references
178 O B E C N A
SYTUACJA PRAWNA W ZAKRESIE OCHRONY I ZARZĄDZANIA...
zagrożenia przez właściwe organy kierowania kryzysowego, zgodnie z ustawą z dnia 18 kwietnia 2002 roku o stanie klęski żywiołowej7), reagowanie (w czasie wystąpienia konfliktu), zabezpieczenie i dokumentowanie (po zakończeniu konfliktu). Skuteczność działań oparta jest w szczególności na tworzeniu planów ochrony zabytków na wypadek wojny przygotowywanych przez jednostki organizacyjne posiadające zabytki (plan ochrony zabytków jednostki organizacyjnej) oraz poszczególne jednostki podziału administracyjnego (gminny, powiatowy, wojewódzki i krajowy plan ochrony zabytków). Konwencja haska z 1954 roku reguluje kwestie podstawowego zagrożenia dla istnienia zabytku nieruchomego, jakim jest konflikt zbrojny. Każda wojna powoduje zubożenie zasobu dziedzictwa kulturowego po obu stronach konfliktu, a postanowienia Konwencji haskiej dążą do jak największego zminimalizowania tego zjawiska. Samo wdrożenie Konwencji w Polsce, w drodze powyższego Rozporządzenia oraz wprowadzenia odpowiednich przepisów do Kodeksu karnego, nie gwarantuje jednak należytego zabezpieczenia dziedzictwa kulturowego na wypadek konfliktu zbrojnego, a więc realizacji celów niniejszej Konwencji. Skuteczność postanowień przyjętych przez wspólnotę międzynarodową na wypadek konfliktów zbrojnych uzależniona jest od aktywności poszczególnych państw w czasie pokoju. W warunkach polskich najwięcej wątpliwości budzi stan inwentaryzacji polskiego zasobu zabytkowego, w tym w szczególności niekompletne inwentarze muzealne, co wykazują kolejne kontrole Najwyższej Izby Kontroli8, a przede wszystkim brak planów ochrony, co związane jest z brakiem odpowiedniego nadzoru nad ich wykonywaniem. Dotychczasowy stan wdrożenia jest więc niezadowalający nie tyle ze względu na brak stosownych przepisów, ale raczej z uwagi na ich niewłaściwe stosowanie. Warto również wskazać na nowe wyzwanie związane z obowiązkiem wdrożenia nowych obowiązków wynikających z ratyfikowanego
7 8
Dz. U. z 2002 r. Nr 62, poz. 558 i Nr 74, poz. 676. Zob. Kontrola pn. „Ochrona i udostępnianie zasobów muzealnych w Polsce
w latach 2006–2008 (półrocze)” (nr P/08/075), przeprowadzona w okresie od 30 kwietnia 2008 r. do 13 października 2008 r. Kontrolą objęto lata 2006–2008 (I półrocze).
