references
I S T O TA D Z I E D Z I C T W A N I E M AT E R I A L N E G O W R O Z U M I E N I U K O N W E N C J I U N E S C O . . .
87
obu List i lektura charakterystyk wpisanych na nie elementów mogą być pouczające z kulturoznawczego i antropologicznokulturowego punktu widzenia: przekonują o nieprzebranej różnorodności form wyrazu kulturowego, wzbudzając podziw dla niewyczerpanej inwencji twórczej i dla twórczych działań człowieka. Upowszechnianie wiedzy o tych elementach prowadzi zatem do wzrostu świadomości znaczenia niematerialnego dziedzictwa kulturowego i – przez uznanie i podziw dla jego bogactwa – do wzajemnego uznania wartości elementów, własnej i obcych kultur. A to właśnie jest jednym z celów – może wręcz najważniejszym międzynarodowym i ogólnospołecznym celem – obu Konwencji z 2003 i 2005 roku. Z wyodrębnionych w tekście Konwencji z 2003 roku pięciu dziedzin – trzy wymagają nieco obszerniejszego objaśnienia. Jako dziedzinę pierwszą wymienia się tam „tradycje i przekazy47 ustne, w tym język jako nośnik niematerialnego dziedzictwa kulturowego”. Mowa tu o tej formacji kulturowej, którą stosunkowo niedawno nazwano oraturą. Najpierw w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych minionego wieku Albert B. Lord i Eric A. Havelock48, a potem w latach osiemdziedziedzictwa kulturowego (6 lipca 2012 r. w siedzibie MKiDN), protokół sporządziła J. Cicha-Kuczyńska, mszps, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
47
Wobec użytych w tym sformułowaniu „przekazów” jako polskiego odpowied-
nika angielskich expressions można by powtórzyć uwagę zgłoszoną poprzednio i zastanawiać się, czy w ich miejsce lepsze nie byłyby „formy ekspresji” (jak формы выражения z tekstu rosyjskiego czy die Ausdrucksformen z obu przekładów niemieckich), jednak akurat „tradycje i przekazy ustne” nie wydają się sformułowaniem niezręcznym; owszem, lapidarnością dorównują sformułowaniu angielskiemu, francuskiemu i hiszpańskiemu.
48
Zob. A. B. Lord: Epic Singers and Oral Tradition, Ithaca: Cornell University
Press, 1991, gdzie zostały przedrukowane m.in. artykuły z lat pięćdziesiątych (por. wyd. polskie: Pieśniarz i jego opowieść, przeł. P. Majewski, red. nauk. G. Godlewski, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2010); E. A. Havelock: Preface to Plato, Cambridge: Harvard University Press, 1963 (por. wyd. polskie: Przedmowa do Platona, przeł., wstęp P. Majewski, Warszawa 2007) i tegoż The Muse Learns to Write: Reflections on Orality and Literacy from Antiquity to the Present, New Haven: Yale University Press, 1986 (por. wyd. polskie: Muza uczy się pisać. Rozważania o oralności i piśmienności w kulturze
Zachodu, przeł., wstęp P. Majewski, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2006). Wypada jednak zauważyć, że uczeni ci kontynuowali
