8-12 grudnia 2012 r. w stolicy Omanu, Maskacie, odbył się już po raz czwarty Szczyt Młodzieży, w którym wzięło udział kilkuset uczestników z kilkudziesięciu krajów. Dzięki współpracy Polskiego Komitetu ds. UNESCO z Omańskim Komitetem Narodowym do spraw Edukacji, Kultury i Nauki, po raz pierwszy na Szczycie znaleźli sie reprezentanci Polski: Aleksandra Gonder, studentka studiów bliskowschodnich  na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz Błażej Zając, student prawa na Uniwersytecie Wrocławskim. Zostali oni wybrani wspólnie przez Polski Komitet do spraw UNESCO i Ministerstwo Edukacji Narodowej spośród ośmiu kandydatur przedstawionych przez Polską Radę Organizacji Młodzieżowych. Podróż polskich uczestników sfinansowana została przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, pobyt na miejscu - przez omańskich organizatorów. Poniżej przedstawiamy relacje polskich uczestników.

8-13 grudnia 2012 r. w IV Szczycie Młodzieży w stolicy Omanu - Maskacie po raz pierwszy wzięli udział przedstawiciele Polski. Dla mnie - jednej z dwóch wybranych osób - doświadczenie to było jednym z najważniejszych w życiu. Podczas 4 dni warsztatów, około 200 uczestników podzielonych było na 6 grup. Każdej z nich nadano imię jednego z rejonów Omanu. Przez trzy pierwsze dni każda z grup miała osobne warsztaty i wykłady z przedsiębiorcami z Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Osoby, które same założyły swoje przedsiębiorstwa, przekazały nam historie ich powstania i rozwoju. Dowiedzieliśmy się, jak pisać business plan i jak go najlepiej “sprzedać”, a następnie swoje pomysły prezentowaliśmy przed pomysłodawcą Muscat Youth Summit, członkiem rodziny królewskiej - Faisalem As-Saidem.

Moja grupa, nosząca nazwę Sohar, przez 2 dni pracowała pod czujnym okiem dwójki brytyjskich przedsiębiorców, którzy założyli sklep i warsztat rowerowy w Londynie. Zatrudniają w nim osoby z przeszłością kryminalną, otwierając im drogę do nowego życia. Dzięki ich historii, byliśmy w stanie sami stworzyć social enterprise, czyli firmę, która oprócz generowania zysków materialnych, pomaga jakiejś dotkniętej problemami części społeczeństwa.

Dwudniowy warsztat zakończył się nauką prawidłowej jazdy na rowerze, sprawdzania stanu technicznego pojazdu i zasad ruchu drogowego. Pozostałe grupy podczas 3 pierwszych dni Szczytu zajmowały się dziennikarstwem, bezpieczeństwem na drogach, modą i projektowaniem, bezpiecznym gospodarowaniem przestrzenią miejską i graffiti (jedna z młodszych grup otrzymała prawdziwy samochód, który mogła pomalować i ozdobić wedle uznania). Największym wyzwaniem i zarazem frajdą dla wszystkich uczestników był jednak dzień czwarty. Podczas Community Day wszyscy uczestnicy udali się do pobliskiego parku, by dokonać w nim prawdziwej rewolucji! Grabienie, sprzątanie, malowanie ławek, sadzenie drzewek, łopaty, ogromne koparki i 200 par rąk do pomocy. W 5 godzin nie do poznania zmieniliśmy oblicze zaniedbanego parku!

Dodatkowo organizatorzy przygotowali dla nas mnóstwo atrakcji poza godzinami ciężkiej pracy warsztatowej. Największą niespodzianką był wieczorek omański. Bardzo liczny zespół tańczył, grał i śpiewał tradycyjne piosenki, podczas gdy my, siedząc nad prywatną hotelową zatoczką, częstowani byliśmy kawą i omańskimi słodyczami.

Liczba studentów z Europy nie przekroczyła 30, co sprawia, że dla nas - polskich uczestników - możliwość uczestnictwa w tym wydarzeniu jest jeszcze ważniejsza. Kontakty, które nawiązaliśmy, ludzie, których poznaliśmy i wiedza, którą zdobyliśmy podczas tych krótkich czterech dni w Omanie, zawsze będą dla nas miały szczególną wartość i nie raz przydadzą nam się na naszych przyszłych ścieżkach życiowych.

W dniach 8-12 grudnia 2012 r. miałem przyjemność uczestniczyć w IV Szczycie Młodzieżowym w Sułtanacie Omanu (4th Muscat Youth Summit) współorganizowanym przez Brand Oman Management Unit, UNESCO, Ministerstwo Edukacji Sułtanatu Omanu oraz Omańską Komisję Narodową do Spraw Edukacji, Kultury i Nauki.

Do uczestnictwa w tym wydarzeniu zostałem delegowany przez Polski Komitet ds. UNESCO przy współudziale Ministerstwa Edukacji Narodowej i Polskiej Rady Organizacji Młodzieżowych. Byłem jednym z dwóch uczestników delegacji polskiej.

Szczyt w Omanie organizowany był po raz czwarty. W tym roku po raz pierwszy raz zaproszono do udziału w tym przedsięwzięciu przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej, co związane było ze wzmocnioną współpracą Polskiego Komitetu ds. UNESCO z odpowiednimi strukturami w Omanie. Obrady Szczytu odbywały się w miejscowości Al Mussanah w gubernatorstwie Maskat.

W Szczycie uczestniczyło około 300 osób – wliczając to uczestników, prelegentów i kadrę komitetu organizacyjnego. Z tego 200 uczestników stanowili młodzi liderzy społeczeństwa obywatelskiego, a także wyróżniający się aktywnością obywatelską studenci, w większości mieszkańcy Sułtanatu Omanu.

W Szczycie brała także udział 26-osobowa grupa zagranicznych młodych przedstawicieli sektora społecznego, zaproszonych spoza Omanu, przeważnie delegowanych przez komitety narodowe UNESCO – w tej grupie była również nasza dwuosobowa polska delegacja. W Szczycie uczestniczyły ponadto osoby z takich państw jak: Algieria, Austria, Bangladesz, Białoruś, Kanada, Finlandia, Francja, Niemcy, Holandia, Indie, Irak, Jordania, Liban, Malezja, Filipiny, Arabia Saudyjska, Słowenia, Korea Południowa, Sri Lanka, Syria, Tanzania, Turcja, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone Ameryki.

Prelegenci Szczytu w trakcie zgromadzeń plenarnych oraz pracy w sekcjach roboczych wielokrotnie podkreślali niezwykle istotną rolę komitetów narodowych UNESCO poszczególnych państw w zorganizowaniu samego przedsięwzięcia, jak również ich szczególny udział w długofalowych działaniach na rzecz dialogu międzykulturowego na świecie inicjowanych przez struktury rządowe Sułtanatu Omanu.

Do Omanu udałem się samolotem z Wrocławia do Maskatu, z przesiadkami we Frankfurcie i Katarze, natomiast w drodze powrotnej z Maskatu do Warszawy, z przesiadkami w Katarze i Kopenhadze. Wizy wjazdowe do Sułtanatu Omanu na podstawie zaproszenia omańskich struktur rządowych wydane zostały przez Konsulat Generalny Omanu w Berlinie za pośrednictwem organizatorów i Polskiego Komitetu ds. UNESCO. Po przylocie na lotnisku w stolicy Omanu zostaliśmy przywitani przez przedstawicieli komitetu organizacyjnego, którzy po wyjaśnieniu wszystkich bieżących kwestii zapewnili nam transport samochodem do miejscowości Al Mussanah. Na miejscu nastąpiło powitanie przez przewodniczącą komitetu organizacyjnego, po czym zarejestrowano nas jako uczestników Szczytu, a następnie zostaliśmy zakwaterowani w ośrodku konferencyjnym.

W pierwszy dzień Szczytu na zebraniu plenarnym w imieniu władz państwowych Omanu powitał nas przedstawiciel rodziny sułtańskiej, który wygłosił przemówienie w dwóch językach – arabskim i angielskim. Następnie z odrębnym słowem powitalnym wystąpili urzędnicy reprezentujący organy administracji publicznej w Omanie.

Codzienne obrady w ramach Szczytu odbywały się zarówno w formie zgromadzeń plenarnych dla wszystkich uczestników, jak również równolegle toczyła się praca w sekcjach roboczych. Zostało utworzonych 6 sekcji. W każdej z nich uczestnicy zajmowali się odrębnymi tematami. Opiekunem i moderatorem sekcji roboczej, w której pracowałem, był powszechnie znany i szanowany wśród młodych liderów społeczeństwa obywatelskiego w Omanie przedstawiciel duchowieństwa Mohammed Al-Busaidi. W grupie pracowali uczestnicy zarówno z Omanu, jak również z zagranicy. W międzyczasie w trakcie przerw i zebrań ogólnych poznałem też wielu uczestników biorących udział w pracach pozostałych sekcji.

Wiodącymi tematami pracy mojej sekcji roboczej były: problematyka przedsiębiorczości młodego pokolenia na świecie, współpraca sektora społecznego ze środkami masowego przekazu, wpływ mediów na otaczającą rzeczywistość. W pracach naszej sekcji uczestniczyli prelegenci z różnych krajów, byli wśród nich między innymi: Shabib Al Mamari (Oman), Celeste Houlker (Wielka Brytania), Paul McLoughlin (Wielka Brytania), Mira Jessani, Lousie Pulford. W ramach pracy sekcyjnej mieliśmy do naszych ekspertów wiele pytań. W efekcie odbywały się interesujące dyskusje, podczas których mogliśmy poznać poglądy wielu osób i wymienić się doświadczeniami z koleżankami i kolegami z Omanu oraz innych państw, których reprezentanci uczestniczyli w naszej grupie. Ważnym prelegentem-praktykiem była Celeste Houlker z Wielkiej Brytanii – redaktor naczelna czasopisma „Live Magazine”, która potrafiła w praktyczny sposób przedstawić wiele ciekawych aspektów z zakresu pracy mediów na świecie, ze szczególnym uwzględnieniem współpracy środków masowego przekazu z organizacjami społecznymi i osobami aktywnymi na polu obywatelskim.

Odbyło się również dłuższe spotkanie ze starszym człowiekiem z Omanu, który spowodował wypadek z powodu zaśnięcia za kierownicą podczas prowadzenia samochodu w Omanie i porusza się obecnie na wózku inwalidzkim. Przybył on do nas z jednego z miast omańskich, po czym poprosił moderatora naszej sekcji o możliwość wygłoszenia wystąpienia skierowanego do uczestników, w którym opowiedział historię swojego życia. Obecnie jego misją życiową jest organizowanie prelekcji dla mieszkańców Omanu i obywateli różnych państw ku przestrodze przed prowadzeniem środków mechanicznych w sytuacji, gdy kierowcy brakuje sił. Został on bardzo życzliwie przyjęty przez wszystkich uczestników, którzy poprosili go o wspólne pamiątkowe zdjęcie.

W trakcie Szczytu miały miejsce spotkania z przedstawicielami kadry kierowniczej omańskich organizacji non-profit, w tym między innymi z liderami stowarzyszenia Junior Achievement Worldwide, jak również kilku ogólnokrajowych organizacji ekologicznych, posiadających swoje oddziały w wielu miejscowościach. Podczas tych prelekcji liderzy organizacji zaprezentowali swoją działalność, cele, priorytety i metody działania.

Organizatorzy przewidzieli także „wieczór kultury omańskiej” jako specjalne wydarzenie kulturalne, skierowane do wszystkich uczestników. Wystąpił dla nas omański ludowy zespół taneczno-wokalny, który zaprezentował narodowe tańce, śpiewy i stroje ludowe, a także zagrał na narodowych instrumentach. Była to szczególnie ważna część Szczytu dla zagranicznych uczestników, ponieważ pozwoliła nam zobaczyć z bliska unikalną kulturę ludową Omanu. Mieliśmy także okazję spotkać omańskich przedstawicieli rękodzieła ludowego i przyjrzeć się z bliska ich pracom, zorganizowanym w formie warsztatu na wolnym powietrzu. Częstowano nas również różnorodnymi potrawami narodowymi popularnymi w Omanie. Z okazji „wieczoru kultury omańskiej” zostały zabite dla uczestników dwa rosłe wielbłądy, a ich mięso wysmażono na ogniu, po czym omańscy gospodarze każdego z uczestników ugościli sporym kawałkiem wielbłądziego mięsa. Oczywiście nie żałowano dla nikogo dowolnej wielkości dokładek. Mięso to, raczej niezbyt popularne w Europie, odpowiednio doprawione, spotkało się ze szczególnym zainteresowaniem niektórych spośród zagranicznych uczestników.

Podczas codziennych rozmów z koleżankami i kolegami z Omanu miałem okazję poznać wiele interesujących aspektów kultury, historii i życia codziennego w tym kraju, a także funkcjonowania organizacji społecznych i działalności kół studenckich. Z omańskimi uczestnikami Szczytu utrzymuję stały kontakt po zakończeniu mojego pobytu w tym kraju i mam nadzieję na wspólne działania w przyszłości.

W Omanie poznałem także uczestników Szczytu z innych krajów, w tym szczególnie dobry kontakt nawiązałem z delegacją białoruską, reprezentującą Narodową Komisję UNESCO Republiki Białorusi. Na moją prośbę białoruscy uczestnicy szczegółowo opowiedzieli mi o działalności Narodowej Komisji UNESCO na Białorusi, jak również Białoruskiej Federacji Klubów UNESCO. W Republice Białorusi istnieje bardzo silna i rozwinięta sieć młodzieżowych klubów UNESCO, które zrzeszone są w jednolitej strukturze o nazwie Białoruska Federacja Klubów UNESCO, działającej przy wsparciu i pod patronatem Narodowej Komisji UNESCO na Białorusi. Duża liczba aktywnych klubów UNESCO działa na terenie wszystkich obwodów Białorusi oraz miasta stołecznego Mińska. Białoruska Federacja Klubów UNESCO wraz z poszczególnymi klubami podejmuje każdego roku ogromną ilość aktywnych działań w obszarze kultury, edukacji i młodzieży na rzecz kształtowania wzajemnego porozumienia, dialogu i solidarności między narodami. Podczas naszego spotkania w Omanie zauważyliśmy, że cele i metody działania Białoruskiej Federacji Klubów UNESCO są bardzo zbieżne z misją i działalnością założonej i kierowanej przeze mnie w Polsce organizacji pozarządowej – Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Porozumienie Wschód – Zachód”. Postanowiliśmy zawiązać partnerstwo między naszymi organizacjami i w chwili obecnej pracujemy wspólnie nad przygotowaniem projektu, w którym udział wezmą organizacje partnerskie z Białorusi, Ukrainy, Rosji i Polski.

W trakcie Szczytu poznałem również dobrze koleżanki i kolegów reprezentujących Bangladesz, Niemcy, Holandię, Słowenię i inne kraje – znaczna część z tych uczestników również delegowana była przez krajowe komitety UNESCO. Te osoby znacznie przybliżyły mi działalność komitetów UNESCO w swoich krajach. Omówiliśmy wspólnie wiele aspektów, dotyczących szerokich działań podejmowanych w obszarze dialogu międzykulturowego w naszych państwach przez różne organizacje i instytucje, a także struktury rządowe i samorządowe. Nawiązane w Omanie znajomości pozwalają na urzeczywistnienie bliskiej współpracy i partnerstwa z nowopoznanymi organizacjami społecznymi z innych krajów, w tym szczególnie z organizacjami związanymi z krajowymi komitetami UNESCO. Zawiązanie takich partnerstw było to dla mnie ważnym celem w trakcie uczestnictwa w Szczycie. Z pewnością Stowarzyszenie „Porozumienie Wschód – Zachód”, któremu przewodniczę, wykorzysta te możliwości w najlepszy sposób. Współpraca z poznanymi w Omanie przedstawicielami delegacji białoruskiej na obecnym etapie jest już wprowadzana w życie, natomiast z przedstawicielami innych państw – zapewne będzie realizowana w najbliższej przyszłości.

Podczas uroczystego zakończenia Szczytu wystąpił ponownie, tym razem ze słowem pożegnalnym, przedstawiciel rodziny sułtańskiej, który w imieniu władz państwowych Sułtanatu Omanu serdecznie podziękował każdemu z nas za przybycie i aktywny udział w obradach. Wszystkim uczestnikom uroczyście wręczone zostały dyplomy, a także pamiątkowe zdjęcia grupowe. Następnie przystąpiono do przeprowadzenia losowania kilkudziesięciu nagród rzeczowych ufundowanych przez sponsorów Szczytu. Duża część nagród przypadła zagranicznym gościom, pozostałe nagrody wygrali uczestnicy omańscy. Wśród nagród był między innymi różnego rodzaju sprzęt elektroniczny, a także specjalne karnety na obiady w restauracjach omańskich.

Ważne znaczenie w kształtowaniu wzajemnych międzykulturowych relacji miał ostatni dzień Szczytu. Władze lokalne miasta Al Mussanah wystosowały do organizatorów prośbę o umożliwienie udziału wszystkich uczestników Szczytu w akcji społecznej dla dobra lokalnej społeczności. W związku z tym udaliśmy się do miejscowego parku gminnego, w którym podzieleni zostaliśmy na grupy robocze. Opiekunem mojej grupy został poprzedni moderator sekcji Mohammed Al-Busaidi, który rozdzielił pomiędzy nas pędzle, farbę olejną, narzędzia i rękawice robocze, po czym poprosił nas o wykonanie prac społecznych, takich jak: malowanie parkanu wokół parku, przekopanie trawników i klombów, posadzenie nowych drzewek, wycinka chwastów i nadmiernie wyrastających krzewów, remont placu zabaw, oczyszczenie terenów zielonych i ścieżek, wyrównanie zbędnych pagórków. W tym momencie ochoczo przystąpiliśmy do pracy. Kilka godzin poświęconych w czynie społecznym dla gminy Al Mussanah spowodowało, że jej mieszkańcy obdarzyli nas szczególnym zaufaniem, co stanowi podstawę dla kształtowania dobrych relacji z innymi narodami w lokalnych społecznościach.

Warto zaznaczyć, że Szczycie uczestniczyło kilkudziesięciu przedstawicieli mediów. Wydarzenie to było szeroko komentowane w różnorodnych kręgach opiniotwórczych w Omanie. Codziennie obszerne relacje ze Szczytu ukazywały się w omańskiej prasie (arabsko- i angielskojęzycznej) o zasięgu ogólnokrajowym, każdego poranka dostarczanej uczestnikom. Na zdjęciach w artykułach prasowych zaprezentowano także delegację polską, podkreślając udział zagranicznych uczestników w całym przedsięwzięciu.

W końcowym momencie Szczytu zagraniczni uczestnicy przetransportowani zostali autobusem do Maskatu. Po odwiedzeniu stolicy Omanu, zostaliśmy pożegnani przez przedstawicieli organizatorów, po czym udaliśmy się do portu lotniczego, a następnie w podróż powrotną.