jesteś tu: Strona główna » Kultura » Dziedzictwo kulturowe » Dziedzictwo niematerialne » Listy Dziedzictwa Niematerialnego » Wpisy 2018

Wpisy 2018

Opisy obiektów na podstawie informacji opublikowanych w portalu UNESCO: www.unesco.org

Lista dziedzictwa wymagającego pilnej ochrony

Wiedza i umiejętności mierniczych wody w systemie kanałów foggara w Touat i Tidikelt
Kraj(e) członkowski(e): Algieria

Wpis na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony, w 2018 r.

Wpis dotyczy wiedzy i umiejętności mierniczych wody, obsługujących system kanałów foggara społeczności ksur w wioskach Touat i Tidikelt. Mierniczy odpowiadają za szereg czynności, począwszy od obliczania przydziału wody, przez naprawę grzebieni dystrybucyjnych, aż po kierowanie strumienia wody do poszczególnych kanałów. Zarządzanie każdym z systemów foggara wymaga połączonych wysiłków przedstawicieli różnych grup społecznych i depozytariuszy wiedzy związanej z tym elementem dziedzictwa, w tym właścicieli, pracowników fizycznych i mierniczych wody, ale to wiedza specjalistyczna tych ostatnich jest najbardziej zagrożona. Mierniczy są osobami kluczowymi dla życia saharyjskich plemion ksour, ponieważ zarządzają zasobami decydującymi o ich przetrwaniu. Pełnią istotną rolę, zarówno intelektualnie, jak i fizycznie, służąc pomocą na każde wezwanie lokalnej społeczności. Jednakże obecnie komunikacja między pokoleniami nie działa już tak jak w przeszłości i pojawiły się też czynniki zakłócające prawidłowe funkcjonowanie systemów fuggara, jak np. zmiany w stosunkach własnościowych wprowadzone przez władze centralne, a także postępująca urbanizacja i modernizacja oraz brak rzetelnego namysłu nad tym, jakie kroki powinny zostać podjęte, by zapewnić przekaz wiedzy fachowej i umiejętności następnym pokoleniom. Zmniejszająca się liczba mierniczych wody wynika z ich podeszłego wieku i braku młodych praktyków tego zawodu.

Jalli (koczari, tenzere), tradycyjne tańce zespołowe z okolic Nachiczewan
Kraj(e) członkowski(e): Azerbejdżan

Wpis na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony, w 2018 r.

Jalli to tradycyjny azerski taniec wykonywany zawsze grupowo. Typowe jalli tańczone jest w kole lub w rzędzie i zawiera elementy gry, pantomimy (naśladującej ruchy ptaków lub innych zwierząt), ćwiczeń fizycznych i specjalnych ruchów tanecznych. Społeczność jalli składa się z praktykujących tę sztukę tancerzy, którzy inicjują taniec spontanicznie lub na zasadzie występów na rozmaitych festiwalach czy innych uroczystościach. Niektóre odmiany jalli mają charakter piosenki i wykonywane są zarówno przez kobiety, jak i mężczyzn, podczas gdy inne praktykowane są tylko przez mężczyzn i charakterem przypominają zabawy pasterskie z elementami naśladownictwa zachowania zwierząt, jak np. trykanie się głowami. Aż do połowy XX wieku taniec jalli był powszechnie praktykowany, później pojawiły się czynniki, utrudniające zachowanie tej tradycji i jej przekaz kolejnym pokoleniom. Najważniejsze z nich to stopniowa utrata przez tę formę sztuki jej społecznego znaczenia na rzecz przedstawień teatralnych, poza tym czynniki zewnętrzne, takie jak migracje i kryzys ekonomiczny na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego wieku, stopniowy zanik tradycyjnych, nieformalnych form przekazu oraz drastyczne uproszczenie tańców, które spowodowało utratę przez nie znaczenia jako formy różnorodności kulturowej.

Tradycyjny teatr lalkowy
Kraj(e) członkowski(e): Egipt

Wpis na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony, w 2018 r.

Al-Aragoz to dawna, niegdyś ogromnie popularna forma teatru egipskiego, posługującego się pacynką. W czasie przedstawienia lalkarze ukryci są za niewielkim, przenośnym parawanem, podczas gdy widoczny asystent rozmawia z lalkami i z widownią. Nazwa teatru Al-Aragoz pochodzi od imienia głównej postaci – lalki, której charakterystyczny głos uzyskuje się za pomocą specjalnego modulatora dźwięku. Podczas całego przedstawienia wykonawcy na bieżąco wchodzą w interakcję z widownią, co ma charakter rozrywkowy, często z efektami komicznymi. Animatorzy muszą posiadać doskonałe umiejętności poruszania lalkami i utrzymywania ich w odpowiedniej pozycji, a także zdolności muzyczne i improwizatorskie. Przedstawienia poruszają różnorodne zagadnienia związane z życiem codziennym oraz stale powracający wątek walki z korupcją. Kiedyś była to forma sztuki uprawiana przez wędrownych artystów, którzy jeździli z miejsca na miejsce, dając przedstawienia przy okazji ludowych świąt i uroczystości. Jednakże z czasem, kiedy popularność tego rodzaju rozrywki zaczęła słabnąć, aktorzy i asystenci zaczęli osiedlać się na stałe w jednym miejscu, najczęściej w Kairze. Przetrwanie tej formy sztuki jest zagrożone także ze względu na zmieniające się uwarunkowania społeczne, polityczne i kulturalne, jak np. wprowadzone regulacje prawne, zabraniające zgromadzeń publicznych, rosnący radykalizm religijny, zaawansowany wiek aktorów i brak zainteresowania ze strony młodych. Stopniowo zmniejsza się liczba osób aktywnych w tym zawodzie, a wielu z tych, którzy tworzyli tradycyjny teatr lalkowy, już nie żyje.

Lkhon Khol w Wat Svay Andet
Kraj(e) członkowski(e): Kambodża

Wpis na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony, w 2018 r.

Lkhon Khol to obrzęd odprawiany zarówno przez mężczyzn, jak i kobiety, przy akompaniamencie tradycyjnej orkiestry oraz melodyjnej recytacji. Praktykuje go tylko jedna społeczność, żyjącą w pobliżu buddyjskiego klasztoru Wat Svaj Andet, położonego nad rzeką Mekong, 10 km na wschód od Phnom Penh. Celem jest przebłaganie Neak Ta - duchów opiekuńczych danego miejsca i jego mieszkańców, które jednocześnie zapewniają pomyślność całej społeczności, jej ziemi i zbiorom. W obrzędzie Lkhon Khol biorze udział medium, pośredniczące w kontaktach między Neak Ta, uczestnikami ceremonii oraz mieszkańcami wioski. Kiedy duchy są zadowolone ze spektaklu, mieszkańcy otrzymują błogosławieństwo; w przeciwnym razie tancerze przerywają występ, a publiczność w milczeniu, ale przy dźwiękach rozbrzmiewającej w dalszym ciągu muzyki, wsłuchuje się w to, co mówią do niej duchy. Lkhon Khol to obrzęd rytualny, związany głównie z cyklem uprawy ryżu oraz potrzebami lokalnej społeczności. Wiedza i umiejętności związane z tą praktyką przekazywane są ustnie w ramach społeczności, jednak Główny Mnich Klasztoru, wspólnie z emerytowanym, byłym dyrektorem szkoły podstawowej zainicjowali dodatkowe kursy weekendowe poświęcone tej formie tradycji i podjęli się napisania skryptów dla wybranych epizodów Lkhon Khol. Mimo wielowiekowej tradycji przekazywania tej formy dziedzictwa, jej przetrwanie jest obecnie zagrożone z powodu czynników środowiskowych, braku środków, emigracji ekonomicznej młodych ludzi z lokalnej społeczności oraz czternastoletniej przerwy (1970-1984) w wykonywaniu tego rytuału, spowodowanej wojną i rządami Czerwonych Khmerów.

Enkipaata, Eunoto i Olng’esherr – trzy obrzędy przejścia w społeczności Masajów
Kraj(e) członkowski(e): Kenia

Wpis na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony, w 2018 r.

Enkipaata, Eunoto i Olng’esherr to trzy, wzajemnie powiązane męskie rytuały przejścia praktykowane w społeczności Masajów. Enkipaata to wprowadzenie chłopców, poprzedzające inicjację; Eunuto to golenie głów moranom (młodym wojownikom), rozpoczynające ich drogę ku dorosłości, a Olng’esherr to ceremonia jedzenia mięsa, oznaczająca koniec moranizmu i początek dorosłości. Rytuały przejścia są głównie praktykowane przez młodych mężczyzn pomiędzy piętnastym a trzydziestym rokiem życia, ale kobiety również mają przypisane określone zadania. Ucząc młodych ludzi przyszłych ról w społeczności Masajów, rytuały służą wprowadzaniu ich do roli moranów, następnie do roli młodych dorosłych i w końcu członków starszyzny. Szacunek i odpowiedzialność, ochrona i podtrzymanie linii rodzinnej, przejście z jednej do kolejnych ról społecznych oraz przekaz wiedzy związanej z dziedzictwem niematerialnym, takiej jak stosunek do zwierząt hodowlanych, rozwiązywanie konfliktów, legendy, tradycje i życiowe umiejętności, to jedne z najważniejszych wartości które niosą z sobą obrzędy przejścia. Jednakże, mimo iż praktyki te wciąż przyciągają tłumy zainteresowanych, tradycja stopniowo zanika ze względu na rosnące znaczenie rolnictwa jako głównego źródła dochodu, wprowadzane reformy systemu własności ziemi oraz wpływ zmian klimatu na warunki tradycyjnej dla tej kultury hodowli bydła.

Suri Jagek (obserwacja słońca): tradycyjne praktyki meteorologiczne i astronomiczne, oparte na obserwacji słońca, księżyca i gwiazd, odnoszącej się do lokalnej topografii
Kraj(e) członkowski(e): Pakistan

Wpis na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony, w 2018 r.

Suri Jagek, co w dosłownym tłumaczeniu znaczy „obserwowanie słońca”, to tradycyjny system wiedzy oraz praktyk meteorologicznych i astronomicznych Kalaszy - ludu zamieszkującego region Hindukuszu. Złożony system wiedzy empirycznej, odnoszący się do lokalnej topografii, a oparty na obserwacji słońca, księżyca, gwiazd oraz cieni, stanowi dla Kalaszy stały punkt odniesienia przy planowaniu optymalnej pory siewów i zabiegów hodowlanych, ale także dla przewidywania klęsk żywiołowych. Jest on również pomocny przy układaniu kalendarza wydarzeń społecznych, planowania ważnych uroczystości, festiwali, obchodów czy świąt religijnych. Praktyka ta odzwierciedla bliskie związki Kalaszy z ich środowiskiem naturalnym, a także znaczenie warunków geograficznych dla przetrwania ich tradycyjnego sposobu życia. Trwałość tego systemu wiedzy opiera się na innowacyjnym sposobie jej przekazywania, poprzez opowieści ludowe, pieśni, przysłowia, a sam sposób tego przekazu i niektóre jego aspekty, takie jak interpretacja obserwowanych cieni i jej wykorzystanie w hodowli zwierząt, są tworzone na nowo, tak aby odpowiadały potrzebom współczesnego społeczeństwa. Jednakże, wraz z nastaniem ery cyfrowej, ludzie skłaniają się w stronę bardziej zaawansowanych technicznie metod przewidywania pogody. Chociaż praktyka ta pozostaje żywotna jako tradycja ustna, młode pokolenie nie ma świadomości jej znaczenia kulturowego oraz praktycznych zastosowań.

Teatr cieni
Kraj(e) członkowski(e): Syria

Wpis na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony, w 2018 r.

Teatr cieni to tradycyjna forma sztuki, w której ręcznie wykonane lalki poruszają się za cienką, przezroczystą kurtyną lub ekranem ustawionym w ciemnej sali. Obecnie teatr cieni wystawiany jest głównie w Damaszku. Światło zza sceny rzuca na ekran cienie lalek poruszających się w takt muzyki i odczytywanego zza ekranu tekstu. Treścią sztuk są na ogół satyra i krytyka społeczna, a wykorzystywane środki wyrazu to poezja, proza, śpiew i muzyka. Poza dwoma głównymi bohaterami – naiwnym Karakozem i jego sprytnym przyjacielem Eiwazem, pomiędzy którymi toczy się rozmowa w satyrycznym tonie, w sztuce występują postacie kobiet i zwierząt potrafiących mówić. Tradycyjnie spektakle wystawiane były w popularnych kawiarniach, w których gromadzili się widzowie chętni oglądać historie z życia codziennego. Jednakże popularność teatru cieni stopniowo malała na przestrzeni lat, głównie z powodu rozprzestrzeniania się nowoczesnych technologii i cyfrowych form rozrywki, jak również ze względu na masowe migracje mieszkańców Syrii w wyniku toczącej się wojny. Przedstawienia zniknęły z popularnych kawiarni i obecnie odbywają się głównie w teatrach, w ramach festiwali lub z okazji świąt. Połączenie tych kilku czynników miało tak znacząco negatywny wpływ na trwałość tego elementu dziedzictwa, że w Damaszku pozostał już tylko jeden aktywny zawodowo wykonawca teatru cieni.

Lista Reprezentatywna Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości

Tkanina drukowana (Blaudruck/Modrotisk/Kékfestés/Modrotlač): wytwarzanie tkaniny drukowanej za pomocą klocka drukarskiego i barwnika indygo
Kraj(e) członkowski(e): Austria/Czechy/ Niemcy/ Słowacja/Węgry

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Blaudruck/Modrotisk/Kékfestés/Modrotlač, co, tłumaczone dosłownie, oznacza niebieski druk lub niebieską farbę, odnosi się do technologii pokrywania tkaniny gęstą, nieprzepuszczalną masą, a następnie malowania jej barwnikiem indygo. Pasta uniemożliwia przenikanie barwnika do tkaniny w miejscach, w których nakładany jest ozdobny wzór, dzięki czemu, w trakcie procesu barwienia pozostaje on biały. Nakładanie wzoru na tkaninę odbywa się za pomocą ręcznie rzeźbionych klocków, niekiedy liczących sobie 300 lat, zawierających motywy regionalne, religijne lub nawiązujące do flory i fauny danego regionu, a więc mające bezpośrednie odniesienia do lokalnej kultury. Tradycyjne barwienie indygo nie ogranicza się jednak do drukowania wzoru. Na proces wytwarzania tkaniny drukowanej składa się kilka etapów: przygotowanie surowców i przędzenie, tkanie i wykończanie materiału, drukowanie wzorów i barwienie tkaniny. Obecnie, firmy trudniące się tą produkcją, to głównie małe warsztaty, od pokoleń w rękach tej samej rodziny. W każdym warsztacie, w proces wytwarzania tkaniny zaangażowanych jest wielu członków rodziny, z których każdy, niezależnie od płci, uczestniczy we wszystkich fazach produkcji. Związana z nią specjalistyczna wiedza, zapisana w starych, sięgających XIX wieku dziennikach, także pozostaje w rękach prywatnych i przekazywana jest z pokolenia na pokolenie głównie metodą praktyki. Depozytariusze tej tradycji czują silne emocjonalne więzi z wytwarzanymi produktami, a sam element dziedzictwa uosabia poczucie dumy z uczestnictwa w wielowiekowej rodzinnej tradycji.

Dziedzictwo Dede Qorqud/Korkyt Ata/Dede Korkut, kultura epicka, opowieści ludowe i muzyka
Kraj(e) członkowski(e): Azerbejdżan/Kazachstan/Turcja

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Epicka kultura, opowieści ludowe i muzyka Dede Qorqud/Korkyt Ata/Dede Korkut oparte są na dwunastu heroicznych legendach, opowieściach i opowiadaniach oraz trzynastu tradycyjnych kompozycjach muzycznych, przekazywanych z pokolenia na pokolenie - ustnie, poprzez sztuki sceniczne, kompozycje muzyczne oraz kod kulturowy. W każdej historii Dede pojawia się jako postać legendarna, mędrzec minstreli, którego słowa, muzyka i przejawy mądrości odnoszą się do tradycji narodzin, małżeństwa i śmierci. W utworach muzycznych główne wątki melodyczne odtwarzane są jako dźwięki natury, za pomocą instrumentu muzycznego zwanego Kobyz, który potrafi imitować np. wycie wilka czy głos łabędzia. Wszystkie kompozycje połączone są epickimi opowieściami, które im towarzyszą. Ten element dziedzictwa jest nośnikiem wartości społecznych, kulturowych i moralnych, takich jak heroizm, dialog, sprawność oraz jedność fizyczna i duchowa, a także szacunek dla przyrody. Jest także skarbnicą wiedzy na temat historii i kultury społeczności turkijskojęzycznych. Stanowi stały element uroczystości zarówno rodzinnych, jak i krajowych oraz międzynarodowych festiwali kultury. Jako silnie zakorzeniony w społeczeństwie, pełni rolę naturalnego łącznika pomiędzy pokoleniami.

Obchody ku czci obrazu Matki Boskiej z Budsławia
Kraj(e) członkowski(e): Białoruś

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Uroczystości organizowane w miejscowości Budsław, w regionie mińskim, mają swój początek w siedemnastym wieku. Co roku, w pierwszy weekend lipca dziesiątki tysięcy pielgrzymów z całej Białorusi, a także z innych krajów, przybywają do Budsławia, niektórzy pieszo, by uczestniczyć w uroczystościach ku czci obrazu Matki Boskiej. Obraz uważany jest za cudowny, zaś Budsław – za miejsce, gdzie, według legendy, w lipcu 1588 Matka Boska ukazała się wiernym. Głównymi elementami święta są: powitanie pielgrzymów przez księży, msze, nocna procesja z obrazem przy świecach, modlitewne czuwanie młodzieży i wielogodzinne wspólne modły do Matki Boskiej. Tradycja, będąca integralną częścią historii i kultury lokalnej społeczności Budsławia, jednoczy ludzi w różnym wieku i o różnym statusie społecznym. Uczestniczą w niej całe rodziny, co dodatkowo przyczynia się do umacniania więzi międzypokoleniowych. Związana z obchodami wiedza tradycyjna jest przechowywana i przekazywana przez mieszkańców Budsławia pielgrzymom, którzy są niezwykle ciepło witani i niejednokrotnie goszczeni w domach. Przybysze poznają lokalną kulturę, zwyczaje i tradycje związane między innymi z rzemiosłem i miejscową kuchnią.

Zbiory ożanki na górze Ozren
Kraj(e) członkowski(e): Bośnia i Hercegowina

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Co roku, 11 września, w rocznicę ścięcia św. Jana Chrzciciela, mieszkańcy wiosek w pobliżu pasma górskiego Ozren udają się do Gostilij na zbiory ożanki. Biorą w nich udział przedstawiciele wszystkich grup społecznych i wiekowych, zarówno kobiety, jak mężczyźni, indywidualnie i grupowo. Żmudna, wielogodzinna praca, wymagająca niezwykłej dokładności, polega na precyzyjnym wyszukiwaniu źdźbeł tej byliny pośród wyższych traw. Po zbiorach, ich uczestnicy często ubrani w tradycyjne stroje z tego regionu, wspinają się na szczyt Gostilij, gdzie w małych grupach tańczą, śpiewają i grają tradycyjną muzykę. Popołudniu dołączają do nich księża prawosławni, którzy dokonują poświęcenia zebranych krzewinek. Ożanka, uważana za roślinę o właściwościach leczniczych oraz profilaktycznych, spożywana jest na wiele różnych sposobów: parzona jako herbata, zalewana brandy, mieszana z miodem. O ile w przeszłości tradycja zbierania ożanki związana była całkowicie z medycyną ludową, dziś służy głównie integracji społecznej, zwyczajom gościnności oraz podtrzymaniu zanikających tradycyjnych pieśni, tańców i strojów regionalnych. Tradycja zbierania ożanki przekazywana jest spontanicznie w ramach rodziny, ale także na wczesnych etapach szkoły. Kilka lokalnych stowarzyszeń zaprasza podobne organizacje z innych regionów Bośni i Hercegowiny do udziału w dorocznym wydarzeniu, dzięki czemu zyskuje ono uczestników także spoza regionu Ozren.

Kąpiele lecznicze Lum w tradycyjnej medycynie tybetańskiej Sowa-Rigba. Wiedza i praktyki życia, zdrowia oraz zapobiegania chorobom i ich leczenia wśród ludności tybetańskiej w Chinach
Kraj(e) członkowski(e): Chiny

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Kąpiele lecznicze Lum, stosowane w tradycyjnej medycynie Sowa Rigpa, to zabiegi wymyślone i praktykowane przez ludność Tybetu, a wynikające z jej wizji życia opartej na koncepcji pięciu elementów oraz wizji zdrowia i choroby, wynikającej z trzech zasadniczych funkcji, często nazywanych humorami: Lung, Tripa i Pekan. W języku tybetańskim „Lum” oznacza tradycyjną wiedzę i zabiegi kąpieli w naturalnych ciepłych źródłach, naparach ziołowych lub parze, dla uzyskania równowagi ciała i umysłu, zapewnienia zdrowia i leczenia chorób. Powstałe pod wpływem religii Bon oraz buddyzmu tybetańskiego, Lum jest ucieleśnieniem ludowych doświadczeń w zapobieganiu i leczeniu chorób, a także przykładem przeniesienia tradycyjnej wiedzy, zawartej w traktacie Gyud-Zhi (Cztery Korzenie) do współczesnej medycyny. Wśród depozytariuszy i praktyków tej tradycji są: rolnicy, pasterze i mieszkańcy miast na terenie Tybetu, przy czym Manpa (lekarz), Lum Jorkhan (farmaceuta) i Manyok (asystent) ponoszą szczególną odpowiedzialność za przekaz tego elementu tradycji. Odgrywa on szczególną rolę w poprawie warunków zdrowia, promowaniu określonego kodu zachowań społecznych oraz szacunku dla przyrody. Przekazywany jest z pokolenia na pokolenie, poprzez praktykę życia codziennego, obrzędy religijne, obrzędy folklorystyczne i praktyki lecznicze. Został także włączony do programu współczesnych studiów medycznych, jako uzupełnienie edukacji formalnej.

Medimurska popevka, przyśpiewka ludowa z regionu Medimurje
Kraj(e) członkowski(e): Chorwacja

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Medimurska popevka, przyśpiewka ludowa z regionu Medimurje, w północno-zachodniej Chorwacji, była pierwotnie solowym utworem wokalnym wykonywanym przez kobiety. Obecnie wykonywana jest zarówno indywidualnie, jak i przez grupy kobiet i mężczyzn, w wersji wokalnej, wokalno-instrumentalnej lub instrumentalnej, monofonicznej i wielogłosowej, jako osobny gatunek muzyczny lub akompaniament do tańca. Ogromne znaczenie ma tekst, decydujący o klasyfikacji danej popevki jako pieśni miłosnej, smutno-melancholijnej, humorystycznej lub kościelnej. Najczęstszymi wykonawcami są członkowie grup i stowarzyszeń kulturalno-artystycznych, mających w Chorwacji długą tradycję, ale indywidualni wykonawcy także odgrywają znaczącą rolę, ponieważ zróżnicowane solowe wykonania są typowe dla popevki. Ta forma sztuki praktykowana jest w różnych kontekstach społecznych, począwszy od samotnego muzykowania, poprzez uroczystości rodzinne i wydarzenia społecznościowe, spotkania w pracy, zgromadzenia religijne czy występy artystyczne w regionie Medimurje. Przeciętny mieszkaniec styka się z tą formą muzyki wielokrotnie w ciągu życia, często sam biorąc udział w jej wykonywaniu. Aktualnie około pięćdziesięciu muzyków uważanych jest za mistrzów zdolnych przekazać klasyczne cechy tego gatunku, jednocześnie nadając wykonaniom indywidualne cechy. Mentorami, przekazującymi praktyczne umiejętności następnym pokoleniom, są najczęściej kobiety.

Sztuka budowania suchego muru
Kraje członkowskie: Chorwacja/Cypr/Francja/Grecja/Hiszpania/Słowenia/Szwajcaria/Włochy

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Sztuka budowania suchego muru polega na wykorzystaniu specjalistycznej wiedzy i umiejętności potrzebnych do układania muru z kamieni, bez użycia zaprawy czy jakichkolwiek innych materiałów, poza czasami suchą ziemią. Kamienne konstrukcje rozmieszczone są na większości obszarów wiejskich, szczególnie na terenach stromych, zarówno w miejscach zamieszkałych, jak i poza nimi. Nie są też rzadkością w miastach. Stabilność konstrukcji zapewnia staranny dobór i rozmieszczenie kamieni, zaś powszechnie obecne struktury suchego muru przyczyniły się do kształtowania krajobrazu oraz różnorodnych form mieszkalnictwa, gospodarki ziemią i hodowli. Konstrukcje takie są żywym świadectwem metod i sposobów organizacji pracy i życia codziennego, stosowanych od prehistorii po dzień dzisiejszy, z wykorzystaniem naturalnych surowców i zasobów ludzkich. Odgrywają także istotną rolę w zapobieganiu powstawania osuwisk, lawin i powodzi, a także w przeciwstawianiu się erozji i pustynnieniu gruntów, ochronie różnorodności biologicznej i w tworzeniu odpowiednich warunków klimatycznych dla rolnictwa. Depozytariuszami i praktykami tej tradycji są społeczności wiejskie, w których jest ona głęboko zakorzeniona, a także profesjonaliści z branży budowlanej. Konstrukcje suchego muru wznoszone są zawsze w doskonałej harmonii ze środowiskiem, a stosowana technika jest przykładem zrównoważonych relacji między ludźmi i naturą. Wiedza i umiejętności związane ze wznoszeniem suchego muru są przekazywane głównie drogą praktyki, dostosowanej każdorazowo do warunków naturalnych danego miejsca.

Umiejętności związane z wyrobem perfum w Pays de Grasse: uprawa roślin, przetwarzanie naturalnych surowców i sztuka komponowania perfum
Kraj(e) członkowski(e): Francja

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Umiejętności związane z wyrobem perfum w Pays de Grasse obejmują trzy różne aspekty: uprawę roślin aromatycznych, wiedzę na temat naturalnych materiałów i ich przetwarzania oraz sztukę komponowania perfum. W działania te zaangażowana jest znaczna liczba grup i społeczności, wchodzących w skład Association du Patrimoine Vivant du Pays de Grasse (Stowarzyszenie Żywego Dziedzictwa Regionu Grasse). Tradycja uprawy roślin aromatycznych, używanych do wyrobu perfum oraz tworzenia mieszanek zapachowych, która w Pays de Grasse datuje się co najmniej od szesnastego wieku, długo rozwijała się jako dziedzina rzemiosła podległa garbarstwu. Uprawa roślin aromatycznych wiąże się z wielką liczbą umiejętności i rozległą wiedzą na temat między innymi przyrody, gleby, pogody, biologii, fizjologii roślin i prac ogrodniczych, a także konkretnych technik, takich jak metody ekstrakcji chemicznej i destylacji hydraulicznej. Techniki stosowane w Grasse są wypracowywane i ulepszane przez samych mieszkańców tego regionu. Jednakże oprócz umiejętności technicznych potrzebna jest tu także wyobraźnia, pamięć i kreatywność. Wyrób perfum sprzyja zacieśnianiu się więzi społecznych i jest też ważnym źródłem pracy sezonowej. Związana z nim wiedza specjalistyczna przekazywana jest na ogół nieformalnie, w drodze długiego procesu nauki, który w większości przypadków ma miejsce w samych perfumeriach. W ostatnim czasie rośnie jednak zainteresowanie standardyzacją nauczania tego zawodu poprzez nadanie mu charakteru formalnej edukacji.

Czidaoba, gruzińskie zapasy
Kraj(e) członkowski(e): Gruzja

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Czidaoba (zapasy) to stara forma sztuki wojennej, praktykowana, przez znaczną część populacji męskiej we wszystkich regionach, miastach i społecznościach Gruzji. Depozytariuszami tej tradycji są ludzie młodzi, mieszkańcy miast, kluby sportowe, instytucje edukacyjne i grupy amatorskie. Sama czidaoba jest zjawiskiem złożonym, obejmującym elementy zapasów, muzyki, tańca i specjalnego stroju („czokha”). Będąca jeszcze w późnym Średniowieczu formą sztuki wojennej, czidaoba, stopniowo stawała się coraz bardziej odmianą sportu widowiskowego. Organizowane są turnieje na wolnym powietrzu, z udziałem ogromnej widowni, podczas których zapasom towarzyszy muzyka na instrumenty dęte („zurna”) i gruziński bęben („doli”), obwieszczające początek widowiska. Zapaśnicy starają się pokonać się nawzajem za pomocą specjalnych chwytów, a muzyka dodaje dramaturgii ich wysiłkom. Obowiązuje rycerski kodeks zachowań, ale zdarza się, że zawodnicy opuszczają arenę przy akompaniamencie gruzińskich tańców ludowych. Czidaoba zakłada posługiwanie się kombinacją około 200 możliwych chwytów zapaśniczych – atakujących i obronnych, dających zawodnikom ogromne możliwości wykazania się inwencją. Tradycja ta sprzyja promocji zdrowego stylu życia, odgrywa także ważną rolę w rozwoju dialogu międzykulturowego. Od wczesnej wiosny do jesieni młodzi ludzie uprawiają zapasy na wolnym powietrzu, rozwijając umiejętności obserwowane wcześniej podczas oglądania zawodów. Sekcja zapaśnicza istnieje też w prawie każdym miasteczku i większym mieście w Gruzji.

Tamboradas: rytuały gry na bębnach i bębenkach
Kraj(e) członkowski(e): Hiszpania

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Rytuał gry na bębnach – tamborada – to jednoczesne, grupowe, głośne i niezwykle intensywne uderzanie w tysiące bębnów, odbywające się w przestrzeni publicznej w miastach i miasteczkach w całym kraju, nieprzerwanie przez wiele dni i nocy. Co roku, w atmosferze pełnej emocji i intensywnego poczucia zbiorowej jedności, powstaje urzekające widowisko dźwięku i przeżywania wspólnej tożsamości. Tamborady stanowią część obchodów Wielkiego Tygodnia i mają różne znaczenie, zależnie od miejsca, dnia i pory, w jakiej się odbywają. Jednakże, niezależnie od tego, czy ma charakter religijny i dewocjonalny, czy też świecki i rozrywkowy, rytuał ten stwarza atmosferę niezwykłych doznań i wzajemnego szacunku wśród uczestniczących w nim osób. Specjalne kostiumy, instrumenty, gra na bębnach przyczyniają się do rozwoju lokalnego rzemiosła, w którym rodziny, a przede wszystkim kobiety odgrywają szczególną rolę. Wspólne spożywanie posiłków w miejscach publicznych także buduje atmosferę wzajemnej życzliwości. Społeczności lokalne przygotowują się do tego wydarzenia przez cały rok, organizując się w różne grupy, będące jednocześnie depozytariuszami wiedzy i umiejętności praktycznych związanych z tym rytuałem. Proces ich przekazywania przez najbardziej doświadczone osoby przyczynia się do budowania silnego poczucia przynależności do danej grupy i także silnego przywiązania do tradycji tego rytuału w całej lokalnej społeczności. Międzypokoleniowy przekaz tej formy dziedzictwa zapewniony jest dzięki organizacji specjalnych wydarzeń, takich jak dziecięce i krajowe tamborady, warsztaty gry na bębnach czy haftu, a także różnego rodzaju konkursy.

Hurling
Kraj(e) członkowski(e): Irlandia

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Hurling lub camogie (hurling w wersji uprawianej przez kobiety) to gra zespołowa z udziałem dwóch drużyn, której początki sięgają 2 tysięcy lat wstecz i która silnie związana jest z irlandzką mitologią, szczególnie z sagą epicką Cú Chulainn. Sport ten uprawiany jest w całej Irlandii, a ze szczególnym upodobaniem w jej najżyźniejszych regionach rolniczych, ale także poza granicami kraju. W tradycyjnej wersji, liczba uczestników rozgrywek nie była w żaden sposób regulowana, a zawody rozgrywano na łąkach pod gołym niebem. Obecnie, drużyna dorosłych liczy piętnastu graczy, a mecz odbywa się na wyznaczonym boisku. Zawodnicy posługują się drewnianymi kijami (hurlay), podobnymi do hokejowych, ale ze spłaszczonymi zakończeniami oraz mała piłką (sliotar). Celem jest uderzenie piłki kijem hurley w taki sposób, by wpadła między słupki bramki przeciwnika. Głównymi praktykami i depozytariuszami tego elementu dziedzictwa są gracze: męscy zwani hurlers oraz żeńscy zwani camógs. Hurling uważany jest za nieodłączny element irlandzkiej kultury; odgrywa także istotną rolę w promowaniu zdrowia i dobrej kondycji oraz ducha zespołowości i sportu. Dzisiaj sprawności te doskonalone są dzięki zajęciom sportowym w szkołach i klubach. Głównymi promotorami umiejętności i wartości związanych z hurlingiem są dwie całkowicie społeczne organizacje: Irlandzkie Stowarzyszenie Lekkoatletyczne (Gaelic Athletic Association) oraz Stowarszyszenie Camogie (Camogie Association), pełniące role głównych strażników tradycji hurlingu.

Jamajskie reggae
Kraj(e) członkowski(e): Jamajka

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Wyrosła z kultury przedmieść i grup marginesu społecznego, głównie z Zachodniego Kingston, jamajska muzyka reggae stanowi zlepek różnorodnych stylów i wpływów, w tym wczesnych jamajskich form muzycznych, ale także karaibskich, północnoamerykańskich i latynoskich. Z czasem, w muzyce tej znalazły się elementy stylu nowo afrykańskiego, północnoamerykańskiego soulu oraz rhythm and bluesa, co stopniowo doprowadziło do przekształcenia się Ska w Rock Steady, a następnie w Reggae. Choć u swoich początków reggae było głosem środowisk marginalizowanych, obecnie cieszy się powszechną popularnością wśród wszystkich grup społecznych, etnicznych i religijnych. Wkład reggae w międzynarodowy dyskurs na temat zagadnień takich jak niesprawiedliwość i opór wobec niej, miłość i człowieczeństwo, podkreśla żywotność tego elementu dziedzictwa, odnoszącego się jednocześnie do sfery umysłowej, społeczno-politycznej, duchowej i zmysłowej. Podstawowe funkcje tej muzyki jako nośnika opinii społecznej, a także praktyki oczyszczającej i sposobu głoszenia chwały Boga, nie zmieniły się i muzyka ta nadal stanowi formę wyrazu dostępną dla wszystkich. Młodzi ludzie uczą się jej w szkołach, począwszy od najmłodszych lat aż do najwyższego poziomu edukacji, a organizowane co roku koncerty i festiwale, takie jak Reggae Sumfest czy Reggae Salute są dla początkujących i przyszłych artystów okazją do nauki poprzez naśladownictwo mistrzów i do przekazania tej formy dziedzictwa kolejnym pokoleniom.

Raiho-shin, rytualne wizyty bóstw w maskach i kostiumach
Kraj(e) członkowski(e): Japonia

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Rytuały Raiho-shin odbywają się co roku w różnych miejscach w Japonii, przede wszystkim w regionach Tōhoku, Hokuriku, Kiusiu i Okinawy. Przypadają na dzień nowego roku lub zmiany pory roku. Zwyczaj ten ma swój początek w ludowych wierzeniach, że bóstwa - Raiho-shin - przybywają ze świata zewnętrznego w odwiedziny do lokalnych społeczności, by zapoczątkować nowy rok lub nową porę roku, przynosząc ludziom szczęście i powodzenie. W trakcie rytuału, lokalni mieszkańcy przebrani za bóstwa, w dziwacznych kostiumach i przerażających maskach odwiedzają domy, karcąc mieszkańców za lenistwo i ucząc dzieci dobrych manier. Na koniec wizyty, gospodarz domu zaprasza bóstwa na specjalny poczęstunek, chociaż są regiony, w których całe wydarzenie odbywa się na ulicy. W niektórych społecznościach za bóstwa przebierają się zwyczajowo mężczyźni w określonym wieku, w innych – role te pełnią zawsze kobiety. Jako że rytuały wykształciły się w różnych regionach, w odmiennym kontekście społecznym i historycznym, przybierają one różne formy, odzwierciedlając w ten sposób zróżnicowanie regionalne tego kraju. Czynne uczestnictwo w rytuałach wpływa na kształtowanie tożsamości mieszkańców – w szczególności dzieci – rozwijając poczucie przynależności do lokalnej społeczności i wzmacniając więzy pomiędzy jej członkami. Zgodnie z nauką przodków, członkowie społeczności ponoszą odpowiedzialność za wspólne przygotowanie i praktyczną realizację wydarzenia, a tym samym – za przekazanie związanej z nim wiedzy przyszłym pokoleniom.

Tradycyjne wiosenne obrzędy świąteczne kazachskich hodowców koni
Kraj(e) członkowski(e): Kazachstan

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Tradycyjne uroczyste obrzędy kazachskich hodowców koni, odbywające się wiosną w wiosce Terisakkan w okręgu Ulytau, w obwodzie Karagandy, wyznaczają koniec starego i początek nowego roku w cyklu hodowli koni. Głęboko zakorzenione w systemie wiedzy tradycyjnej na temat przyrody i w odwiecznych relacjach ludzi z końmi, obrzędy obejmują umiejętności dziedziczone po nomadycznych przodkach, przystosowane do współczesnej rzeczywistości. Na poprzedzone rocznymi przygotowaniami uroczystości składają się: „Bije bajlau” (w dosłownym tłumaczeniu „wiązanie kobył”) – pradawny obrzęd „pierwszego dojenia”, obejmujący oddzielanie klaczy i źrebiąt od stad, dojenie klaczy i świętowanie ze śpiewem, tańcami i grami; „Ajgyr kosu” (w przenośni „małżeństwo ogiera”) - współczesny obrzęd przyłączania ogierów do stad oraz „Kymyz muryndyk” (metaforycznie: „inicjowanie kumysu”) – rytuał „pierwszego dzielenia się kumysem”, otwierający sezon jego produkcji i rozdziału w społeczności. Uroczystości trwają około trzech tygodni, aż do zakończenia ceremonii podziału kumysu, która ma miejsce w każdym domu. Obrzędy otwierające nowy, roczny cykl hodowlany są jednocześnie manifestacją tradycyjnej kazachskiej gościnności. W obliczu przymusowej zmiany trybu życia z koczowniczego na osiadły, która dokonała się na początku XX wieku, depozytariusze tej starej tradycji hodowli koni, chcąc zapewnić jej przetrwanie i dalszą żywotność, dostosowali ją do współczesnych warunków.

Tradycyjne koreańskie zapasy (Ssirum/SSireum)
Kraj(e) członkowski(e): Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna/Republika Korei

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna

Ssirum (zapasy) to zawody uprawiane powszechnie we wszystkich regionach Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej, polegające na tym, ze dwaj zapaśnicy próbują wzajemnie przewrócić się na podłogę, wykorzystując do tego satpa (kawałek materiału, opasujący biodra i uda) oraz siłę swojego torsu, rąk i nóg. Oprócz wykorzystywania w walce satpa, ssirum wyróżnia się tym, że zwycięzca otrzymuje w nagrodę byka. Koreańczycy uprawiają tę formę zawodów od czasów starożytnych, dla ćwiczenia formy fizycznej, w czasie przerw w pracy, a przede wszystkim podczas wielkich zawodów organizowanych z okazji świąt ludowych. W dni świąteczne, kiedy mają się odbywać zapasy ssirum, wokół ringu gromadzi się mnóstwo widzów w różnym wieku. Zawodnicy posługują się różnymi technikami walki, a widownia z entuzjazmem dopinguje swoich faworytów. Zwycięzca tryumfalnie odjeżdża na byku. Jako forma aktywności sprzyjająca ćwiczeniu całego ciała, ssirum przyczynia się do ogólnego rozwoju, zarówno fizycznego, jak i umysłowego. Zachęca także do współpracy i wzajemnego szacunku między ludźmi, przyczyniając się do harmonii i spójności życia społecznego oraz poszczególnych grup. Pjongjang, stolica kraju, odgrywa kluczową rolę w podtrzymaniu, ochronie i przekazywaniu tradycji tych zapasów kolejnym pokoleniom, dzięki istniejącym tu licznym społecznościom, organizacjom, instytucjom zaangażowanym w krzewienie tej tradycji, łącznie z Koreańskim Stowarzyszeniem Ssirum. Koreańczycy poznają tajniki tej sztuki walki od najmłodszych lat, ucząc się wpierw od członków rodziny i sąsiadów, a później na wszystkich etapach edukacji szkolnej.

Republika Korei

Ssireum, czyli tradycyjne zapasy, to rozrywka popularna na całym obszarze Republiki Korei. Jest to forma sportu, w którym dwoje zawodników, każdy przepasany szerokim kawałkiem materiału wokół bioder i jednego uda, stara się złapać przeciwnika za jego pas i – z pomocą różnych technik – powalić na ziemię. Finałowy zwycięzca zawodów dla dorosłych otrzymuje w nagrodę byka, symbolizującego obfitość w rolnictwie, oraz tytuł „Jangsa”. Po zakończeniu zapasów, zwycięzca paraduje po okolicy, jadąc na byku. Zawody rozgrywane są na piasku, na dowolnej dostępnej przestrzeni i są otwarte dla członków społeczności w każdym wieku, począwszy od dzieci aż po seniorów. Organizowane są przy różnych okazjach, w tym tradycyjnych świąt, dni targowych i festiwali. W różnych regionach kraju rozwinęły się różne warianty sirreum, jednak łączy je wspólna rola społeczna – wzmacnianie solidarności i współpracy wewnątrz społeczności. Jako sport powszechnie dostępny, niosący ze sobą znikome ryzyko kontuzji, ssireum oferuje także możliwości poprawy zdrowia fizycznego i psychicznego. Koreańczycy mają styczność z tą formą tradycji, zarówno w domach, jak i w społecznościach lokalnych: dzieci uczą się sztuki zapasów od starszych członków rodziny, w lokalnych społecznościach organizowane są doroczne otwarte turnieje zapaśnicze, a podstawową wiedzę na temat tego elementu dziedzictwa przekazują także szkoły.

Święto Las Parrandas na Kubie
Kraj(e) członkowski(e): Kuba

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Święto Las Parrandas, które odbyło się po raz pierwszy w 1820 roku w mieście Remedios, obecnie obchodzone jest przez osiemnaście społeczności w centralnej części Kuby, najczęściej w ostatnim miesiącu roku. Las Parrandas to rywalizacja kulturalna pomiędzy dwiema dzielnicami lub częściami tego samego miasta, podczas której „szpiedzy” próbują wykraść tajemnicę na temat niespodzianki przygotowywanej na wieczorne uroczystości przez konkurencyjną dzielnicę. Obie strony przez cały rok przygotowują się do udziału w tym współzawodnictwie, które ostatecznie rozgrywa się w jeden wieczór Las Parrandas. Przygotowanie uroczystości wymaga działań z różnorodnych dziedzin twórczości artystycznej: projektowania i wykonania replik pomników, ruchomych platform i specjalnych kostiumów, opracowania piosenek i tańców, zrobienia dekoracji, fajerwerków i dekoracji, takich jak lampy, lampiony, banery i emblematy o znaczeniu alegorycznym dla danej dzielnicy. Każdy z członków osiemnastu wspólnot, niezależnie od przynależności do warstwy społecznej, płci, wieku, wyznawanej religii, zawodu czy pochodzenia, zaangażowany jest w tę uroczystość, a przygotowane repliki pomników i ruchome platformy widowiskowe stanowią odzwierciedlenie wyobraźni i kreatywności współzawodniczących grup, które – z pomocą światła, kolorów i kształtów przygotowanych rekwizytów – odtwarzają i odgrywają na nowo historie dotyczące danej społeczności. Wiedza tradycyjna związana z tym elementem dziedzictwa jest stale wzbogacana o nowe treści, co nadaje świętu Las Parrandas jednocześnie tradycyjny i współczesny charakter.

Mwinoghe: taniec radości
Kraj(e) członkowski(e): Malawi

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Mwinoghe to taniec wykonywany w trzech społecznościach etnicznych: Sukła, Ndali i Bandja, w północnym regionie Malawi. W dialekcie Czisukła słowo „mwinoghe” znaczy dosłownie „cieszmy się”, tak więc taniec ten wykonywany jest dla wyrażenia radości i szczęścia. Wywodzący się z tańca rytualnego Indingala z sąsiadującego regionu Karonga, mwinoghe jest stosunkowo nowym tańcem. Wykonujący go ustawiają się w dwa rzędy: w jednym kobiety, w drugim mężczyźni, i tańczą, wyginając ciało oraz wykonując skomplikowane ruchy stopami. Nie towarzyszy temu żaden śpiew, a jedynie dźwięk bębnów, gwizdka oraz polecenia wydawane przez liderów grup. Mwinoghe tańczony jest dla rozrywki podczas spotkań towarzyskich, w tym także świąt narodowych. Ludzie z różnych środowisk przychodzą oglądać taniec, który w ten sposób pełni rolę jednoczącą różne grupy społeczne. Przy uroczystych okazjach wykonywane są także inne tradycyjne tańce, co stwarza możliwość wspólnego świętowania ludzi o różnych tradycjach kulturowych. Związane z mwinoghe wiedza i umiejętności przekazywane są głównie drogą obserwacji i uczestnictwa młodych ludzi w występach, ale edukacja w tej dziedzinie jest też częścią programu szkolnego na wszystkich poziomach nauczania. Wykonanie mwinoghe stanowi istotną część dorocznych obchodów święta niepodległości, a poszczególne społeczności mają także własne grupy taneczne, które wykonują ten taniec na organizowanych co roku festiwalach, jak również przy innych okazjach.

Dondang Sajang
Kraj(e) członkowski(e): Malezja

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Dondang Sajang to tradycyjna forma sztuki malezyjskiej, wciąż praktykowana w Melakce przez cztery społeczności: malajską, Baba Njonja, Czitti i portugalską. Na ten element dziedzictwa składają się: muzyka (na skrzypce, gongi, tamburyny lub bęben), piosenki i pieśni oraz piękne, melodyjne strofy poetyckie. Znane również jako ballady miłosne, pieśni te używane są przez społeczności do wyrażania uczuć, a także udzielania rad na specyficzne tematy, takie jak miłość czy życzliwość. W erze Sułtanatu Melakki, w XV wieku, Dondang Sajang wystawiane było podczas oficjalnych uroczystości i wydarzeń w Pałacu Królewskim, w następstwie czego zyskało później popularność w określonych kręgach społecznych. Według tradycji, Dondang Sajang wykonywane jest przy akompaniamencie muzyki, przez dwoje różnej płci artystów, którzy śpiewają na przemian czterowierszami. Na ogół pieśniarze Dondang Sajang odznaczają się wysokim kunsztem w recytacji poezji. Jednakże spektakle otwarte są dla wszystkich, niezależnie od wieku, zawodu, statusu społecznego czy wyznawanej religii, a sztuka ta uznawana jest za środek przekazu pozytywnych wiadomości i dzielenia się uczuciami: miłości, radości lub smutku, co wzmacnia więzy społeczne. Spektakle odbywają się regularnie, szczególnie podczas spotkań, festiwali i przyjęć. Obecnie jest też organizowanych wiele programów kulturalnych, zajęć praktycznych i szkoleń dla osób zainteresowanych uczestnictwem, które pozwalają im doskonalić umiejętności wokalne i sceniczne.

La Romería (pielgrzymka): obrzęd „La llevada” (peregrynacji) Matki Boskiej z Zapopan
Kraj(e) członkowski(e): Meksyk

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Doroczne uroczystości La Romeria, odbywające się 12 października ku czci Matki Boskiej z Zapopan, związane są z tradycją sięgającą roku 1734. Data ta oznacza zakończenie dorocznego obrzędu popularnie zwanego „Noszeniem Matki Boskiej Dziewicy”, który rozpoczyna się w maju i obejmuje wiele działań społecznych i liturgicznych. Cykl peregrynacji kończy się powrotem figury Matki Boskiej do Bazyliki w Zapopan. W uroczystościach uczestniczy zazwyczaj ponad dwa miliony osób, a jedną z głównych cech wyróżniających to wydarzenie, jest udział wielkiej liczby różnorodnych rodzimych grup tancerzy. „La Llevada” oraz działania wynikające z obrzędu peregrynacji, zamieniają się w tłumne zgromadzenie, podczas którego ulice i inne przestrzenie publiczne stają się miejscami religijnego festiwalu z udziałem całej społeczności. Są na nim prezentowane, powstałe wspólnym wysiłkiem, różnorodne formy wyrazu artystycznego. Trwające cały rok przygotowania do tego wydarzenia wymagają współpracy różnych lokalnych grup, co jednocześnie wpływa na budowanie i wzmacnianie więzów wspólnotowych. Dzięki wsparciu społecznemu, La Romeria uznawana jest za jedną z najbardziej popularnych i najgłębiej zakorzenionych tradycji kulturowych w Meksyku. Do jej przetrwania przyczynia się istnienie licznych, zarówno świeckich, jak i kościelnych grup depozytariuszy i praktyków tego elementu dziedzictwa.

Ardhah: festiwal koni i wielbłądów
Kraj(e) członkowski(e): Oman

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Alardhah (co po arabsku znaczy dzień świąteczny) organizowany jest w wielu regionach Omanu. W tym dniu, mieszkańcy tłumnie gromadzą się wokół torów wyścigowych, by podziwiać pokazy jazdy na koniach i wielbłądach, obrazujące omański kunszt oswajania i układania tych zwierząt. Pokazom towarzyszą prezentacje tradycyjnych form sztuki, na przykład recytacje narodowej poezji. Alardhah rozpoczyna się od pokazu tradycyjnych umiejętności, takich jak kładzenie koni i wielbłądów, jazda na stojąco, łączenie rąk z innymi jeźdźcami przy jeździe z dużą prędkością i inne tego rodzaju popisy. Potem następuje prezentacja koni i wielbłądów okrytych pięknymi dekoracyjnymi materiałami i przystrojonych srebrnymi ozdobami. Alardhah towarzyszy wielu wydarzeniom społecznym w Omanie, m.in. świętom narodowym i religijnym. Tradycja ta jest integralną częścią kultury tego kraju, popularną zarówno w regionach wiejskich, jak i w miastach, odzwierciedlającą niezwykłe umiejętności, ale także oddanie i głęboką troskę o towarzyszące ludziom zwierzęta. Festiwal angażuje zarówno mężczyzn, jak i kobiety, stwarzając także okazję do prezentacji talentów tradycyjnych zespołów muzycznych i lokalnych rzemieślników. Wiele społeczności lokalnych w Omanie organizuje Alardhah przy różnych towarzyskich okazjach, angażując w wydarzenia młodych ludzi. Znaczną rolę w przekazywaniu tej tradycji odgrywają także organizacje społeczne, a koła hippiczne na uczelniach wyższych przekazują studentom umiejętności związane z jazdą konną, jak również z organizowaniem festiwalu Alardhah.

Systemy zarządzania zagrożeniem lawinowym
Kraj(e) członkowski(e): Szwajcaria/Austria

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Zagrożenie lawinowe i konieczność stawiania mu czoła kształtowały przez wieki tożsamość alpejskich mieszkańców, którzy każdej zimy mają do czynienia z sytuacją, w której lawiny zagrażają zarówno im, jak turystom, środkom komunikacji i innym ważnym elementom infrastruktury. Ze względu na gęste zaludnienie Alp, zjawisko lawin stanowi główną troskę i wspólną odpowiedzialność tamtejszych społeczności. Przez wieki górale rozwijali lokalną wiedzę empiryczną, strategie zarządzania i minimalizowania ryzyka lawin, a także praktyki kulturowe, pomagające chronić się przed zagrożeniem lawinowym. Obecnie, nowoczesne narzędzia, takie jak instrumenty pomiarowe i mapowanie obszarów ryzyka, uzupełniają tradycyjną wiedzę, która w dalszym ciągu jest rozwijana i przystosowywana do konkretnych potrzeb w terenie. Ten element dziedzictwa jest silnie umocowany w kulturze lokalnych społeczności, podkreślając znaczenie solidarności w sytuacjach kryzysowych. Ocena ryzyka lawinowego wymaga rzetelnej wiedzy na temat przyrody na danym terenie, w tym śniegu, warunków pogodowych i historii dotychczasowych lawin. Kiedyś przekazywana ustnie, dziś wiedza na temat lawin jest wypadkową wiedzy empirycznej i praktycznych doświadczeń, a przekazywana jest w dwie strony: z poziomu nauki do praktyki i z terenu do laboratoriów naukowych. Organizowane są różnorodne szkolenia, a zainteresowani mają dostęp do licznych źródeł informacji, takich jak biuletyny lawinowe, listy kontrolne poziomów zagrożenia, media, strony internetowe, podręczniki i wystawy.

Rytualne i świąteczne formy wyrazu kultury kongo
Kraj(e) członkowski(e): Panama

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Rytualne i świąteczne formy wyrazu kultury kongo przedstawiają współczesną wizję zbiorowego świętowania potomków czarnych buntowników – congos - zniewolonych w okresie kolonialnym. Dzisiaj uczestnicy uroczystości odgrywają congos, świętują wolność, radośnie śpiewają o swoim codziennym życiu, robią przedstawienia i wykonują zmysłowe tańce boso, by w ten sposób nawiązać bliski kontakt z ziemią. W trakcie sezonu kongo (trwającego od 20 stycznia – Dnia Świętego Sebastiana do Środy Popielcowej) uczestnicy święta spędzają dni na nabrzeżu, organizując się w rodzaj społeczeństwa matriarchalnego, rządzonego przez królową i jej dwór. Każdy uczestnik ma przydzielone obowiązki w obronie królowej i dworu przed diabłami (diablos). Święto kończy się w Środę Popielcową konfrontacją między diablos i congos. Królowa i congos zdejmują maski i udzielają chrztu diabłom, dokonując w ten sposób obrzędu ich uwolnienia i neutralizacji zła, które w sobie noszą – aż do następnego roku, kiedy cały cykl rozpoczyna się na nowo. Organizowane od wielu pokoleń święto sprzyja integracji społecznej, dając okazję do wyrażania radości i zmysłowości. Tradycja i składające się na nią środki wyrazu kultury kongo przekazywane są głównie ustnie podczas uroczystości, w której udział bierze cała społeczność. Programy nauczania śpiewu, tańca i muzyki realizowane są także w szkołach oraz na uczelniach wyższych. Organizowane są również kursy i warsztaty poświęcone tej tradycji.

Szopkarstwo krakowskie
Kraj(e) członkowski(e): Polska

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Szopkarstwo krakowskie to praktyka społeczna, wywodząca się ze zwyczajów bożonarodzeniowych, związanych z budowaniem stajenek. Sięgająca dziewiętnastego wieku tradycja konstruowania szopek jest nierozerwalnie związana z Krakowem oraz z przekazywaną z pokolenia na pokolenie wiedzą i umiejętnościami tamtejszych szopkarzy. Szopka to lekka konstrukcja, przedstawiająca scenę Bożego Narodzenia w otoczeniu charakterystycznych budowli i zabytków Krakowa, których sposób przedstawienia zależy od pomysłowości danego twórcy. Zwykle w szopce przedstawiane są również inne sceny nawiązujące do historycznych, kulturalnych lub współczesnych wydarzeń społecznych z życia Krakowa, Polski lub świata, w których umieszcza się figurki postaci i wykorzystuje sztuczne oświetlenie. Każdego roku, w pierwszy czwartek grudnia, twórcy przynoszą na Rynek Główny w Krakowie swoje prace, które następnie, od grudnia do lutego, prezentowane są w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa. Muzeum przyczynia się w ten sposób do upowszechniania wiedzy związanej z tą praktyką. Wśród praktyków szopkarstwa jest obecnie grupa najbardziej aktywnych czterdziestu osób, które co roku tworzą nową szopkę, a także promują i upowszechniają wiedzę na temat budowania szopek poprzez warsztaty i wykłady. Tradycja dostępna jest dla wszystkich zainteresowanych, a szeroki krąg jej depozytariuszy obejmuje widzów i zwiedzających należących do miejskiej społeczności. Szopkarstwo pełni także istotną rolę edukacyjną, przyczyniając się do przekazywania wiedzy na temat historii miasta, jego architektury i zwyczajów.

Śpiew z akompaniamentem gęśli
Kraj(e) członkowski(e): Serbia

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Śpiew z akompaniamentem gęśli – prostego instrumentu strunowego – to pradawna forma sztuki, głównie epiki bohaterskiej, praktykowana przez wieki jako element pamięci historycznej i wyraz tożsamości kulturowej. Występy wiążą się z niezwykle rozbudowaną i złożoną formą interakcji między wykonawcą a widownią, a opierają się na umiejętnościach i kreatywności solistów (gęślarzy); ich umiejętność dramatyzowania poetyckich treści, język ciała i charyzma stanowią klucz do sukcesu przedstawienia. W repertuarze znajdują się przede wszystkim pieśni na temat historycznych i mitycznych bohaterów, wydarzeń z legendarnej przeszłości, starożytnej i najnowszej historii, rzadziej ballady i piosenki żartobliwe. Wystawienia odbywają się lokalnie, na festiwalach i w ramach obchodów rocznicowych. Pieśni, obejmujące szeroki zakres tematyczny, odzwierciedlają system wartości danej społeczności, a interaktywny charakter występów sprzyja budowaniu więzi wspólnotowych. Większość współczesnych gęślarzy zdobywa podstawowe umiejętności śpiewu i gry na instrumencie, ucząc się od bardziej doświadczonych członków rodziny, społeczności lokalnej lub stowarzyszenia zrzeszającego gęślarzy, ale współcześnie przekazują je także państwowe szkoły muzyczne. Lokalne organizacje zrzeszone są w Związku Serbskich Gęślarzy (Union of Guslars of Serbia), którego wysiłki doprowadziły do powstania Festiwalu Młodych Gęślarzy i Związku Młodych Gęślarzy Serbii.

Koronka klockowa
Kraj(e) członkowski(e): Słowenia

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Wyrób koronki klockowej to rękodzieło, polegające na wytwarzaniu koronek za pomocą krzyżowania i skręcania nitek nawiniętych na specjalne drewniane klocki. Wykorzystując lokalne wzory, mające własne nazwy, miejscowe artystki tworzą koronki w postaci zwojów lub pojedynczych skończonych elementów. Proces wytwarzania koronki klockowej przebiega według określonego schematu: wzór narysowany na papierze przymocowywany jest do poduszki w kształcie walca umieszczonej w wiklinowym koszu lub na drewnianej podstawie. Koronka używana jest do ozdabiania strojów oraz modnych dodatków, tkanin liturgicznych i domowych oraz do dekorowania reprezentacyjnych miejsc, ale koronkarstwo stało się także inspiracją dla twórczości artystycznej w dziedzinach takich jak współczesne sztuki wizualne, wzornictwo, architektura i sztuka kulinarna. Stanowi ono wyraz twórczej ekspresji wszystkich zaangażowanych w ten proces osób, od projektanta wzoru po koronczarkę. Wytwarzanie koronki klockowej ma potwierdzone działanie terapeutyczne, jest też przyjazne ekologicznie i zgodne z założeniami zrównoważonego rozwoju. W Słowenii istnieje obecnie około 120 towarzystw, sekcji i grup koronkarskich, zrzeszających zarówno doświadczone artystki, jak i osoby dopiero uczące się rękodzieła. Depozytariuszkami są w większości kobiety, a wiedza i umiejętności przekazywane są najczęściej z babci na wnuczkę. Naturalne sąsiedzkie kontakty towarzyskie wśród kobiet praktykujących tę sztukę rękodzieła również odgrywają istotną rolę w przekazywaniu związanych z nią tajników.

Rūkada Nātja, tradycyjny lankijski teatr marionetek
Kraj(e) członkowski(e): Sri Lanka

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Rūkada Nātja to przedstawienie teatralne z użyciem marionetek, stanowiące przede wszystkim rodzaj lekkiej rozrywki, ale także lekcję moralności dla ludności wsi i małych miasteczek. Przedstawienia grane są przez rodzinne zespoły, wywodzące się lub mające powiązania rodzinne z Gamwari, zamieszkującymi regiony miast Ambalangoda, Balapitiya and Mirissa, na południowym wybrzeżu Sri Lanki. Tematyka sztuk zaczerpnięta jest z baśni ludowych, opowieści buddyjskich, literatury starożytnej, przekazów historycznych albo błahych historyjek i humorystycznych anegdot z życia codziennego, lub też z nadagam, wymarłej formy „opery ludowej”. Lalkarze sami tworzą drewniane marionetki i przygotowują ręcznie napisane scenariusze, wraz z dialogami i piosenkami, które wykonują jednocześnie poruszając lalkami, przy akompaniamencie niewielkiego zespołu muzycznego. Przedstawienia zawsze stają się wydarzeniem kulturalnym. Teatr marionetek staje się formą przekazu opinii i wartości, stanowiących podstawę pokojowego współżycia społeczności lokalnej. Zrozumienie wagi tych wartości przez młodych ludzi ma szczególne znaczenie dla zachowania spójności całej wspólnoty. Udział wszystkich mieszkańców w zabawie sprzyja także zacieśnianiu więzi towarzyskich. Szczególną rolę w upowszechnianiu wiedzy i umiejętności związanych z tą forma dziedzictwa, odgrywają muzea, a także zwyczaj organizowania przedstawień Rūkada Nātja podczas dni świątecznych, w maju i czerwcu, na terenie świątyń, będących w lankijskiej kulturze tradycyjnymi miejscami wydarzeń społecznych i kulturalnych.

Czakan, sztuka haftu w Republice Tadżykistanu
Kraj(e) członkowski(e): Tadżykistan

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Czakan to sztuka wyszywania kolorową nitką ozdób, kwiatów i symbolicznych obrazów na tkaninach bawełnianych i jedwabnych. Tradycja ta jest rozpowszechniona wśród kobiet i dziewcząt w Tadżykistanie. Haftem czakan zdobi się ubrania i elementy wyposażenia domu, a więc kobiece bluzki, chustki na głowę, zasłony, poduszki, narzuty i okrycia na kołyski. Wyszywane elementy przedstawiają postacie symboliczne i mitologiczne wyobrażenia, odnoszące się do otaczającej natury i wszechświata, wyrażające ludzkie pragnienia i nadzieje. W praktyce, praca nad czakan wymaga: wyboru odpowiedniego materiału i nici, narysowania wzoru ornamentu, który będzie wyszywany, odwzorowania go na kanwie i wyszycia haftu. W przeszłości nici były przygotowywane z włókien bawełnianych i jedwabnych, następnie farbowane naturalnymi barwnikami z roślin i minerałów; współcześnie hafciarki używają do wyszywania nici materiałowych. W okręgu chatlońskim bluzka z haftem czakan jest ważnym elementem stroju panny młodej, natomiast pan młody nosi „tāqi” (tradycyjne nakrycie głowy ozdobione haftem czakan). Z okazji świąt i festiwali kultury tradycyjnej, tadżyckie kobiety i dziewczęta noszą stroje wyszywane haftem czakan. Są one uosobieniem piękna, elegancji oraz jedności człowieka z przyrodą. Młode pokolenie uczy się sztuki haftu od matek, babć i starszych sióstr. Przekaz tej tradycji odbywa się także metodą „ustod-shogird” (mistrz-uczeń). Hafciarki sprzedają swoje wyroby na bazarach i w sklepach z odzieżą, co dla wielu z nich stanowi istotne źródło zarobkowania.

Khon, teatr tańca z maskami
Kraj(e) członkowski(e): Tajlandia

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Khon - teatr tańca z maskami, to sztuka widowiskowa, na którą składają się elementy muzyki, śpiewu, tańca, obrzędu i rękodzielnictwa. Sztuka, której cechą wyróżniającą są pełne gracji ruchy taneczne, popisy instrumentalne i wokalne oraz bogato zdobione, błyszczące kostiumy, opiewa chwałę Ramy, bohatera i wcielenia boga Wisznu, który przynosi światu ład i sprawiedliwość. Poszczególne części spektaklu przedstawiają życie Ramy, w tym jego wędrówkę przez las, podległą mu armię małp i walkę z wojskami króla gigantów Tosakanem. Khon jest formą sztuki wysokiej, która przez wieki rozwijała się na dworze tajskim, a wcześniej syjamskim, jednakże jako przedstawienie teatralne jest ono atrakcyjne dla widzów wywodzących się z różnych warstw społecznych. Khon ma w sobie silny pierwiastek dydaktyczny, jego rolą jest budowanie szacunku dla osób starszych i o wyższym statusie społecznym, podkreślanie wzajemnych zależności pomiędzy przywódcami i poddanymi, opiewanie honoru dowódców i triumfu dobra nad złem. Tradycyjnie sztuka Khon rozwijana była na dworach królewskich i książęcych oraz w domach mistrzów tańca. Dziś przekaz wiedzy z tej dziedziny odbywa się głównie poprzez instytucje edukacyjne, chociaż w dalszym ciągu w oparciu o tradycyjne metody. Podejmowane są liczne wysiłki dla zapewnienia ciągłości tego elementu dziedzictwa, miedzy innymi dzięki powstawaniu klubów teatralnych, zdolnych przyciągnąć młodych ludzi.

Sztuka wyrobu ceramiki przez kobiety z Sejnan
Kraj(e) członkowski(e): Tunezja

Wpis na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Wyrób ceramiki przez kobiety z Sejnane związany jest z tradycją stosowania specjalnej techniki do wytwarzania przedmiotów z terakoty dla domu, w tym przyborów do gotowania, lalek i figurek zwierząt, inspirowanych naturalnym środowiskiem. Wszystkie etapy procesu produkcji wykonywane są przez kobiety, które także same sprzedają swoje wyroby w wiosce lub przy okolicznych drogach. Kobiety odgrywają w związku z tym ważną rolę w lokalnej społeczności. Glina jest zazwyczaj wydobywana z suchych dolin rzek epizodycznych (wadi), następnie cięta na bloki, rozkruszana, oczyszczana i moczona w wodzie, a później wyrabiana i formowana w odpowiedni kształt. Po wypaleniu, naczynia są ozdabiane dwukolorowymi wzorami geometrycznymi, nawiązującymi do tradycyjnych tatuaży i tkanin berberskich. Całe rękodzielnictwo w regionie Sejnane ma charakter rodzinnego biznesu, ponieważ mężczyźni angażują się w sprzedaż gotowych wyrobów, przyczyniając się w ten sposób do spójności rodziny. W obliczu przemian społeczno-ekonomicznych, mieszkanki Sejnane przystosowują swoje rzemiosło do współczesnych potrzeb i zmiennych wymagań rynku, dowodząc tym samym swoich zdolności do innowacji. Wiedza i umiejętności związane z ręcznym wyrobem ceramiki w Sejnane, przekazywane są tradycyjnie drogą nieformalnej edukacji, w ramach danej społeczności. Oprócz uczęszczania do normalnej szkoły, dziewczynki w domu zachęcane są do nauki rękodzieła. Dla kobiet pragnących doskonalić się w sztuce ręcznego wyrobu ceramiki, Narodowy Urząd Rzemiosła organizuje specjalne kursy.

Taniec mooba grupy etnicznej lenje w Prowincji Centralnej Zambii
Kraj(e) członkowski(e): Zambia

Wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Mooba to główny taniec grupy etnicznej lenje, zamieszkującej Prowincję Centralną Zambii, znany już w okresie przedkolonialnym. Jest także wykonywany w prowincjach Copperbelt i Lusaka, zarówno przez mężczyzn, jak i kobiety. Zdarza się, że w szczytowej fazie tańca, w głównego wykonawcę wstępują duchy przodków, zwane BaChooba. Uważa się, że wówczas to one przejmują władzę nad spektaklem, dyktując przebieg tańca, gry na bębnach i śpiewu. We władzy duchów BaChooba mogą znaleźć się zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Obowiązkowe części kostiumów noszonych przez tancerzy to kolorowe koraliki, tradycyjne spódnice zwane bujombo i grzechotki zawieszone wokół łydek. Dodatkowo, główni tancerze trzymają w rękach rytualny kij, zwany chimika oraz packę na muchy wykonaną z ogona zwierzęcia. Taniec mooba pełni rolę zarówno rozrywkową, jak i uzdrowicielską, wzmacniając duchową tożsamość danej społeczności. Jako że wykonywany jest publicznie, przyciąga na ogół szeroką widownię, w tym dzieci, które, obserwując występy, mogą się także same uczyć tańca mooba. W społeczności lenje, w której każdy dorosły zna ten taniec, powstały także specjalne grupy tancerzy, wykonujących go na życzenie, co pozwala promować tę formę dziedzictwa poza rodzimą społecznością.

Lista dobrych praktyk dotyczących ochrony dziedzictwa niematerialnego

Program „Kraina legend” służący promowaniu i rewitalizacji sztuki opowiadania historii w regionie Kronobergu w południowej Szwecji
Kraj(e) członkowski(e): Szwecja

Wpis do rejestru dobrych praktyk w dziedzinie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości w 2018 r.

Program „Kraina Legend” ma na celu promowanie i ponowne ożywienie sztuki opowiadania historii w regionie Kronenbergu, w południowej Szwecji. Podobnie jak na całym świecie, w Szwecji także, czynniki takie jak industrializacja, urbanizacja, oddziaływanie telewizji i mediów społecznościowych doprowadziły do znikania zwyczajowych miejsc opowiadania historii, wraz z tradycją opowiadania jako sposobem przekazywania doświadczeń, wiedzy i wartości. Zaniepokojone tą sytuacją grono bibliotekarzy i nauczycieli z regionu Kronenbergu zorganizowało pod koniec lat 80. XX wieku, festiwal z udziałem praktyków, entuzjastów, i ekspertów z różnych regionów Szwecji, których celem było wspólne poszukiwanie rozwiązań. Wkrótce potem, w listopadzie 1990 r. powstała Sieć Opowiadaczy Historii z Kronobergu, potocznie znana jako „Stowarzyszenie”, stawiająca sobie za cel podniesienie świadomości społecznej zagrożenia dla przetrwania tej formy dziedzictwa i konieczności podjęcia działań na rzecz jego ratowania. Stowarzyszenie zainicjowało program Kraina Legend, w ramach którego podejmowanych jest szereg działań, jak np. organizacja festiwalu opowiadania historii, a także obozu młodzieżowego, zajęć w szkołach i na uczelniach wyższych czy kursów dla nauczycieli, ale również szereg działań naprawczych. Z biegiem czasu rozwinęły się kontakty międzynarodowe i niektóre aspekty programu znalazły naśladownictwo w innych krajach. Program zainicjowany w Kronobergu łączy ze sobą opowiadanie historii z innymi elementami dziedzictwa, przyczyniając się do jej promocji i przetrwania jako sztuki żywej.