Tradycje związane z barszczem ukraińskim wpisane na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony

Pod nazwą „Kultura przyrządzania  barszczu ukraińskiego” (Culture of Ukrainian borscht cooking) tradycje kulinarne i zwyczaje społeczne związane z barszczem ukraińskim zostały wpisane w dniu 1 lipca 2022 r. na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony.

Podejmując taką decyzję, Międzyrządowy Komitet ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego uznał, że społeczne konsekwencje toczącego się konfliktu zbrojnego stanowią zagrożenie dla żywotności i praktykowania tej formy dziedzictwa niematerialnego.

Po raz pierwszy zastosowano przy tym artykuł 17. 3  Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego, w myśl którego zagrożony element dziedzictwa w nadzwyczajnych okolicznościach może być wpisany w trybie pilnym na tę Listę UNESCO.

Na niematerialne dziedzictwo kulturowe składa się w tym przypadku różnorodność przepisów kulinarnych, uprawa i wykorzystywanie lokalnych produktów  przy przyrządzaniu zupy, odświętne okoliczności częstowania barszczem, w tym z okazji wesel i innych wydarzeń jednoczących rodziny i społeczności oraz symboliczny charakter tej popularnej potrawy dla poczucia wspólnoty i tożsamości społeczeństwa ukraińskiego. Wszystkie te aspekty niematerialnego dziedzictwa kulturowego są zagrożone w czasie wojny.

Barszcz jest popularną potrawą w całym regionie, ale wpis dokonany na wniosek Ukrainy dotyczy roli, jaką odrywa on w jej dziedzictwie kulturowym i w życiu społecznym.