jesteś tu: Strona główna » Kultura » Dziedzictwo kulturowe » Dziedzictwo niematerialne » Listy Dziedzictwa Niematerialnego » Wpisy 2012

Wpisy 2012

Opisy obiektów na podstawie informacji opublikowanych w portalu UNESCO: www.unesco.org

Lista dziedzictwa wymagającego pilnej ochrony

Garncarstwo w regionie Kgatleng w Botswanie
Kraj(e) członkowski(e): Botswana

Wpis na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony, w 2012 r.

Ceramika z wypalanej gliny wytwarzana jest przez społeczność Bakgatla ba Kgafela w południowo-wschodniej części Botswany. Jej wyrobem zajmują się kobiety, używając do tego gliny, zwietrzałego piaskowca, tlenku węgla, krowiego łajna, wody, drewna i trawy. Naczynia mają różne formy i motywy. Różnią się stylem, który jednak nawiązuje zawsze do wierzeń i tradycyjnych praktyk społecznych. Naczynia służą do przechowywania piwa, fermentacji mąki z sorgo, noszenia wody, gotowania, kultu przodków i tradycyjnych obrzędów odprawianych przez uzdrawiaczy. Przed wyborem gliny zasięga się rady przodków w drodze medytacji, by znaleźć najlepsze miejsce. Po wydobyciu gliny rozdrabnia się zwietrzały piaskowiec, a po przesianiu powstały w ten sposób proszek miesza się z wodą, by uzyskać masę do lepienia naczyń. Naczyniom nadaje się kształt okrągły, stożkowaty lub owalny od podstawy po zaokrąglony brzeg. Wygładza się je drewnianą deseczką. Po wykonaniu zdobień, naczynia wstawia się do paleniska wydrążonego w ziemi. Umiejętności przekazywane są córkom i wnuczkom. Jednakże praktyka ta może zaginąć, gdyż mistrzyń sztuki garncarskiej jest coraz mniej, a gotowe wyroby są tanie i dodatkowo wypierane przez naczynia produkowane seryjnie.

Noken – wyrób wielofunkcyjnych toreb, rękodzielnictwo ludności Papui
Kraj(e) członkowski(e): Indonezja

Wpis na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony, w 2012 r.

Noken oznacza torbę wykonywaną techniką wiązania lub wyplatania z łyka lub liści, przez ludność zamieszkującą regiony Papui i Papui zachodniej w Indonezji. Torby służą zarówno mężczyznom, jak i kobietom do przenoszenia płodów rolnych, ryb złowionych w morzu lub jeziorze, drewna na opał, a także niemowląt i małych zwierząt. Używane są na zakupy i do układania rzeczy w domu. Nosi się je z okazji tradycyjnych świąt i ofiarowuje innym na znak pokoju. Techniki wyrobu toreb są różne w poszczególnych społecznościach, ale na ogół ścina się gałęzie, łodygi lub korę niewielkich drzew lub krzewów, opala w ogniu i moczy w wodzie. Powstałe w ten sposób drewniane włókna suszy się i poddaje obróbce w celu uzyskania liny lub sznurka, które niekiedy barwi się naturalnymi barwnikami. Ze sznurka wyplata się różnego rodzaju siatki. Wymaga to wielkiej zręczności manualnej, koncentracji i zmysłu artystycznego. Nauka zajmuje kilka miesięcy. Kontynuacji tej tradycji zagraża niedostateczna świadomość jej wartości, coraz rzadsze przekazywanie tradycyjnych umiejętności, malejąca liczba rękodzielników, konkurencja ze strony produkcji przemysłowej, problemy z łatwym uzyskaniem surowca oraz zmieniające się wartości kulturowe.

Ala-kiyiz i Shyrdak, sztuka wyrobu tradycyjnych kirgiskich dywanów z filcu
Kraj(e) członkowski(e): Kirgistan

Wpis na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony, w 2012.

Wyrób dywanów z filcu jest sztuką uprawianą przez Kirgizów od niepamiętnych czasów. Stanowi integralną część ich dziedzictwa kulturowego. Zgodnie z tradycją, istnieją dwa rodzaje dywanów: Ala-kiyiz i Shyrdak. Wiedza, techniki, różnorodność, znaczenie ornamentów i ceremoniały związane z wyrobem dywanów są ważnymi elementami kultury, stanowiąc źródło tożsamości i poczucia ciągłości ludu kirgiskiego. Wykonywanie dywanów z filcu jest nierozerwalnie związane z trybem życia nomadów. Dywany chronią przed chłodem i służą dekorowaniu wnętrz. Wyrób dywanów wymaga jedności w łonie danej społeczności i sprzyja przekazywaniu tradycyjnej wiedzy przez starsze kobiety, przebywające na górzystych obszarach wiejskich, młodym dziewczętom z ich rodzin. Tradycji tej grozi jednak zaginięcie. Zajmuje się nią coraz mniej osób, większość z nich ma ponad 40 lat. Brak wsparcia ze strony rządu, brak zainteresowania ze strony młodego pokolenia, popularność tanich i niskiej jakości dywanów z włókien syntetycznych, a także trudności z zaopatrzeniem w surowce dodatkowo pogarszają sytuację. Z tego powodu, z kirgiskich wnętrz niemal zupełnie zaniknęły już zwyczaje związane z dywanami Al-kiyiz, a wyrób dywanów Shyrdak jest poważnie zagrożony.

Bigwala, muzyka i taniec Królestwa Busoga
Kraj(e) członkowski(e): Uganda

Wpis na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony, w 2012 r.

Bigwala oznacza muzykę i taniec ludu Bosoga w Ugandzie, które towarzyszyły rytuałom dworu królewskiego, zwłaszcza w czasie koronacji i pogrzebów, a w ciągu ostatnich dziesięcioleci są wykonywane z okazji różnych wydarzeń wspólnotowych. Muzyka bigwala to gra unissono na pięciu lub na większej liczbie trąbek z tykwy. Towarzyszy jej specjalny taniec. Typowe widowisko rozpoczyna się grą na jednej trąbce, po czym odzywają się następne, a w końcu rozbrzmiewa muzyka na bębnach, pojawiają się śpiewacy i tancerze, którzy poruszają się w kręgu wokół pięciu muzyków grających na bębnach, lekko kołysząc biodrami i wznosząc ramiona w takt muzyki. Kobiety będące widzami, w kulminacyjnym punkcie widowiska zaczynają zawodzić. Bigwala odgrywa ważną rolę jednoczącą społeczność Basoga. Słowa pieśni opowiadają historię tego ludu, zwłaszcza jego króla, potwierdzając w ten sposób symbolicznie tożsamość plemienną i związki z przeszłością. Bigwala porusza tematy związane z władzą, zawieraniem małżeństw, akceptowalnymi normami i praktykami społecznymi. Jednakże, już tylko czterech mistrzów zna technikę wytwarzania instrumentu bigwala, grę na trąbkach i taniec. Podejmowane ostatnio próby przekazywania tych umiejętności spełzły na niczym ze względów finansowych. Z tej przyczyny widowiska bigwala stają się coraz rzadsze, co potęguje zagrożenie tej tradycji.

Lista Reprezentatywna Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości

Obrzędy i rękodzieło związane z tradycyjnym strojem weselnym w regionie Tlemcen
Kraj(e) członkowskie: Algieria

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Obrzędy weselne w regionie Tlemcen w północno-zachodniej Algierii rozpoczynają się w domu rodzinnym panny młodej, gdzie stroi się ją w złotą jedwabną suknię. Towarzyszą jej przyjaciółki oraz mężatki z rodziny w strojach weselnych. Na dłoniach panny młodej wykonuje się rysunek henną. Starsza z kobiet pomaga jej założyć aksamitny haftowany kaftan i stożkowate nakrycie głowy. Sznury pereł o barokowym przepychu mają służyć ochronie jej narządów wewnętrznych przed złymi duchami. Panna młoda opuszcza dom rodzinny pod osłoną jedwabnego połyskliwego szala. Jedna z towarzyszących jej mężatek kreśli na jej policzkach i pod dolną wargą czerwone i srebrne kręgi, co ma zapewnić oczyszczenie i ochronę. Kiedy już chroni ją kaftan, biżuteria i makijaż, panna młoda zdejmuje szal i jest gotowa do zaślubin. Młode dziewczęta z Tlemcen są wtajemniczane w tradycję stroju weselnego od najmłodszych lat. Sztuka wykonywania drogocennego stroju jest przekazywana z pokolenia na pokolenie. Obrzęd symbolizuje więzy rodzinne i ciągłość międzypokoleniową, a tradycyjne rękodzieło odgrywa główną rolę w kulturze i tożsamości społecznej mieszkańców regionu Tlemcen.

Recytacja ormiańskiego eposu „Dawid z Sasunu”
Kraj(e) członkowskie: Armenia

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Ormiański epos „Dawid z Sasunu” opowiada dzieje młodego śmiałka, który broni swego kraju w nierównym pojedynku, mając wsparcie Boga. Epos wpisuje się w tradycje popularnych opowieści o herosach, które opowiadają historię narodu, ilustrując jego najgłębsze aspiracje. Epos jest recytowany w tonacji lirycznej, z rytmiczną artykulacją i z osobnym kanonem śpiewów w stylu poezji rymowanej. Recytacja ma miejsce co roku w pierwszą sobotę października (dzień poematu epickiego w niektórych wioskach), w czasie wesel, rocznic, chrztów i wielkich świąt narodowych. Recytujący występuje w narodowym stroju, na ogół w pozycji siedzącej, przy akompaniamencie duduka, drewnianego instrumentu dętego. Sztuka opowiadania eposu nie jest zastrzeżona, może to robić każdy, niezależnie od płci, wieku czy zawodu. Jej przekazywanie w ramach rodziny jest traktowane jak powołanie, zwłaszcza w społecznościach wiejskich, w których zachowała się kultura ludowa. Epos ma 160 odmian. Opowiadanie może trwać obecnie do dwóch godzin, w czasie których przedstawia się kilka epizodów. Epos jest powszechnie uważany za jedno z najważniejszych dzieł folkloru ormiańskiego, źródło wiedzy o dziedzictwie ludu ormiańskiego, jego religii, mitologii, filozofii, kosmologii, zwyczajach i etyce.

Obchody karnawałowe Schemenlaufen w Imst
Kraj(e) członkowskie: Austria

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Karnawał Fasnacht odbywa się w Imst (Tyrol – zachodnia Austria) co cztery lata, w niedzielę przed Wielkim Postem. Centralnym punktem karnawału jest pochód tancerzy w maskach i kostiumach zwanych Schemenlaufen. Główne postacie występują parami: jedna z dzwonkami wirującymi wokół talii, druga z większymi dzwonami, ważącymi do 35 kg. Pary wykonują taniec z podskokami i ukłonami, a dzwony i dzwonki wydają mieszaninę dźwięków niskich i wysokich. W pochodzie idzie 55 takich par, a inne postacie w maskach naśladują ich taniec w zwolnionym tempie. Jeszcze inni zaprowadzają porządek, rozdając klapsy lub pryskając wodą. W przemarszu udział biorą również: kominiarze wchodzący na dachy, czarownice pokrzykujące na tłum przy dźwiękach fałszujących fanfar, białe lub brunatne niedźwiedzie dające pokaz siły, mała dziewczynka obsypująca widzów pachnącym pudrem. Karnawał skupia mieszkańców Imst wokół wspólnego celu – organizacji obchodów karnawałowych według wielowiekowej tradycji. Szycia kostiumów karnawałowych dziewczęta uczą się w szkole. Dzwonki są wykuwane przez miejscowych kowali. Umiejętności związane z tradycyjnym rękodziełem, takim jak rzeźbienie drewnianych masek, są na ogół przekazywane w rodzinie albo na specjalnych kursach.

Tar – rzemiosło i sztuka związana z tym instrumentem muzycznym
Kraj(e) członkowskie: Azerbejdżan

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Tar jest rodzajem lutni ze strunami szarpanymi, o długim gryfie. Jest powszechnie używany w Azerbejdżanie i uważany za najbardziej popularny instrument muzyczny w kraju. Można grać na nim solo lub z towarzyszeniem innych instrumentów, wykonując muzykę w różnych stylach tradycyjnych. Rzemieślnicy budujący tar przekazują swoje umiejętności uczniom, często w ramach rodziny. Najpierw starannie dobiera się materiał: drewno morwy na pudło rezonansowe, orzecha na gryf i gruszy na kołeczki. Przy pomocy różnych narzędzi wykonuje się pudło w kształcie ósemki z wydrążonym otworem, które pokrywa się cienkim osierdziem byka. Następnie mocuje się gryf z pierścieniami i metalowe struny. Pudło zdobi się inkrustacjami z masy perłowej. Muzyk trzyma instrument w pozycji poziomej na piersi i szarpie za struny plektronem, wydobywając dźwięki wibrujące. Dla uzyskania odpowiedniej barwy dźwięku stosuje różne techniki i uderzenia. Muzyka grana na tym instrumencie jest bardzo popularna na weselach i spotkaniach w gronie przyjaciół, w czasie świąt i na koncertach. Muzycy przekazują swe umiejętności młodszym z własnej wspólnoty, a także ucząc w szkołach muzycznych. Budowa instrumentu, gra na nim i umiejętności związane z tą tradycją odgrywają ważną rolę w kształtowaniu się tożsamości kulturowej Azerów.

Marsze w Entre-Sambre-et-Meuse
Kraj(e) członkowskie: Belgia

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Marsze w miejscowościach regionu Entre-Sambre-et-Meuse (Walonia) stanowią o jego tożsamości kulturowej i odgrywają kluczową rolę w integrowaniu się społeczności i zbliżaniu ludzi z różnych środowisk. Organizowane są dla upamiętnienia poświęcenia miejscowych kościołów, a uczestniczą w nich wszyscy mieszkańcy. Procesjom towarzyszą eskorty zorganizowane na modłę wojskową, składające się z kilku kompanii liczących dziesiątki, a nawet setki piechurów w wojskowych mundurach. Każda z kompanii ma swój komitet lub korpus wojskowy, który organizuje przebieg marszu i pilnuje porządku. Młodzi maszerują obok rodziców w oddziale młodej gwardii lub w innych kompaniach. Tradycje przekazywane są ustnie, często w rodzinach, ale również w czasie spotkań, zebrań, zabaw i bankietów, które towarzyszą przygotowaniom. Powstały całe dynastie muzyków, grających na fujarach i bębnach, którzy przekazują swoje umiejętności młodszemu pokoleniu. Podobnie rzemieślnicy wytwarzający instrumenty muzyczne i krawcy dzielą się z młodszymi wiedzą w dziedzinie rekonstruowania i budowy instrumentów oraz wykonywania kostiumów, proporców i akcesoriów.

Ichapekene Piesta, największe święto w San Ignace do Moxos
Kraj(e) członkowskie: Boliwia

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Co roku starsi i młodsi mieszkańcy San Ignace do Moxos w Boliwii obchodzą Ichakepene Piesta, synkretyczne święto związane z reinterpretacją mitu założeniu miasta Moxos i o zwycięstwie jezuity Ignacego Loyoli. Mit ten w lokalnej tradycji opowiadany jest w połączeniu z miejscowymi wierzeniami i zwyczajami. Obchody rozpoczynają się w maju pokazami sztucznych ogni, śpiewami i recytowaniem pochwalnych hymnów. W lipcu są odprawiane msze dzienne i nocne, odbywają się czuwania przy zmarłych, kwesty i festyny. W głównym przedstawieniu, opisującym zwycięstwo św. Ignacego, dwunastu wojowników słońca w spektakularnym przebraniu z piór walczy ze strażnikami świętego sztandaru – pierwotnymi „włodarzami” lasów, rzek i jezior z czasów sprzed wprowadzenia chrześcijaństwa. Obrzędy te są aktem wiary i nieustannego odradzania się, które pozwalają mieszkańcom San Ignace do Moxos odrodzić się w tradycji chrześcijańskiej w obecności duchów i przodków. Główna procesja obejmuje 48 grup uczestników przebranych w maski przodków, a także zwierząt, co podkreśla wyjątkowy szacunek dla natury. Bawią się oni i tańczą przy dźwiękach barokowej muzyki misji jezuickich, a około północy z ich kapeluszy o szerokich rondach rozbłyskują sztuczne ognie, symbolizując dar światła i wizję życia we wzajemnym szacunku.

Frevo, sztuka widowiskowa związana z karnawałem w Recife
Kraj(e) członkowskie: Brazylia

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Frevo jest brazylijską formą ekspresji artystycznej, związaną z karnawałem w Recife, która wyraża się poprzez muzykę i taniec. Frenetyczne, żywe rytmy czerpią z takich gatunków muzycznych jak marsz, brazylijskie tango, kadryl, polka i klasyczny repertuar orkiestr muzyki wojskowej z fanfarami. Jest to zasadniczo muzyka miejska, podobnie jak passo – taniec, który jej towarzyszy, niezwykle wciągająca i porywająca. Taniec wywodzi się z tradycji wojowników capoeira, którzy z talentem i zręcznością improwizują skoki przy elektryzujących dźwiękach orkiestr i kapel grających na blaszanych instrumentach. Frevo i passo praktykują członkowie stowarzyszeń, uczestniczący w paradach karnawałowych. Stowarzyszenia, w których są zrzeszeni, udzielają wsparcia koniecznego dla rozwoju, zachowania oraz przekazywania wiedzy i umiejętności związanych z frevo. Zjawisko to ma ścisły związek z wierzeniami i symboliką religii tancerzy. Kilka stowarzyszeń posługuje się barwami związanymi z wierzeniami ich członków, a niektóre elementy dekoracyjne mają wymowę religijną. Frevo powstało dzięki bogactwu kulturowemu zrodzonemu z unikalnego połączenia muzyki, tańca, tradycji capoeira i rękodzieła, które świadczy o pomysłowości i zmyśle twórczym osób pielęgnujących tę sztukę. Frevo jako zjawisko kulturowe cechuje zdolność rozwijania twórczych talentów i poszanowanie różnorodności kulturowej.

Balafon - praktyka i ekspresja kulturowa
Kraj(e) członkowskie: Burkina Faso, Mali, Wybrzeże Kości Słoniowej

Wpis na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości 2012

Balafon używany wśród plemion Senufo w Mali, Burkina Faso i na Wybrzeżu Kości Słoniowej jest ksylofonem pięciostopniowym, znanym pod lokalną nazwą ncegele. Ncegele składa się z 11 do 21 drewnianych płytek o niejednakowej długości, umieszczonych na drewnianej lub bambusowej podstawie o kształcie zbliżonym do trapezu. Wydrążone tykwy umocowane pod tą podstawą pełnią rolę rezonatorów. Ich wielkość jest proporcjonalna do wielkości płytek. Otwory w tykwach, przykryte membraną z włókien pajęczych kokonów, wzmacniającą dźwięk. Akord jest podzielony na oktawy w pięciu jednakowych interwałach. Dźwięki uzyskuje się poprzez uderzanie w płytki drewnianymi pałkami z gumowymi zakończeniami. Muzyka może być wykonywano solowo lub w zespole. Muzyczny dyskurs opiera się na wygrywaniu wielu rytmicznych melodii. Gra na ncegele towarzyszy świętom, modlitwom w parafiach i modłom odprawionym w świętych gajach, uroczystościom żałobnym, a także pobudza do pracy. Muzyka wspiera nauczanie systemów wartości, tradycji, wierzeń, prawa zwyczajowego, zasad etycznych w codziennym życiu społeczności i każdego człowieka. Każdy muzyk uczy się początkowo gry na balafonie dla dzieci, a następnie ćwiczy grę na „normalnym” balafonie pod kierukiem mistrza.

Klapa, wielogłosowy śpiew z Dalmacji
Kraj(e) członkowskie: Chorwacja

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Klapa jest tradycją wokalną męskiego śpiewu wielogłosowego w Dalmacji. Grupa śpiewaków, którzy w czasie wykonywania pieśni a capella stoją w półkolu trzymając się za ramiona, liczy kilku tenorów, barytony i basy. Przewodzi jej pierwszy tenor, który inauguruje pieśń. Śpiewacy dążą do zharmonizowania głosów. Pod względem technicznym nastrój wyrażany jest przez śpiew otwarty, gardłowy, nosowy, śpiew półgłosem i falsetem. Inną cechą charakterystyczną klapy jest umiejętność swobodnego śpiewu, bez korzystania z zapisu nutowego. Poruszane tematy na ogół dotyczą miłości, sytuacji życiowych i spraw lokalnych. Wykonawcami pieśni są utalentowani amatorzy, mężczyźni w różnym wieku, którzy podtrzymują tradycje poprzedników przekazywane ustnie, z pokolenia na pokolenie. W sposób bardziej formalny organizowany jest „Festiwal klapa”, podczas którego zespoły koncentrują się w większym stopniu na samym występie i sposobie wykonywania pieśni. Młodzi śpiewacy nabywają doświadczenia, uczestnicząc w koncertach i słuchając nagrań, w wyniku czego powstaje „współczesna” wersja śpiewu. Śpiew klapa jest dla lokalnych społeczności głównym wyznacznikiem ich tożsamości muzycznej, na którą składa się różnorodność, zdolności twórcze i zgranie się śpiewaków.

Wyplatanie kapeluszy słomkowych w Ekwadorze
Kraj(e) członkowskie: Ekwador

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Kapelusze są wyplatane z włókien palmy toquilla, rosnącej na wybrzeżach Ekwadoru. Rolnicy uprawiający los toquillales zbierają włókna i poddają je obróbce. Oddzielają je od zielonej kory, gotują, by usunąć chlorofil i suszą w celu wybielenia, nad otwartym ogniem, paląc drewnem z dodatkiem siarki. Wytwórcy kapeluszy odbierają od nich tak przygotowany surowiec. Główka i rondo są wykonywane osobno. Zrobienie jednego kapelusza zajmuje od jednego dnia do ośmiu miesięcy, zależnie od jakości wyrobu. Na wybrzeżu Pile wykonuje się kapelusze o szczególnie wysokiej jakości. Ich produkcja wymaga specyficznych warunków klimatycznych i precyzji przy wyplataniu poszczególnych rządków, które muszą mieć identyczną liczbę oczek. Wypleciony kapelusz myje się i bieli, a następnie prasuje i nadaje mu pożądany kształt za pomocą drewnianej formy. Kapelusze są wyplatane przeważnie przez rodziny wiejskie. Przekazywanie zawodu następuje w domu, gdzie dzieci od najmłodszych lat uczą się patrząc i naśladując dorosłych. Wiedza i umiejętności związane z wyrobem kapeluszy stanowią złożony i dynamiczny wątek życia społecznego, obejmujący tradycyjne metody uprawy i obróbki, formy organizacji społecznej, zwyczaj wykorzystywania kapelusza jako elementu stroju noszonego na co dzień i od święta. Jest to forma działalności typowa dla tradycji społeczności zamieszkujących wybrzeża Ekwadoru i stanowiąca część ich dziedzictwa kulturowego.

Fest Noz – bretoński zwyczaj wspólnego świętowania
Kraj(e) członkowskie: Francja

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Fest Noz to wspólne świętowanie z tradycyjnymi bretońskimi tańcami, którym towarzyszy śpiew lub muzyka instrumentalna. Silny bretoński ruch kulturowy zachował zwyczaj, który pozostał żywy i stale się odnawia dzięki istnieniu kilkuset odmian tradycyjnych tańców i tysięcy melodii. Co roku odbywa się około stu zgromadzeń, z udziałem nawet do kilku tysięcy muzyków i tancerzy. Dla Fest Noz charakterystyczne jest poczucie wspólnoty osób, które razem śpiewają, grają i tańczą, a także zróżnicowanie środowiskowe i pokoleniowe uczestników oraz otwartość na innych, coułatwia integrację społeczną nowo przybyłych mieszkańców. Tradycja przekazywana jest dzięki uczestnictwu, obserwowaniu i naśladownictwu, a setki pasjonatów zajmują się inwentaryzowaniem repertuaru i wprowadzaniem nowych form przekazu. Fest Noz jest zwyczajem głęboko odzwierciedlającym tożsamość i ciągłość kultury bretońskiej.

Doroczne święto dziedzińców w Kordobie
Kraj(e) członkowskie: Hiszpania

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Święto dziedzińców odbywa się w Kordobie na początku maja przez dwanaście dni. Patia usytuowane są w zabytkowej części miasta, pośród domów wielorodzinnych albo w zespole domów jednorodzinnych mających wspólny dziedziniec. Zdobi je bogata roślinność, starannie rozmieszczona i zaaranżowana. Podczas uroczystości organizowany jest konkurs na najpiękniejsze patio. Dziedzińce biorące udział w konkursie są otwarte dla publiczności przez cały czas trwania obchodów. Na największych odbywają się przedstawienia i koncerty. Tańczy się tradycyjne popularne tańce, w tym flamenco. Mieszkańcy, ich rodziny i przyjaciele gromadzą się, by osobiście dekorować patia. Stają się one autentyczną wspólną przestrzenią, w której się biesiaduje. Święto w Kordobie czyni z patia miejsce zgromadzeń jednoczących różne kultury i jest zachętą do uczestnictwa w życiu społecznym, opartym na silnych więzach sąsiedzkich, wzajemnej pomocy oraz poszanowaniu i znajomości przyrody.

Śpiew buddyjski w Ladakh: recytacja świętych tekstów buddyjskich w regionie Ladakh w Himalajach, w stanie Kaszmir
Kraj(e) członkowskie: Indie

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

W klasztorach i wioskach regionu Ladakh buddyjscy lamowie recytują święte teksty ilustrujące ducha, filozofię i nauki Buddy. W regionie występują dwie postaci buddyzmu – mahayana i vajrayana. Działają tu cztery duże sekty: Nyngma, Kagyund, Shakya i Geluk. Każda sekta posługuje się kilkoma odmianami śpiewu, wykonywanego w czasie obrzędów, związanych z cyklem życia i ważnymi dniami w kalendarzu buddyjskim i prac rolnych. Śpiew ma umacniać stan ducha i morale narodu, przynosić oczyszczenie i wewnętrzną równowagę, by odpędzić złe duchy lub pomóc uzyskać błogosławieństwo różnych wcieleń Buddy, bodhisattwów, bóstw i rinpoczów. Śpiew wykonywany jest zespołowo, w świątyni, w pozycji siedzącej albo, z towarzyszeniem tańca, na dziedzińcu klasztoru lub prywatnego domu. Mnisi noszą specjalne stroje i wykonują gesty rąk (mudras), które wyobrażają boską istotę Buddy, a instrumenty takie jak dzwonki, bębny, cymbały i trąbki nadają śpiewom rytm i melodyjność. Adepci uczą się pod kierunkiem wymagających starszych mnichów, śpiewając święte teksty tak długo, póki nie wyuczą się ich na pamięć. Śpiewy wykonywane są codziennie w sali zgromadzeń klasztoru, pełniąc rolę modlitw o pokój na świecie i o rozwój indywidualny mnichów.

Obrzędy Ghāliszujān w Maszhād-e Ardehāl w mieście Kāszān
Kraj(e) członkowskie: Iran

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Obrzędy Ghāliszujān są odprawiane w Iranie na cześć Soltāna Ali, który jest czczony przez mieszkańców Kāszān i Fin. Jak mówi legenda, był on męczennikiem, którego ciało odnaleziono i przeniesiono na zielonym dywanie do strumienia, gdzie zostało umyte, a następnie pochowane przez mieszkańców Fin i Chāwe. Obecnie mauzoleum Soltāna Ali jest miejscem obrzędu, w czasie którego dokonuje się symbolicznego prania dywanu w świętym strumieniu w obecności licznie zgromadzonych wiernych. Odbywa się to w piątek, po siedemnastym dniu miesiąca Mehr według kalendarza słonecznego. Ludzie gromadzą się rano w mauzoleum i skrapiają dywan wodą różaną. Po obrzędzie zrolowania, dywan przekazywany jest czekającym na zewnątrz mieszkańcom Fin, którzy płuczą go w bieżącej wodzie i skrapiają wodą różaną z pomocą precyzyjnie przyciętych, bogato zdobionych kijków. Następnie dywan wnosi się do mauzoleum. Mieszkańcy Kāszān przynoszą swój dywan modlitewny, a mieszkańcy Naszalg dokonują podobnego obrzędu w kolejny piątek. Społeczności te zachowują rytuały w drodze przekazu ustnego, ale również twórczo przekształcają tradycje, wzbogacając je o nowe elementy i zwyczaje świąteczne.

Nachi no Dengaku, religijne widowisko sceniczne wykonywane podczas Święta Ognia Nachi
Kraj(e) członkowskie: Japonia

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Nachi no Dengaku to japońska ludowa sztuka widowiskowa, ściśle związana ze świętym miejscem Kumano Sanzan w Nachisanku. Wykonywana jest na scenie w świątyni Kumano Nachi w czasie dorocznego Święta Ognia Nachi, obchodzonego 14 lipca. Nachi no Dengaku jest istotnym elementem tego święta, podczas którego wykonywany jest rytualny taniec przy akompaniamencie fletu i bębnów, mający zapewnić obfite zbiory ryżu. W przedstawieniu uczestniczy flecista, czterech bębniarzy z instrumentami umocowanymi wokół talii, czterech muzyków grających na tradycyjnym instrumencie binzasara oraz dodatkowych dwóch muzyków. Grupa od ośmiu do dziesięciu osób wykonuje taniec w różnorodnych układach przy akompaniamencie muzyki. Każdy z 22 programów widowiska trwa 45 minut. Obecnie taniec jest wykonywany i upowszechniany przez członków Stowarzyszenia na rzecz Ochrony Nachi Dengaku, zrzeszającego mieszkańców Nachisanku. Tradycje pielęgnowane przez Stowarzyszenie są częścią kultu Kumano, odprawianego w zespole świątyń Kumano Sanzan. Mieszkańcy i depozytariusze tradycji otaczają świątynię czcią, traktując ją jako źródło wytchnienia dla ducha i umysłu.

Święto św. Franciszka z Asyżu w Quibdó
Kraj(e) członkowskie: Kolumbia

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Co roku, od 3 września do 5 października, w dwunastu dzielnicach franciszkańskich w mieście Quidbó w Kolumbii trwa Fiesta de San Pacho, święto upamiętniające afrykańskie pochodzenie ludności Chocó, które wyraża się w ludowych formach praktykowania religii. Obchody otwiera inauguracyjna msza katolicka w katedrze, której towarzyszą tradycyjne tańce i gra na instrumentach zwanych chirimías wykonywana przez zespół muzyczny – orkiestrę imienia św. Franciszka z Asyżu. Po mszy odbywa się pochód karnawałowy w kostiumach, z tańcami i grą na chirimías. Mszę poranną odprawia się we wszystkich dzielnicach. Dzielnice mają własne alegoryczne pojazdy i grupy karnawałowe, które uczestniczą w popołudniowych uroczystościach. 3 października odbywa się spływ po rzece Atrato barkami, w których umieszczone są figury św. Franciszka. 4 października tłum świętuje wschód słońca, śpiewając pobożne hymny, a po południu uczestniczy w wielkiej procesji. Lokalni artyści i rzemieślnicy wykonują pojazdy, ołtarze dla poszczególnych dzielnic, kostiumy i dekoracje uliczne przy udziale młodych ludzi, którzy się od nich uczą. Niektóre rodziny pielęgnują te zwyczaje w ramach fundacji franciszkańskiej, współpracując przy organizacji wydarzeń, przekazywaniu umiejętności i podtrzymywaniu żywej tradycji. Święto jest charakterystycznym elementem życia miasta Quidbó. Umacnia tożsamość ludności Chocó i wzmacnia wewnętrzną spójność tej społeczności, jednocześnie wspierając kreatywność i innowacyjność poprzez jego odnawianie się, odtwarzanie tradycyjnych umiejętności i poszanowanie natury.

Święto wiśni w Sefrou
Kraj(e) członkowskie: Maroko

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Co roku w czerwcu przez trzy dni mieszkańcy Sefrou obchodzą święto poświęcone bogactwu przyrodniczemu i kulturowemu regionu, którego symbolem jest wiśnia. W drodze dorocznego konkursu organizowanego wcześniej regionalnie, a od kilku lat w całym kraju, wybierana jest „królowa wiśni”. Momentem kulminacyjnym święta jest paradny pochód, któremu towarzyszy muzyka wiejska i miejska. W pochodzie uczestniczą trupy teatralne, majorettes i kapele, a także wozy miejscowych sadowników. Pośrodku jedzie królowa wiśni w tradycyjnym odświętnym stroju, w otoczeniu współtowarzyszek, rzucając w tłum garście wiśni. Wszyscy mają swój udział w celebrowaniu tego święta. Kobiety wykonują jedwabne guziki do tradycyjnych strojów, sadownicy dostarczają wiśni, lokalne kluby sportowe biorą udział w zawodach, a grupy muzyczne i taneczne zapewniają obchodom odpowiednią oprawę. Święto wiśni jest okazją do prezentowania własnych osiągnięć. W przygotowania zaangażowane jest młode pokolenie, co zapewnia dalsze trwanie tego zwyczaju. Święto jest źródłem dumy mieszkańców Sefrou, dając im poczucie przynależności i dowartościowania. Przyczynia się tym samym w dużym stopniu do budowy tożsamości lokalnej.

Al’azi –poezja śpiewana i związane z nią zwyczaje
Kraj(e) członkowskie: Oman

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Al’azi jest rodzajem poezji śpiewanej popularnym w północnych rejonach sułtanatu Omanu i typowym dla miejscowej kultury. Poezja ta jest przedmiotem swoistych zawodów, w których wykonywaniu pieśni towarzyszy pochód z mieczami, a poecie odpowiada chór. W zawodach może uczestniczyć wiele osób, cała wioska lub wszyscy członkowie plemienia pod kierunkiem poety, który śpiewa po arabsku zaimprowizowane i zapamiętane pieśni. Pozostali śledzą jego ruchy i słowa pieśni, reagując odpowiednimi ruchami i słowami. Pieśni wyrażają dumę z przynależności do wspólnoty, są hołdem ku czci plemienia lub ważnych osobistości, przywołują wydarzenia historyczne. Al’azi wzbogaca wspólnotę pod względem intelektualnym i kulturowym, dzięki twórczej reinterpretacji istniejących pieśni i przyczynia się do zachowania dziedzictwa. Jest czynnikiem jednoczącym i ułatwiającym porozumienie dzięki nastawieniu na przezwyciężanie konfliktów. Towarzyszy wszystkim obchodom o charakterze narodowym i społecznym, będąc symbolem jedności, siły i dumy całej społeczności. Obecnie Al’azi wykonuje ponad sto zespołów.

Al-Taghrooda, tradycyjna beduińska poezja śpiewana
Kraj(e) członkowskie: Zjednoczone Emiraty Arabskie/Oman

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Tradycyjną poezję śpiewaną Beduinów Al-taghrooda tworzą i śpiewają mężczyźni przemierzający na wielbłądach pustynne obszary Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Sułtanatu Omanu. Beduini są przeświadczeni, że śpiew jest ważny dla jeźdźców jako rozrywka i dla zwierząt jako bodziec do poruszania się w jednakowym rytmie. Poematy liczą siedem lub mniej wersów. Są improwizowane i powtarzane przez dwie grupy jeźdźców, często w formie śpiewu antyfonowego. Na ogół główny śpiewak z jednej grupy intonuje pieśń, którą podchwytuje druga grupa jeźdźców. Pieśni są śpiewane również przy ognisku, na weselach, w czasie świąt plemiennych i narodowych, a zwłaszcza w czasie wyścigów wielbłądów. Poezję tworzą i śpiewają również kobiety, jeśli uczestniczą we wspólnych zajęciach. Istotne są więzi społeczne, którym sprzyja wspólny śpiew. Słowa pieśni mogą być skierowane do ukochanych, bliskich, przyjaciół czy do przywódców plemienia. Tworzenie pieśni jest okazją dla jej autora do komentowania bieżących wydarzeń. Pieśni służą także przezwyciężaniu konfliktów między osobami czy plemionami, przywoływaniu wydarzeń historycznych, prezentowaniu aktualnych tematów, takich jak odpowiednie zachowanie lub sprawy zdrowotne. Czerpie się z nich wiedzę o historii i o tradycyjnym sposobie życia. Sztuka tworzenia i śpiewania pieśni przekazywana jest w rodzinie i przez starszyznę w ramach społeczności.

Arirang, liryczna pieśń ludowa w Korei Południowej
Kraj(e) członkowskie: Republika Korei

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Arirang jest formą pieśni popularnej w Korei i stanowi wspólne dziedzictwo wielu pokoleń Koreańczyków. Zasadniczo jest to prosta piosenka z refrenem „arirang, arirang, arariyo” i dwoma zwykłymi kupletami, różnymi w różnych regionach. Jako prosty utwór muzyczno-literacki skłania do improwizacji, naśladownictwa i śpiewu unissono, co ułatwia jego przyjęcie się wśród różnych gatunków muzycznych. Eksperci szacują, że istnieje ok. 3.600 odmian 60 wersji tradycyjnych piosenek zatytułowanych „Arirang”. Arirang cechuje uznanie dla inwencji twórczej, swoboda wypowiedzi i empatia. Każdy może napisać nowe słowa, które powiększą liczbę odmian regionalnych, historycznych i typologicznych pieśni, wzbogacając różnorodność kulturową. Arirang jest piosenką śpiewaną powszechnie i cenioną przez naród koreański. Jednocześnie zespół wykonawców wersji regionalnych, zwłaszcza wspólnot lokalnych, prywatnych grup i osób zabiega o jego popularyzację i przekazywanie, wydobywając cechy wspólne i lokalne poszczególnych wersji. Arirang jest także popularnym tematem i motywem różnych form wyrazu artystycznego, zwłaszcza w filmie, komedii muzycznej, teatrze, tańcu i literaturze. Jest to sugestywnie brzmiący hymn, sprzyjający porozumieniu i poczuciu jedności Koreańczyków w kraju i za granicą.

Wyrób ceramiki w Horezu
Kraj(e) członkowski(e): Rumunia

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa ludzkości w 2012 r.

Umiejętność ręcznego wytwarzania wyrobów ceramicznych jest unikalnym rodzajem tradycyjnego rzemiosła, przekazywanym z pokolenia na pokolenie w Horezu, w okręgu Valcea w południowo-zachodniej Rumunii. Na ogół istnieje podział zadań między mężczyznami i kobietami. Mężczyźni wydobywają glinę, którą następnie oczyszczają, kroją i zwilżają. Surowiec wyrabia się, ubija i miesza, uzyskując masę, z której garncarze lepią czerwoną ceramikę. Każdy garncarz ma własny sposób modelowania, ale wszyscy przestrzegają tego samego porządku poszczególnych czynności. Kobiety dekorują wyroby tradycyjnymi wzorami przy pomocy specjalnych narzędzi i technik. Ich zdolność dobierania wzoru i koloru stanowi o unikalnym charakterze ceramiki. Barwy mają żywe odcienie ciemnego brązu, czerwieni, zieleni, błękitu i „kości słoniowej z Horezu”. Na koniec wyrób jest wypalany w piecu. Garncarze posługują się tradycyjnymi narzędziami: mieszadłem do oczyszczania z ziemi, kołem garncarskim i szpachlą do modelowania, wydrążonym rogiem byka i kijem z drucianą nasadką do wykonywania wzorów. Zawód przekazywany jest w rodzinnych warsztatach albo poprzez naukę u mistrza, a popularyzowany na targach i wystawach.

Święto Mesir Macunu
Kraj(e) członkowskie: Turcja

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Święto Mesir Macunu w Manisie w Turcji jest obchodzone na pamiątkę wyzdrowienia matki Sulejmana Wspaniałego, Hafsy Sułtan, którą wyleczono z choroby z pomocą specjalnie wymyślonej pasty, znanej pod nazwą mesir macunu. Hafsa Sultan zaleciła upowszechnienie tego leku wśród ludzi. Co roku od 21 do 24 marca pasta jest przygotowywana przez mistrza i jego pomocników z 41 przypraw i świeżych ziół, według tradycyjnej receptury. Grupa 14 kobiet zawija pastę w papierki i 28 imamów z pomocnikami błogosławią ją, a następnie zrzucają z minaretu i kopuł meczetu Sułtana. Tysiące ludzi przyjeżdża z różnych regionów Turcji, by pochwycić zrzucane papierki. Wielu wierzy, że przyniesie im to w ciągu roku spełnienie pragnień o małżeństwie, znalezieniu pracy czy posiadaniu dziecka. Orkiestra składająca się z 45 muzyków w tradycyjnych strojach, gra historyczną muzykę z czasów Imperium Osmańskiego w czasie trwania święta, do którego mieszkańcy Manisy są głęboko przywiązani. Siła tradycji tworzy poczucie solidarności wśród społeczności lokalnych, toteż do miasta zjeżdżają goście z niemal wszystkich regionów Turcji.

Sztuka haftu tradycyjnej społeczności Matyó
Kraj(e) członkowskie: Węgry

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Matyó to społeczności wyznania rzymsko-katolickiego w mieście Mezőkövesd i jego okolicach, w południowo-wschodniej części Węgier. Charakterystycznym elementem ich kultury jest sztuka ludowa, w której wykorzystywane są motywy kwiatowe, stosowane głównie w tradycyjnych haftach, ale również współcześnie w dekoracji wnętrz, modzie i architekturze. Hafty płaskie zdobią regionalne stroje, które miejscowa ludność nosi podczas lokalnych uroczystości i świąt oraz festiwali tańca i pieśni. Kwiatowe wzory odegrały ważną rolę w umacnianiu poczucia własnej wartości i tożsamości społeczności Matyó. W 1991 roku powstało Stowarzyszenie Sztuki Ludowej Matyó, dzięki któremu każdy może nauczyć się techniki i motywów haftu pod okiem doświadczonych mistrzów. Członkowie zespołu ludowego, działającego przy Stowarzyszeniu, noszą tradycyjne haftowane stroje, co również sprzyja przetrwaniu tej sztuki. Popularność w kraju uczyniła ze sztuki haftu źródło dodatkowych dochodów, które pozwalają kobietom na zakup dobrej jakości tkanin i dodatków potrzebnych do wytwarzania kunsztownych strojów. Najczęściej hafty wykonuje się zespołowo, co umacnia więzi społeczne, jednocześnie pozwalając na rozwój indywidualnej ekspresji artystycznej.

Tańczące diabły w obchodach Bożego Ciała w Wenezueli
Kraj(e) członkowskie: Wenezuela

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Niewielkie społeczności w miejscowościach położonych na wybrzeżu w środkowej Wenezueli w szczególny sposób świętują Boże Ciało, doroczne święto obchodzone w kościele rzymsko-katolickim dla upamiętnienia obecności Chrystusa w Najświętszym Sakramencie. Grupy dorosłych, młodzieży i dzieci w maskach diabłów tańczą, cofając się w nabożnej postawie przed wysokiej rangi duchownym, idącym w kierunku Najświętszego Sakramentu. Akompaniament muzyczny stanowi gra na instrumentach strunowych i perkusyjnych. Dla odpędzenia złych duchów wierni noszą maracas. W kulminacyjnym momencie obchodów przebrani za diabły udają się przed Najświętszy Sakrament, symbolizujący zwycięstwo dobra nad złem. Tancerze zwani promeseros są dożywotnio członkami bractwa, które przechowuje pamięć o historii i tradycjach przodków. Każde bractwo ma swoje własne maski, które nosi się z krzyżami, szkaplerzami i poświęconymi palmami. Tancerze używają też dzwonków, szali i wstążek chroniących przed złymi duchami. Kobiety czuwają nad duchowym wychowaniem dzieci, organizują poszczególne etapy obrzędów, przygotowują poczęstunek, pomagają przy tańcach i budują ołtarze na trasie procesji, a ostatnio w niektórych wspólnotach również tańczą. Zwyczaj odznacza się inwencją twórczą, dobrą organizacją i zaangażowaniem religijnym, a także silnymi więzami wspólnotowymi i kulturowymi.

Kult królów Hùng w Phú hu Tho
Kraj(e) członkowskie: Wietnam

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Co roku miliony ludzi udają się do świątyni Hùng w górach Nghia Linh w prowincji Phú Tho, by czcić pamięć przodków i modlić się o dobrą pogodę, obfite zbiory, powodzenie i zdrowie. Główna uroczystość, Święto Rodu Królów Hùng odbywa się na początku trzeciego miesiąca księżycowego i trwa około tygodnia. Mieszkańcy okolicznych wiosek konkurują ze sobą o wykonanie najlepszej lektyki i najcenniejszego przedmiotu kultu na główną uroczystość, podczas której do świątyni zwożone są bębny i gongi. Mieszkańcy w odświętnych strojach składają ofiary z lokalnych przysmaków z ryżu, takich jak kwadratowe kleiste ciasteczka, mają miejsce występy recytatorskie i pokazy sztuki ludowej, bicie w bębny z brązu, śpiewy Xoan. Odprawia się modlitwy i składa prośby. Pozostałe uroczystości ku czci Królów Hùng odbywają się w ciągu całego roku w miejscach kultu na terenie całego kraju. Obrzędy są organizowane pod kierunkiem Rady Organizacyjnej Święta, składającej się z osób doświadczonych i o nieposzlakowanej opinii. To one powołują komisje do spraw rytuałów oraz opiekunów świątyń czuwających nad miejscami kultu, objaśniających wiernym rytualne czynności i zaopatrujących ich w kadzidła. Ta tradycja utrwala poczucie duchowej solidarności i stanowi okazję do umacniania narodowych korzeni oraz źródeł wietnamskiej tożsamości kulturowej i obyczajowej.

Tradycyjne lutnictwo w Cremonie
Kraj(e) członkowski(e): Włochy

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2012 r.

Sztuka lutnicza z Cremony cieszy się światową sławą, co jest efektem stosowania tradycyjnych metod konstruowania i restaurowania skrzypiec, altówek, wiolonczeli i kontrabasów. Lutnicy uczą się w specjalistycznej szkole oraz w lokalnym warsztacie, a nauka opiera się na relacji mistrz – uczeń. Każdy lutnik buduje od trzech do sześciu instrumentów rocznie, kształtując i zespalając ze sobą na ręcznie wykonanej formie ponad 70 kawałków drewna. Przestrzega przy tym wymogów akustycznych, które są różne dla poszczególnych elementów. Części instrumentu są budowane z określonego gatunku drewna, które podlegało naturalnemu procesowi sezonowania i zostało starannie dobrane. Nie stosuje się żadnych materiałów przemysłowych czy półprzemysłowych. Dla lutników z Cremony podstawowe znaczenie ma dzielenie się wiedzą, a także rozmowy z muzykami, pozwalające lepiej poznać ich oczekiwania. Tradycyjne lutnictwo jest zasadniczym elementem miejscowych praktyk społeczno-kulturowych, zwyczajów i wydarzeń. Wspierają je dwa stowarzyszenia: Consorzio Liutai Antonio Stradivardi i Associazione Liutaria Italiana.

Najlepsze praktyki w zakresie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego

Strategia kształcenia następnych pokoleń wykonawców sztuki lalkarskiej Fujian
Kraj(e) członkowskie: Chiny

Programy, projekty i działania, uznane w 2012 r. za najlepiej odzwierciedlające zasady i cele Konwencji.

Sztuka lalkarska Fujian jest chińską sztuką sceniczną, wykonywaną przy pomocy marionetek i kukiełek. Tradycja wywodząca się z prowincji Fujian w południowo-wschodnich Chinach wykształciła cały zespół typowych technik interpretatorskich i technik wykonywania lalek, a także wytworzyła własny repertuar i muzykę. Od lat 80. XX w. wraz ze zmianami społeczno-gospodarczymi przeobrażającymi życie młodych ludzi, a także z powodu czasu potrzebnego na naukę zaawansowanych technik interpretatorskich, liczba młodych adeptów tej sztuki zaczęła maleć. W związku z tym, z inicjatywy lokalnych wspólnot, grup mieszkańców i osób zaangażowanych w przekazywanie tradycji powstał program kształcenia kolejnych pokoleń lalkarskich Fujian na lata 2008-2020. Główne cele programu to: ochrona tradycji lalkarstwa Fujian i zapewnienie trwania tej sztuki poprzez szkolenia zawodowe służące kształceniu nowego pokolenia wykonawców; opracowywanie materiałów dydaktycznych; tworzenie miejsc do wykonywania przedstawień, instytutów kształcenia i sal wystawowych; uwrażliwianie społeczeństwa przez edukację formalną i nieformalną; współpraca regionalna i międzynarodowa, a także wymiana artystyczna. Wprowadzony program zyskał szerokie zainteresowanie animatorów tej sztuki, mieszkańców i instytucji edukacyjnych. W rezultacie, około dwustu przyszłych lalkarzy odbyło szkolenia zawodowe, utworzono 20 publicznych zespołów lalkarskich oraz udzielono wsparcia finansowego podmiotom zaangażowanym w przekazywanie tej tradycji.

Xtaxkgakget Makgkaxtlawana, centrum sztuki autochtonicznej i jego wkład w ratowanie niematerialnego dziedzictwa kulturowego Totonaków w Veracruz
Kraj(e) członkowskie: Meksyk

Programy, projekty i działania, uznane w 2012 r. za najlepiej odzwierciedlające zasady i cele Konwencji.

Centrum sztuki autochtonicznej powstało w odpowiedzi na wieloletnie dążenia Indian Totonaków do stworzenia takiej instytucji edukacyjnej, która przekazywałaby ich wiedzę, sztukę, wartości i kulturę, jednocześnie zapewniając miejscowym twórcom warunki sprzyjające rozwijaniu talentów. Struktura centrum odzwierciedla tradycyjny system osadnictwa i składa się z domów–szkół. Każdy „dom” specjalizuje się w określonej dziedzinie, np. w garncarstwie, tkactwie, malarstwie, opiece nad chorymi, tańcu tradycyjnym, muzyce, teatrze i kuchni. W „domu starszyzny” uczniowie uczą się wartości rodzimej kultury i dowiadują się o znaczeniu uprawiania twórczości. Przekazywanie wiedzy cechuje podejście całościowe. Domy–szkoły traktują praktykę twórczą jako związaną nierozerwalnie z materią duchową. Centrum ma na celu odrodzenie kulturowe poprzez rewitalizację praktyk kulturowych za pomocą m.in. języka totonackiego jako języka nauczania, przywracanie zapomnianych tradycyjnych praktyk, produkcję artystyczną, tworzenie tradycyjnych instytucji oraz sadzenie roślin i drzew potrzebnych do stosowania praktyk kulturowych. Rozwija ono stałą współpracę z twórcami i placówkami kulturalnymi w kraju i za granicą.