stu najważniejszych stanowisk archeologicznych, głównie wraków w wodach Bałtyku. Artykuł 7 w punkcie 3 stwierdza, że w celu „współpracy na rzecz wypracowania najlepszych metod ochrony statków i samolotów będących własnością danego państwa, Strony zobowiązują się informować państwo będące sygnatariuszem konwencji, a także – w stosownych przypadkach – inne państwa, o udokumentowanym związku natury kulturowej, historycznej lub archeologicznej z odkrytymi obiektami podwodnego dziedzictwa kulturowego. Z doświadczeń archeologów polskich wynika, że najczęściej rozpoznawane na dnie morza wraki statków i samolotów związane są z dziedzictwem innych państw, często nawet kilku, gdyż kadłub może być dziełem jednego ośrodka szkutnictwa, a jego wyposażenie, uzbrojenie, rzeczy osobiste załogi oraz ładunek mogły powstać w różnych krajach. W związku z tym informowano po rozpoznaniu proweniencji partnerskie muzea w danych krajach, zasięgano konsultacji, a nawet użyczano zabytki do zagranicznych instytucji organizujących tematyczne wystawy. Również Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku było informowane o odkryciach za granicą, gdzie na przykład rozpoznano kadłuby statków zbudowane z „gdańskiej” dębiny. Artykuł 8 stanowi o tym, że sygnatariusze konwencji „mogą zezwalać na działania nakierowane na podwodne dziedzictwo kulturowe spoczywające w wodach ich mórz przyległych (...)”. Takich potrzeb nie ma zbyt wiele, ale na przykład w wypadku odkrycia miejsca zalegania w Morzu Północnym okrętu podwodnego „Orzeł” może być podjęta taka ekspedycja. Artykuł 9 już w punkcie 1 stanowi o tym, iż „Strony zobowiązane są chronić podwodne dziedzictwo kulturowe znajdujące się w wyłącznej strefie ekonomicznej oraz na szelfie kontynentalnym zgodnie z postanowieniami konwencji”. Realizacji tego artykułu podporządkowanych jest w ostatnich latach większość prac realizowanych przez CMM. Są to badania ratunkowe na przykład w portowym torze wodnym Martwej Wisły w Gdańsku, czy też akcja, jaką wspólnie z Urzędem Morskim, Instytutem Morskim i Marynarką Wojenną, przeprowadzono w 2011 roku na pozostałościach wraku statku transportującego żeliwne armaty szwedzkie z XVIII wieku. Do prac tych
