references
250 A N E K S
1
Spotykane w Europie regulacje dotyczące kontroli obrotu dziełami sztuki to: • Model francuski (np. Belgia, Szwajcaria, Holandia) – prowadzenie aukcji publicznych objęte jest monopolem commisaires-priseurs (komisarzy aukcyjnych)29; • Model niemiecki – aukcjoner jest przedsiębiorcą, którego działalność podlega przepisom o działalności gospodarczej, który działa na podstawie pozwolenia (wydawane rutynowo)30; • Model angielski – brak szczególnych kryteriów przedmiotowych i podmiotowych związanych z regulacją aukcyjnego rynku sztuki31. W prawie polskim nie funkcjonują przepisy dotyczące funkcjonowania rynku. Uprawnienie nadzorcze nad aukcjami dzieł sztuki daje teoretycznie art. 2 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r., Nr 167, poz. 1191 z późn. zm.). Przepis ten nie ma większego znaczenia praktycznego, nie poświęca mu się też uwagi w literaturze. W praktyce domów aukcyjnych niespotykane jest sprawowanie nadzoru nad przebiegiem aukcji. *** Odrębnym zagadnieniem, które należy jedynie zaawizować, są kwestie roszczeń dotyczących odzyskania zaginionych lub skradzionych dóbr kultury wysuwanych przez prawowitego właściciela lub w jego imieniu oraz uznawanie nieulegającego przedawnieniu prawa każdego Państwa Strony Konwencji do klasyfikowania i ogłaszania niektórych dóbr kultury za niezbywalne i tym samym objęte zakazem wywozu oraz ułatwianie odzyskania
29
30
31
Zawód ten, XVI-wiecznej proweniencji, zbliżony jest w swojej konstrukcji do zawodu komornika. Przepisy te ograniczają liczbę komisarzy przez przydzielanie im rewirów. Ze względu na przepisy traktatowe dotyczące swobody przedsiębiorczości w 2000 r. zliberalizowano nieco istniejące ograniczenia w zakresie prowadzenia i organizacji aukcji, dopuszczając do rynku francuskiego zagraniczne domy aukcyjne (dyrektywa usługowa). Przepisy nakładają na prowadzącego aukcję wiele obowiązków, m.in. informacyjnych, oraz szczegółowo określają, jakie elementy powinny się znaleźć w umowie z klientem i w ogólnych warunkach aukcji. Jednocześnie osoby prowadzące działalność w tym zakresie są zwykle członkami stowarzyszeń zawodowych, określających kryteria członkostwa w sposób gwarantujący, że przynależnością do nich mogą się poszczycić tylko osoby spełniające określone kryteria fachowości.