references
ZALECENIA DOTYCZĄCE WDROŻENIA PRAWODAWSTWA UNESCO...
285
zachowane etnologiczne budowle minionych kultur, ponadto ruiny obiektów znajdujące się na powierzchni lub ich pozostałości znalezione pod ziemią, a także otoczenie tych obiektów. Objęcie ochroną wskazanych obiektów nie jest warunkowane dokonaną inwentaryzacją czy wpisem do rejestru. Decydujące znaczenie, w świetle Zalecenia z 1968 r., powinna mieć wartość artystyczna, naukowa i historyczna. Jednakowa ochrona wskazanych nieruchomości powinna obejmować powierzchnię całego kraju, a nie tylko poszczególne miejsca czy obiekty. Stosowane środki, podobnie jak to określa Zalecenie z 1962 r., powinny mieć charakter prewencyjny i naprawczy. System ochronny powinien brać pod uwagę rodzaj, rozmiar i położenie oraz naturę potencjalnego niebezpieczeństwa zagrażającego nieruchomości. Do prywatnych lub publicznych prac mogących prowadzić do uszkodzenia bądź zniszczenia nieruchomości zaliczane są w rozumieniu Zalecenia z 1968 r.: rozbudowa i przebudowa (rewaloryzacja) miast (szczególnie, gdy niszczone jest otoczenie pozostające w ścisłym związku z wartością danej nieruchomości) oraz tradycyjne struktury o wartości kulturalnej, które nie zostały ujęte w odpowiednim rejestrze, nierozważne modyfikacje i naprawy poszczególnych zabytków nieruchomych, budowa dróg nieuwzględniająca potrzeb pobliskich struktur historycznych; budowa systemów irygacyjnych, hydroenergetycznych i przeciwpowodziowych, budowa rurociągów i sieci elektrycznych, działalność rolnicza ingerująca w strukturę gruntu, rozwój i potrzeby przemysłu. Zalecenie z 1968 r. podkreśla, że przy wskazanych inwestycjach należy brać pod uwagę dobro chronionych nieruchomości jako wartości nadrzędnej, zaś środkom zaradczym winno się przyznać należny priorytet. Realizacja celów Zalecenia z 1968 r. jest możliwa przede wszystkim dzięki wprowadzeniu odpowiednich środków w zakresie mechanizmów prawnych, finansowania (poprzez wprowadzenie ulg podatkowych lub pomocy państwa w postaci pożyczek i dotacji; przy czym dostęp do tych środków powinni mieć właściciele zarówno obiektów wpisanych, jak i niewpisanych do rejestru), odpowiedzialności administracji publicznej za dokonywane prace oraz odpowiednich procedur, kar, odszkodowań, nagród, doradztwa oraz programów edukacyjnych. Późniejszym aktem, uzupełniającym i poszerzającym zastosowanie norm i zasad zawartych w dotychczasowych aktach UNESCO, jest Z a l e c e n i e dotyczące ochrony dziedzictwa kulturalnego i natu-
