references
164 O B E C N A
SYTUACJA PRAWNA W ZAKRESIE OCHRONY I ZARZĄDZANIA...
wpływały. Narodowo-państwowa tożsamość jest poddawana pod dyskusję. Globalizacja oddziałując na demokratyzację stosunków międzynarodowych, wpłynęła na zwiększenie roli kultury w ochronie i utrwalaniu różnych przejawów tożsamości, przede wszystkim zaś w artykułowaniu „nowych tożsamości”, które nie mieszczą się w klasycznych kategoriach państwa narodowego. Po trzecie, istotne jest też to, że państw jest dużo. W tak licznym gronie, zwłaszcza małe i średnie państwa, które nie są specjalnie rozpoznawalne, szukają nowych sposobów, by zaistnieć na arenie międzynarodowej. Jednym z nich jest zadbanie o wizerunek i reputację państwa”7. Niematerialne dziedzictwo kulturowe może stać się kluczowym elementem takiego nowego wizerunku, „miękkiej siły” państwa, jej soft power. Pod warunkiem, że jego potencjał jest przez społeczeństwo i elity polityczne zauważony i jest konsekwentnie wykorzystywany. Sukcesy w tej mierze – choćby polskiego etno-designu8 odnoszone są jednak niejako „na przekór” państwu, czy też „obok” państwa. Nadal nie potrafimy na poziomie międzynarodowym umiejętnie wykorzystać tego potencjału, który od dawna wykorzystują inne państwa. I można zadać sobie pytanie, czy fakt, że na medalu FIFA, upamiętniającym mistrzostwa świata w piłce nożnej w 2006 roku, wybitym symbolem Polski był pastuch i gęsi jest sygnałem pozytywnym, jeśli chodzi o nasz wizerunek państwa, w którym żywe są tradycje kulturowe i którego „materiałem promocyjnym” może być zdrowa żywność i nadal jeszcze nieskażona przyroda, czy też negatywnym, sytuującym Polskę wizerunkowo w miejscu „zaścianka Europy”? Ten ostatni element może być widoczny szczególnie wtedy, gdy porówna się go z symbolami innych państw, wybitymi na medalach: Francji – wieża Eiffla, Niemiec – Brama Brandenburska, Stanów Zjednoczonych – Statua Wolności, Czech – lew9.
7
J. Nakonieczna, Kultura w tworzeniu reputacji państwa, w: H. Schreiber, G.
Michałowska (red.), Kultura w stosunkach międzynarodowych, t.1: Zwrot kulturowy, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2013, s. 142.
8
Szerzej: E. Klekot, The Seventh Life of Polish Folk Art and Craft, “Etnoloska
tribina”, 2010, t. 40, nr 30, s. 71-85.
9
A. Ziętek, Zagraniczna polityka kulturalna Polski, w: A. Ziętek (red.),
Międzynarodowe stosunki kulturalne, Warszawa, 2010, s. 167.
