"Wychowywać w dialogu ze środowiskiem": konferencja polskiej sieci ASP

Z okazji przypadającej w tym roku 60. rocznicy powstania sieci Szkół Stowarzyszonych UNESCO, w dniach 25-26 października 2013 r., w siedzibie Ministerstwa Środowiska odbyła się Konferencja pt. „Wychowywać w dialogu ze środowiskiem”. Polski Komitet ds. UNESCO zorganizował Konferencję we współpracy z Ministerstwem Środowiska, przy wsparciu Narodowego Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce. Uczestnikami Konferencji byli nauczyciele z polskiej sieci Szkół Stowarzyszonych UNESCO, zrzeszającej obecnie 102 placówki oraz ze Szkół Leśnych, których organem prowadzącym jest Ministerstwo Środowiska. Łącznie w Konferencji wzięło udział 120 osób.

Na wstępie uczestnicy wysłuchali wypowiedzi ministra Janusza Zaleskiego, Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Ochrony Środowiska, Głównego Konserwatora Przyrody, który podobnie jak minister Edukacji Narodowej objął Konferencję Patronatem Honorowym. Głos zabrali również: Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, Tadeusz Sławecki, kierownik Wydziału Informacji i Komunikacji Społecznej w Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej, Rafał Rudnicki oraz prof. Sławomir Ratajski, sekretarz generalny Polskiego Komitetu ds. UNESCO.

Konferencję rozpoczęła prezentacja, przygotowana przez Marię Belina-Brzozowską, Krajową Koordynator Programu Szkół Stowarzyszonych UNESCO, na temat 60-letniej historii ASPnet na świecie i udziału polskich szkół w działaniach na rzecz edukacji dla pokoju, edukacji międzykulturowej, dla zrównoważonego rozwoju oraz na temat działań Organizacji Narodów Zjednoczonych. Tematem przewodnim konferencji był rozwój zrównoważony, rozumiany jako proces pozwalający na zaspokojenie aspiracji rozwojowych obecnego pokolenia w sposób umożliwiający realizację własnych aspiracji pokoleniom następnym, oraz wyzwania stojące przed edukacją w kontekście zrównoważonego rozwoju.

Wykład Ilony Morżoł z Polskiego Komitetu ds. UNESCO przybliżył uczestnikom historię pojęcia „rozwoju zrównoważonego”, poczynając od Agendy 21, a kończąc na Konferencji Rio+20. Następnie dr Anna Kalinowska, kierująca Uniwersyteckim Centrum Badań nad Środowiskiem Uniwersytetu Warszawskiego, wygłosiła wykład „Czy człowiek współczesny jest zdolny do dialogu ze środowiskiem? Dekada zmiany czy dekada porażki?”, w którym  przedstawiła zasady i znaczenie dialogu człowieka ze środowiskiem. Omówiła w nim także skutki niezrównoważonej gospodarki zasobami różnorodności biologicznej Ziemi oraz sukcesy i porażki podejmowanych dotychczas prób ratowania tych zasobów.

Nowoczesne sposoby nauczania o zrównoważonym rozwoju omówiła Magdalena Machinko-Nagrabecka, kierująca działem edukacji ekologicznej i pełniąca funkcję Krajowego Koordynatora Programu GLOBE, prowadzonego przez ośrodek światowej sieci GRID (Global Resource Information Database), utworzonej w ramach Programu Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska (UNEP). Ośrodek realizuje w Polsce misję UNEP, związaną z ochroną środowiska i zrównoważonym gospodarowaniem zasobami naturalnymi Ziemi, poprzez wsparcie efektywnego zarządzania środowiskiem, z wykorzystaniem technologii geoinformacyjnych oraz aktywną edukację ekologiczną z zastosowaniem nowoczesnych technologii informacyjnych.

Nina Dobrzyńska, dyrektor Departamentu Leśnictwa i Ochrony Przyrody w Ministerstwie Środowiska opowiedziała o istniejącym w Polsce systemie szkół leśnych, prowadzonych przez Ministerstwo Środowiska oraz o znaczeniu edukacji leśników dla utrzymania równowagi w gospodarce leśnej.

Przedstawiciele Szkół Stowarzyszonych UNESCO oraz Szkół Leśnych przedstawili następnie przykłady projektów realizowanych w ich szkołach. ZS Ogólnokształcących we Wrocławiu przedstawił WroMUN – symulację obrad ONZ, II LO w Tomaszowie program „To jest nasz czas”, Przedszkole Artystyczno – Teatralne Dorotka zaprezentowało szeroki zakres działań, związanych z edukacją międzykulturową, natomiast II LO z Katowic – swój udział w Projekcie Morza Bałtyckiego (BSP). Działania związane z rozwojem zrównoważonym oraz działania edukacyjno-ekologiczne przedstawiły SP z Raszyna oraz Technika Leśne z Tucholi i Starościna.

Obrady konferencji zbiegły się z nadesłaniem przez UNESCO informacji o przyznaniu Lasom Polskim prestiżowej nagrody Sułtana Qaboos bin Said za działania na rzecz ochrony środowiska. Nagroda przyznawana jest co dwa lata osobom, organizacjom lub instytucjom, które działają na rzecz ochrony środowiska, zgodnie z celami i polityką UNESCO.

Drugi dzień Konferencji poświęcony był warsztatom, zatytułowanym „Metody wykorzystywane w nauczaniu o zrównoważonym rozwoju”, które przygotowali i przeprowadzili trenerzy z Centrum Inicjatyw UNESCO we Wrocławiu. Interaktywne zajęcia warsztatowe koncentrowały się wokół trzech istotnych aspektów zrównoważonego rozwoju: wzrostu gospodarczego i równomiernego podziału korzyści, ochrony zasobów naturalnych i środowiska oraz rozwoju społecznego. Warsztaty dały nauczycielom możliwość zapoznania się z metodami, które w przyszłości będą mogli wykorzystać w pracy z uczniami.

Konferencja stała się okazją do uzupełnienia wiedzy, potrzebnej nauczycielom do prowadzenia zajęć lekcyjnych, pozwoliła także na nawiązanie kontaktów, przydatnych dla realizacji wspólnych projektów w przyszłości.