Program Sieci Miast Kreatywnych UNESCO został utworzony w 2004 r., aby wspierać współpracę miast, które uznają kreatywność i rozwój przemysłów kulturalnych jako strategiczny czynnik zrównoważonego rozwoju. Celem programu jest zwiększenie świadomości społecznej na temat znaczenia kultury i jej prorozwojowego potencjału w różnych dziedzinach życia społecznego, w tym również w gospodarce, sprzyjanie powstawaniu innowacyjnych centrów kreatywności, dóbr oraz usług kulturalnych, a także zwiększanie dostępu i uczestnictwa w kulturze, zwłaszcza dla grup zmarginalizowanych. Przyłączając się do Sieci miasta potwierdzają swoje zobowiązanie do rozwijania partnerstwa, promowania kreatywności, dzielenia się najlepszymi praktykami i wzmacniania uczestnictwa mieszkańców w życiu kulturalnym.
Sieć Miast Kreatywnych UNESCO obejmuje siedem dziedzin kreatywności: literatura, muzyka, film, rzemiosło artystyczne i sztuka ludowa, wzornictwo, gastronomia oraz sztuka mediów. Obecnie Sieć zrzesza 295 miast reprezentujących różne pola aktywności kulturalnej. Do Sieci należy pięć polskich miast: w roku 2013 tytuł Miasta Kreatywnego w dziedzinie literatury uzyskał Kraków, w 2015 Katowice – w dziedzinie muzyki, a w 2017 Łódź – w dziedzinie filmu, w 2019 Wrocław – w dziedzinie literatury i w 2021 r. Gdynia – w dziedzinie filmu.
Program Sieci Miast Kreatywnych UNESCO jest partnerem UNESCO w implementacji 17 Celów ustanowionej przez ONZ w 2015 Agendy na rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 oraz Nowej Agendy Miejskiej (2016)
Miasta wspólnie działają na rzecz poprawy jakości życia mieszkańców realizując Cele Agendy 2030, takie jak m.in.: Cel 11: Tworzyć bezpieczne, zrównoważone, odporne na skutki klęsk żywiołowych miasta i osiedla ludzkie, Cel 4: Zapewnić równy dostęp do edukacji, Cel 16: Promować pokojowe, inkluzywne, zrównoważone modele rozwoju społecznego, Cel. 8: Promować zrównoważony model wzrostu gospodarczego, Cel. 3: Zapewnić wszystkim ludziom, niezależnie od wieku, zdrowe życie i promować dobrobyt.
Kraków jest pierwszym polskim miastem, które przystąpiło do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO w 2013 r. Od 2014 do 2018 roku przewodniczył pracom Komitetu Sterującego Miast Literatury. W 2018 roku Kraków wraz z Katowicami był gospodarzem XII Kongresu Sieci Miast Kreatywnych UNESCO. Operatorem Programu Kraków Miasto Literatury UNESCO jest Krakowskie Biuro Festiwalowe. Więcej na stronach internetowych Krakowa Miasta Literatury oraz Sieci Miast Kreatywnych UNESCO .
Wrocław przystąpił do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO w 2019 r. Jest drugim, obok Krakowa, polskim Miastem Literatury. Operatorem programu Wrocław Miasto Literatury UNESCO jest Wrocławski Dom Literatury. Więcej na stronach internetowych Wrocławia Miasta Literatury oraz Miast Kreatywnych UNESCO.
Do Sieci Miast Literatury UNESCO należą 42 miasta: Angoulême (Francja), Bagdad (Irak), Barcelona (Hiszpania), Bejrut (Liban), Bucheon (Korea Południowa), Dublin (Irlandia), Dunedin (Nowa Zelandia), Durban (Republika Południowej Afryki), Dżakarta (Indonezja), Edynburg (Wielka Brytania), Exeter (Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej), Göteborg (Szwecja), Granada (Hiszpania), Heidelberg (Niemcy), Iowa City (USA), Kraków (Polska), Kuhmo (Finlandia), Lahore (Pakistan), Leeuwarden (Holandia), Lillehammer (Norwegia), Lublana (Słowenia), Lwów (Ukraina), Manchester (Wielka Brytania), Melbourne (Australia), Mediolan (Włochy), Montevideo (Urugwaj), Nankin (Chiny), Norwich (Wielka Brytania), Nottingham (Wielka Brytania), Óbidos (Portugalia), Odessa (Ukraina), Praga (Czechy), Québec (Kanada), Reykjavik (Islandia), Seattle (USA), Slemani (Irak), Tartu (Estonia), Utrecht (Holandia), Uljanowsk (Rosja), Wilno (Litwa), Wrocław (Polska) i Wonju (Korea Południowa)
Do Sieci Miast Literatury UNESCO należą 42 miasta:
Angoulême (Francja), Bagdad (Irak), Barcelona (Hiszpania), Bejrut (Liban), Bucheon (Korea Południowa), Dublin (Irlandia), Dunedin (Nowa Zelandia), Durban (Republika Południowej Afryki), Dżakarta (Indonezja), Edynburg (Wielka Brytania), Exeter (Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej), Göteborg (Szwecja), Granada (Hiszpania), Heidelberg (Niemcy), Iowa City (USA), Kraków (Polska), Kuhmo (Finlandia), Lahore (Pakistan), Leeuwarden (Holandia), Lillehammer (Norwegia), Lublana (Słowenia), Lwów (Ukraina), Manchester (Wielka Brytania), Melbourne (Australia), Mediolan (Włochy), Montevideo (Urugwaj), Nankin (Chiny), Norwich (Wielka Brytania), Nottingham (Wielka Brytania), Óbidos (Portugalia), Odessa (Ukraina), Praga (Czechy), Québec (Kanada), Reykjavik (Islandia), Seattle (USA), Slemani (Irak), Tartu (Estonia), Utrecht (Holandia), Uljanowsk (Rosja), Wilno (Litwa), Wrocław (Polska) i Wonju (Korea Południowa)
Katowice dołączyły do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO w 2015 r. W 2018 roku wraz z Krakowem były gospodarzem XII Kongresu Sieci Miast Kreatywnych UNESCO. Operatorem Programu Katowice Miasto Muzyki UNESCO jest Katowice Miasto Ogrodów. Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek
Więcej na stronach internetowych Katowic Miasta Muzyki i Miast Kreatywnych UNESCO.
Do Sieci Miast Muzyki UNESCO należy 59 miast:
Abu Zabi (Zjednoczone Emiraty Arabskie), Adelajda (Australia), Ałmaty (Kazachstan), Amarante (Portugalia), Ambon (Indonezja), As-Sawira (Maroko), Auckland (Nowa Zelandia), Batumi (Gruzja), Belfast (Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej), Bogota (Kolumbia), Bolonia (Włochy), Brazaville (Republika Konga), Brno (Czechy), Charków (Ukraina), Chennai (Indie), Daegu (Korea Południowa), Frutillar (Chile), Gandawa (Belgia), Glasgow (Wielka Brytania), Hamamatsu (Japonia), Hanower (Niemcy), Hawana (Kuba), Huancayo (Peru), Ibagué (Kolumbia), Idanha-a-Nova (Portugalia), Kansas City (USA), Katowice (Polska), Kazań (Rosja), Kingston (Jamajka), Kinszasa (Demokratyczna Republika Konga), Kırşehir (Turcja), Leiria (Portugalia), Llíria (Hiszpania), Liverpool (Wielka Brytania), London (Kanada), Mannheim (Niemcy), Medellin (Kolumbia), Metz (Francja), Morelia (Meksyk), Norrköping (Szwecja), Pesaro (Włochy), Port Louis (Mauritius), Port-of-Spain (Trynidad i Tobago), Praia (Republika Zielonego Przylądka), Ramallah (Palestyna), Recife (Brazylia), Salvador (Brazylia), Sanandadż (Iran), Santiago de Cuba (Kuba), Santo Domingo (Dominikana), Sewilla (Hiszpania), Tallinn (Estonia), Tongyeong (Republika Korei), Valledupar (Kolumbia), Valparaíso (Chile), Veszprém (Węgry), Vranje (Serbia), Waranasi (Indie), Xalapa (Meksyk). Strona Miast kreatywnych UNESCO w dziedzinie muzyki
Łódź przystąpiła do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO w 2017 r. Operatorem Programu Łódź Miasto Filmu UNESCO jest Narodowe Centrum Kultury Filmowej. Więcej na stronach internetowych Łodzi Miasta Filmu oraz Sieci Miast Kreatywnych UNESCO.
Gdynia przystąpiła do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO w 2021 r. Operatorem programu Gdynia Miasto Filmu UNESCO jest Gdyńskie Centrum Filmowe. Więcej na stronie Gdynia Miasto Filmu.
Do sieci Miast Filmu UNESCO należy 21 miast:
Bitola (Macedonia), Bradford (Wielka Brytania), Bristol (Wielka Brytania), Busan (Republika Korei), Cannes (Francja), Galway (Irlandia), Gdynia (Polska), Łódź (Polska), Kluż-Napoka (Rumunia), Mumbaj (Indie), Poczdam (Niemcy), Rzym (Włochy), Santos (Brazylia), Sarajewo (Bośnia i Hercegowina), Sofia (Bułgaria), Sydney (Australia), Qingdao (Chiny), Terrassa (Hiszpania), Valladolid (Hiszpania), Wellington (Nowa Zelandia) i Yamagata (Japonia).
Miasta zrzeszone w Sieci spotykają się raz w roku na kongresach organizowanych przez jedno z miast kreatywnych. Celem spotkań jest omówienie prowadzonych przez miasta działań, integracja członków Sieci i ustalanie strategii na przyszłość. W ostatnich latach kongresy odbywały się w Bolonii we Włoszech (2013), Chengdu w Chinach (2014), w Kanazawa w Japonii (2015) i w Östersund w Szwecji (2016), w Enghien-les-Bains we Francji (2017), w Krakowie i Katowicach (2018), w Fabriano we Włoszech (2019). Więcej na stronie internetowej Kongresu Miast Kreatywnych UNESCO.
Strona internetowa Sieci Miast Kreatywnych UNESCO
Zasady działania Sieci Miast Kreatywnych
Informator Sieci Miast Kreatywnych UNESCO
Kontakt: creativecities(at)unesco.org