references
226 A N E K S
1
czyźnie krajowej (1972), Zalecenie dotyczące dotycząca ochrony i współczesnej roli obszarów historycznych (1976) i Zalecenie UNESCO w sprawie historycznego krajobrazu miejskiego (2011), poszerzają i wzbogacają rozumienie dziedzictwa i jego znaczenia dla współczesnych i przyszłych pokoleń. Na szczególną uwagę zasługuje ostatnie z zaleceń UNESCO, Zalecenie w sprawie historycznego krajobrazu miejskiego. Wprowadza ona nowe podejście do ochrony miejskiego krajobrazu, podejście, które uznaje miasto za historyczny „przekładaniec” wartości kulturowych i przyrodniczych. Historyczny krajobraz miejski jest definiowany w tekście tego dokumentu jako „obszar urbanistyczny rozumiany jako efekt nawarstwiania się na przestrzeni dziejów wartości kulturowych i przyrodniczych oraz występowania określonych atrybutów, wykraczający poza pojęcia takie jak historyczne centrum czy zespół zabytkowy i postrzegany w szerszym kontekście miasta”. Ten szerszy kontekst obejmuje topografię miejsca, geomorfologię oraz cechy, które są rezultatem zjawisk przyrodniczych. Dotyczy też podziemnej i naziemnej infrastruktury miasta, jego przestrzeni otwartych i ogrodów, a także określonych, wynikających z tradycji, i charakterystycznych tylko dla danego miejsca, sposobów traktowania przestrzeni miejskiej i jej komponowania. Autorzy Zalecenia mówią też o konieczności brania pod uwagę w procesie ochrony tkanki historycznego miasta tradycyjnych relacji widokowych pomiędzy strukturami miejskimi. W myśl Zalecenia ważne jest przestrzeganie uświęconych tradycją społecznych i kulturalnych procedur, procesów ekonomicznych i systemów wartości w odniesieniu do podejmowanych decyzji dotyczących struktur miejskich, a zatem działań z obszaru kultury niematerialnej. Powiedzieć więc można, że nowoczesne w swej wymowie społecznej i politycznej Zalecenie UNESCO w sprawie historycznego krajobrazu miejskiego daje „gruntowną podstawę do wszechstronnego podejścia do rozpoznania, ochrony i zarządzania historyczną przestrzenią miejską w zakresie całkowicie zrównoważonych zrębów. Celem tego nowego podejścia jest zachowanie przyjaznego dla mieszkańców otoczenia i uwypuklenie tych walorów przestrzeni miejskiej, które mają potencjał ekonomiczny oraz zintegrowanie rezultatów ochrony dziedzictwa miejskiego z ekonomicznym rozwojem miasta”1. Zalecenie to jest znakomitym przykładem całościowego myślenia o ochronie i zarządzaniu dziedzic1
A.Conti, Historic Urban Landscapes, a new approach for urban conservation, ICOMOS News, Vol. 19, No. 1, July 2012, s. 17.
