references
190 O B E C N A
SYTUACJA PRAWNA W ZAKRESIE OCHRONY I ZARZĄDZANIA...
tym założenie, że niematerialne dziedzictwo jest zakorzenione we wspólnotach, co oznacza, iż może zostać uznane za element tożsamości i tradycji określonych wspólnot tylko i wyłącznie przez nie same i za ich zgodą. Administracja publiczna pełni przy tym jedynie rolę wspomagającą, tworząc właściwe warunki dla przekazywania dziedzictwa przyszłym pokoleniom. Nie może ona ani wyręczać depozytariuszy elementów niematerialnego dziedzictwa, ani zmuszać ich do realizacji działań ochronnych. Ratyfikacja Konwencji z 2003 roku stawia również przed ustawodawcą wyzwanie rozszerzenia zakresu dotychczasowej regulacji od ochrony zabytków ku ochronie dziedzictwa kulturowego jako całości. Elementy materialne i niematerialne są ze sobą nierozerwalnie związane, tworząc spuściznę kulturową Polski. Łączne traktowanie tych elementów odpowiada zresztą ujęciu przyjętemu w Konstytucji RP23.
W kierunku nowej regulacji zgodnej z porządkiem prawnym UNESCO
Potrzeba poszukiwania nowego paradygmatu ochrony wynika z ratyfikowanych przez Polskę konwencji międzynarodowych, ale również z potrzeby określenia środków ochrony adekwatnych do wyzwań współczesności. Kierunek zmian wytyczany jest przez cały dorobek UNESCO, w tym akty o charakterze soft law. Wśród Zaleceń (Rekomendacji) UNESCO zawierających liczne wnioski, a także gotowe rozwiązania możliwe do przejęcia przez polskiego ustawodawcę należy wymienić: • Zalecenie w sprawie ochrony piękna i charakteru krajobrazów i miejsc krajobrazowych (1962)24, • Zalecenie w sprawie zabezpieczenia dóbr kultury zagrożonych przez wielkie roboty publiczne lub prywatne (1968)25, • Zalecenie
23 24 25
w
sprawie
ochrony
dziedzictwa
kulturalnego
Por. art. 5 i 6 Konstytucji RP. Zob. W. Sieroszewski, Ochrona dóbr kultury...”, s. 111-115. Zob. tamże, s. 115-121.
