references
D Z I E D Z I C T W O K U LT U R O W E A K A P I TA Ł S P O Ł E C Z N Y
29
urzędników samorządowych i nauczycieli. Dotychczasowe dobre doświadczenia w tym zakresie powinny zostać lepiej wykorzystane dla stworzenia w Polsce sieci instytucji kształcących nowe kadry dla prowadzenia polityki wobec dziedzictwa kulturowego. 8. Strategię ochrony i rozwoju tradycyjnych rzemiosł i umiejętności w oparciu o współpracę międzysektorową, bazującą np. na dobrych praktykach Uniwersytetów Ludowych wykorzystujących synergię środowisk artystycznych, naukowych oraz inicjatyw obywatelskich (np. Małopolski Uniwersytet Ludowy, Kaszubski Uniwersytet Ludowy). 9. Wzmacnianie i stymulowanie współpracy między różnymi podmiotami: instytucjami państwa, systemem edukacyjnym, instytucjami kulturowymi, organizacjami pozarządowymi, przemysłem i prywatnymi firmami oraz spontanicznymi sieciami opartymi o technologie cyfrowe. 10. Propagowanie w społeczeństwie filozofii ochrony dziedzictwa rozumianej przede wszystkim jako mądre zarządzanie zmieniającą się funkcją i zmieniającym się potencjałem. Wymaga to również zintegrowanego podejścia do zagadnienia krajobrazu kulturowego, jako niezwykle złożonego układu naczyń połączonych. Tak więc nie tylko forma – do czego przyzwyczaiło nas dotychczasowe myślenie o ochronie dziedzictwa – ale także funkcja zabytkowych obiektów i układów decyduje dzisiaj o skuteczności ich zachowania. Dziedzictwo to nie tylko suma zachowanych na danym obszarze obiektów zabytkowych. To z jednej strony warstwa symboliczna, związana z interpretacją dziedzictwa jako sacrum, ale to także produkt rynkowy – co jest faktem ciągle dla wielu szokującym. W tym sensie skuteczne zarządzanie zasobami dziedzictwa oznacza trafną odpowiedź na pytania o jego dostępność, o jego konsumentów. Szansą na skuteczne upowszechnianie nowego myślenia o dziedzictwie jako o czynniku rozwoju są: członkostwo Polski w Unii Europejskiej, fundusze unijne i umacnianie samorządu terytorialnego jako „strażnika dobra wspólnego”. W konkluzji trzeba koniecznie podkreślić, iż szybka zmiana naszej tożsamości oznacza dziś przejście od tożsamości obronnej do
