5 czerwca proklamowany został w grudniu 1972 r. Rezolucją ONZ ES/2994 jako Światowy Dzień Środowiska, dla podkreślenia znaczenia stanu środowiska przyrodniczego dla dobrostanu ludzi i rozwoju ekonomicznego Planety. Decyzję podjęto w następstwie ustaleń Konferencji Narodów Zjednoczonych na temat Środowiska, która obradowała 5 czerwca tego samego roku w Sztokholmie i na której zwrócono uwagę na alarmujący stan zanieczyszczenia i degradacji środowiska przyrodniczego, a także zdecydowano o utworzeniu Programu Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska (UNEP).
Każdego roku obchody Światowy Dzień Środowiska stają się okazją do poszerzenia wiedzy i na tej podstawie – kształtowania postaw i zachowań poszczególnych ludzi, przedsiębiorstw i całych społeczeństw służących ochronie i poprawie stanu środowiska. Dzień służy pobudzeniu zainteresowania problemami eksploatacji zasobów naturalnych, niezrównoważonej produkcji i konsumpcji. Aktywizuje społeczność międzynarodową do podejmowania działań prośrodowiskowych, zarówno w skali globalnej, jak i w lokalnych społecznościach. Stwarza doskonałą okazję do dyskusji nad kształtowaniem kultury konsumpcyjnej jako niezbędnej dla funkcjonowania społeczeństwa zrównoważonego, zapewniającego każdemu warunki dostatniego życia, a jednocześnie Planecie – możliwość regenerowania zasobów.
Pandemia COVID-19 dodatkowo ukazała delikatność i kruchość naszego świata, wywołując wzmożone obawy o jego dalsze losy i żądania radykalnych zmian postaw i mechanizmów, prowadzących do niszczenia żywej tkanki Planety, powstawania ogromnych nierówności społecznych i – w konsekwencji – realnych zagrożeń dla przetrwania wielu gatunków – w tym naszego.
UNESCO ma istotne osiągnięcia w dziedzinie nauk ekologicznych, od lat wspierając prace badawcze nad ekosystemami i rezerwatami biosfery oraz opracowania i oceny naukowe, mające na celu pomoc decydentom w zrównoważonym gospodarowaniu zasobami naturalnymi. Organizacja kładzie duży nacisk na włączanie lokalnych społeczności – ich wiedzy i praktycznego doświadczenia w procesy podejmowania decyzji dotyczących środowiska i zasobów naturalnych. Przykładem jest Sieć Rezerwatów Biosfery, pełniących jednocześnie kilka funkcji: ochronną wobec ekosystemów, krajobrazów i różnorodności biologicznej; edukacyjną poprzez prowadzenie programów edukacji ekologicznej, szkoleń, badań i monitoringu w zakresie ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju oraz rozwojową poprzez promowanie innowacyjnych form rozwoju gospodarczego, zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Tegoroczne obchody, które odbywają się pod hasłem: „Chroniąc bioróżnorodność chronimy własne zdrowie”, zwracają uwagę na znaczenie bogactwa bioróżnorodności dla stanu Planety i nas samych, a wobec tego także na to, jak niszczenie ekosystemów wpływa na nasze obecne życie i przyszłość. Dzień ma służyć także refleksji, w jaki sposób każdy z nas, dokonując zmian we własnym zachowaniu, może przyczynić się do powstrzymania niekorzystnych zjawisk niszczących Planetę i nasze życie.
W związku z tym, że obchody Dnia poświęcone są w tym roku bioróżnorodności, UNESCO publikuje w swoim portalu zapis wideo pięciu eksperckich paneli dyskusyjnych, które zorganizowane zostały 22 maja, w Dniu różnorodności Biologicznej.
6 czerwca planowane są ponadto:
- koncert muzyki związanej z różnorodnością biologiczną, w tym najnowsze dzieło chińskiego kompozytora i dyrygenta Tan Duna, od 2013 r. Ambasadora Dobrej Woli UNESCO. Koncert, zorganizowany w ramach partnerstwa UNESCO w Europejską Unią Nadawców (EBU), nadawany będzie przez Westdeutscher Rundfunk (niemieckojęzycznego publicznego nadawcę radiowo-telewizyjnego) i jednocześnie udostępniony do transmisji wszystkim 70 członkom EBU
- radiowe audycje list muzyki poświęconej różnorodności biologicznej, złożone z utworów wybranych przez dwóch Ambasadorów Dobrej Woli UNESCO, kompozytorów Tan Duna i Jean-Michela Jarre’a
- liczne webinaria poświęcone obchodom Dnia Różnorodności Biologicznej i Dnia Środowiska, zorganizowane m.in. w Addis Abebie, New Delhi i Dosze.
W Polsce 6 czerwca tradycyjnie oznacza początek kampanii dlaplanety.pl, organizowanej co roku przez Centrum UNEP/GRID-Warszawa, które zaprasza do uczestnictwa wszystkich zainteresowanych tematyką różnorodności biologicznej oraz stanem i przyszłością Planety i zamieszkujących ją gatunków, w tym oczywiście naszego.
Przesłanie Dyrektor Generalnej UNESCO z okazji Dnia
Strona Światowego Dnia Środowiska w portalu UNESCO
Strona Międzynarodowego Dnia Różnorodności Biologicznej w portalu UNESCO