references
I S T O TA D Z I E D Z I C T W A N I E M AT E R I A L N E G O W R O Z U M I E N I U K O N W E N C J I U N E S C O . . .
73
dziedzictwo kulturowe, przekazywane z pokolenia na pokolenie, jest stale odtwarzane przez wspólnoty i grupy w relacji z ich otoczeniem, oddziaływaniem przyrody i ich historią oraz zapewnia im poczucie tożsamości i ciągłości, przyczyniając się w ten sposób do wzrostu poszanowania dla różnorodności kulturowej oraz ludzkiej kreatywności (art. 2, ustęp 1). Przekład polski nie budzi poważniejszych zastrzeżeń. Może tylko cztery korekty. Trzecie w wyliczeniu „przekazy” są dość specyficzną – jednak zanadto jednostronną – interpretacją angielskich expressions; chyba raczej należało tłumaczyć, idąc za źródłową wersją rosyjską, w której posłużono się związkiem wyrazowym формы выражения, albo jak w przekładzie na niemiecki – zresztą w obu wersjach26 – gdzie użyto wyrazu złożonego die Ausdrucksformen, i oddać to za pomocą wyrażenia „formy ekspresji”. Szóste w wyliczeniu „instrumenty” – pozornie oczywiste jako przekład angielskich instruments – mogą być mylące, ponieważ w języku polskim w pierwszej chwili nasuwają na myśl instrumenty muzyczne, podczas gdy w tekście źródłowym najwyraźniej chodzi o wszelkie narzędzia, przyrządy, przybory, instrumenty, w tym też oczywiście te muzyczne; dlatego lepsze byłyby tu chyba „narzędzia” lub też może „narzędzia i instrumenty”. I dziewiąta w wyliczeniu „przestrzeń kulturowa” – odpowiednik angielskich cultural spaces – powinna być zastąpiona przez „przestrzenie kulturowe” albo, jeśli liczba mnoga jest niezręczna, przez „obszary kulturowe”, bo w definicji chodzi o wiele różnych przestrzeni – jako świadectwa różnorodności kulturowej. Wreszcie „ludzka kreatywność” – ewidentna kalka angielskiego wyrażenia human creativity – jest jednak zanadto nowomodna: kojarzy się dzisiaj przede wszystkim z umiejętnościami pracowników agencji reklamowych, i dlatego powinna być
26
Przyjęty oficjalnie przez Luksemburg przekład niemiecki, dokonany we współ-
pracy ze Stałymi Przedstawicielstwami Niemiec, Austrii i Szwajcarii przy UNESCO, zatytułowany Konvention zum Schutz des immateriellen Kulturerbes, tu i dalej cytuję za: http://www.unesco.org/culture/ich/doc/src/00009-DE-Luxembourg-PDF. pdf; tekst roboczego przekładu niemieckiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych Übereinkommen zur Erhaltung des immateriellen Kulturerbes tu i dalej cytuję za: http://www.unesco.org/culture/ich/doc/src/00009-DE-Germany-PDF.pdf.
