references
298 A N E K S
1
Konwencja (1954) oraz Protokoły dodatkowe
Konwencja z 1954 r. została wdrożona do porządku krajowego, choć nałożone w ustawie obowiązki związane z inwentaryzacją, oznaczeniem zasobu zabytkowego i przygotowaniem planów ochrony nie są w jednolity sposób zapewnione we wszystkich podmiotach. Realizacja tych obowiązków powinna być przedmiotem kontroli, wyciągnięcia wniosków, a następnie sformułowania dodatkowych rekomendacji. Niniejszy stan jest niewątpliwie związany z brakiem odpowiedniego nadzoru nad wykonywaniem powierzonych zadań związanych z przygotowaniem polskiego zasobu na wypadek konfliktu zbrojnego. Obecnie stoimy przed wyzwaniem wdrożenia Drugiego Protokołu, który został ratyfikowany w 2012 roku. Wdrożenie zakłada: 1. Wskazanie kryteriów oraz procedury, w ramach której wyłaniane będą obiekty rekomendowane (np. przez Polski Komitet Doradczy wsparty przez gremium ekspertów) do ochrony wzmocnionej91. Należy przypomnieć, że dziedzictwem kulturalnym o największym znaczeniu dla ludzkości są niewątpliwie miejsca światowego dziedzictwa (posiadające wyjątkową uniwersalną wartość), co nie wyczerpuje jednak katalogu obiektów i obszarów, które powinny być poddane ochronie wzmocnionej w rozumieniu Drugiego Protokołu. W związku z tym niezbędne jest wskazanie punktu odniesienia w systemie prawa dla kryteriów doboru pozostałych obiektów i obszarów 92. W przyjętych kryteriach należy w szczególności uwzględnić znaczenie miejsc światowego dziedzictwa oraz pomników historii, a także zbiorów najważniejszych bibliotek, archiwów i muzeów. 2. Nowelizację Kodeksu karnego poprzez uwzględnienie nowych przestępstw, o których mowa w art. 15 Drugiego Protokołu.
91
92
Jednocześnie niezbędna będzie zmiana art. 88 ust. 3 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, który dotychczas ma brzmienie: „Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego przedstawia Dyrektorowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wychowania, Nauki i Kultury wniosek o wpis zabytku do “Międzynarodowego Rejestru Dóbr Kulturalnych Objętych Ochroną Specjalną”, w celu objęcia tego zabytku ochroną na podstawie Konwencji o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, podpisanej w Hadze w dniu 14 maja 1954 r. (Dz. U. z 1957 r. Nr 46, poz. 212)”. Należy przy tym pamiętać, że chodzi zarówno o obiekty ruchome, jak i nieruchome. Działanie Drugiego Protokołu odnoszone jest do dóbr kulturalnych, które zostały zdefiniowane w art. 1 Konwencji (1954).
