Międzynarodowy Program "Człowiek i Biosfera" (Man and Biosphere - MAB), zapoczątkowany został przez UNESCO w 1971 roku. Celem programu jest kreowanie zrównoważonych relacji między ludźmi i biosferą, zaś metodą realizacji tego zamierzenia jest tworzenie międzynarodowej Sieci Rezerwatów Biosfery. Skupia ona obecnie 748 takich obiektów w 134 krajach. 23 z nich to rezerwaty transgraniczne. Rezerwaty mają na celu ochronę różnorodności biologicznej i poprawę zdolności obserwowania zmian ekologicznych w obszarze całej planety. Służą także pobudzaniu społecznej świadomości powiązań istniejących pomiędzy różnorodnością ekologiczną i kulturową.

Rezerwaty tworzone są przez Międzynarodową Radę Koordynacyjną MAB na wniosek poszczególnych państw członkowskich. Każdy rezerwat podlega prawodawstwu kraju, na terenie którego się znajduje i może także stać się członkiem Sieci, do której przynależność jest dobrowolna. Rezerwaty mają na celu ochronę różnorodności biologicznej i umożliwienie lepszej obserwacji zmian ekologicznych w skali całej planety. Pełnią trzy zasadnicze funkcje:

1. ochronną, polegająca na przyczynianiu się do ochrony krajobrazów, ekosystemów, zróżnicowania gatunkowego i genetycznego
2. rozwojową poprzez sprzyjanie formom rozwoju gospodarczego i ludzkiego, które uznać można za społeczno-kulturowo i ekologicznie zrównoważone
3. funkcję wspierania logistycznego poprzez edukację ekologiczną, a także szkolenia, badania i monitoring w odniesieniu do lokalnych, regionalnych, narodowych i globalnych zagadnień związanych z ochroną i zrównoważonym rozwojem.

Rezerwaty biosfery podlegają okresowym przeglądom co dziesięć lat, dokonywanym przez Międzynarodową Radę Koordynacyjną (ICC) MAB. Jeśli ICC uzna, że dany rezerwat biosfery nie spełnia kryteriów zawartych w Statucie Sieci Rezerwatów Biosfery (przyjętym na konferencji UNESCO-MAB w Sewilli w 1995 r.), może doradzić danemu państwu usunięcie istniejących niedociągnięć. Jeśli Międzynarodowa Rada Koordynacyjna MAB na swoim kolejnym posiedzeniu uzna, że dany rezerwat biosfery nadal nie spełnia wymaganych kryteriów, wówczas przestaje on być uznawany za rezerwat biosfery i jako taki nie może być częścią Światowej Sieci Rezerwatów Biosfery UNESCO.

Na Światowej Liście Rezerwatów Biosfery UNESCO znajduje się jedenaście polskich obiektów. 

4-8 lutego 2008 r. w Madrycie obradował Trzeci Międzynarodowy Kongres Rezerwatów Biosfery Programu MAB. Przyjęto na nim "Deklarację" i "Madrycki Plan Działania na lata 2008-2013", dotyczący opracowania mechanizmów wspierających zrównoważony rozwój rezerwatów biosfery w celu zapewnienia harmonijnego rozwoju środowiska naturalnego i efektywnego zarządzania zmianami klimatycznymi. 

W marcu 2016 r. na IV Światowym Kongresie Rezerwatów Biosfery  przyjęto zatwierdzony na 28. Sesji Międzynarodowej Rady Koordynacyjnej MAB Plan działania dla Programu Człowiek i Biosfera MAB i Światowej Sieci Rezerwatów Biosfery na lata 2016-2025, zwany Planem działania z Limy oraz Deklarację z Limy. Działania przewidziane w Planie z Limy mają służyć wdrażaniu nowej Strategii przyjętej przez Konferencję Generalną UNESCO w 2015 r. Strategia będąca kontynuacją Strategii z Sewilli (1995) i Strategii z Madrytu (2008) rozszerza zakres zadań dotyczących zmian klimatu, edukacji na temat zrównoważonego rozwoju oraz współdziałania na szczeblu lokalnym.

Rezerwaty transgraniczne

Na świecie są obecnie 22 rezerwaty transgraniczne, w tym 5 znajdujących się na terenie Polski:

Transgraniczny Rezerwat Biosfery Karkonosze (Polska-Czechy)

Tatrzański Transgraniczny Rezerwat Biosfery (Polska-Słowacja)

Trójstronny Transgraniczny Rezerwat Biosfery Karpaty Wschodnie(Polska-Słowacja-Ukraina)

Trójstronny Transgraniczny Rezerwat Biosfery Polesie Zachodnie (Polska-Ukraina-Białoruś)

Transgraniczny Rezerwat Biosfery "Roztocze" (Polska-Ukraina)

Dużym sukcesem programu MAB zakończyły się 10 letnie starania, które doprowadziły do podpisania 28 października 2011 r. w Kijowie trójstronnego porozumienia polsko-białorusko-ukraińskiego w sprawie utworzenia Transgranicznego Rezerwatu Biosfery „Polesie Zachodnie”, łączącego trzy przygraniczne rezerwaty biosfery: Polski, Białorusi i Ukrainy.

Utworzony rezerwat obejmuje trzy obiekty, które od początku tego dziesięciolecia istniały na pograniczu polsko-ukraińsko-białoruskim. W Polsce jest to powstały w 2002 r. „RB Polesie Zachodnie” obejmujący obszar Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego i Poleskiej Doliny Bugu, na Ukrainie jest to stworzony również w tym samym roku „Szacki Rezerwat Biosfery” położony na terenie Szackiego Parku Narodowego, który obejmuje obszar z największymi jeziorami na Ukrainie, a na Białorusi - obszar między Polską a Ukrainą, gdzie utworzono w 2006 roku „RB Polesie Nadbużańskie”. Działania na rzecz trójstronnego „Transgranicznego Rezerwatu Biosfery (TBR) Polesie Zachodnie” rozpoczęto w 2002 roku. Następnie na spotkaniu w czerwcu 2004, zorganizowanym przez Sekretariat UNESCO w Paryżu, przedstawiciele Białorusi, Polski i Ukrainy uzgodnili współfinansowanie projektu z budżetu regularnego UNESCO oraz ze środków pozabudżetowych, przyznanych przez Japonię do dyspozycji UNESCO. W listopadzie tego samego roku zostało zorganizowane w Warszawie pierwsze posiedzenie tymczasowego Komitetu Sterującego TBR Polesie Zachodnie z udziałem przedstawicieli Białorusi, Polski i Ukrainy. Uzgodniono powołanie trójstronnej grupy roboczej dla przygotowania wniosku nominacyjnego do UNESCO w sprawie utworzenia TBR Polesie Zachodnie wraz z wymaganymi mapami strefowymi całego obszaru rezerwatu Polesie Zachodnie. W roku 2007 przedstawiciele MAB Polski, Białorusi i Ukrainy przygotowywali kolejną wersję porozumienia między trzema krajami, dotyczącą Transgranicznego Rezerwatu Biosfery „Polesie Zachodnie”.

Przez wiele lat Polskiemu Komitetowi Narodowemu UNESCO-MAB, funkcjonującemu w ramach Polskiej Akademii Nauk, przewodniczyła prof. Alicja Breymeyer, a następnie prof. Roman Soja. Sekretarzem Polskiego Komitetu Narodowego UNESCO-MAB  była pani Zofia Nowicka.

Obecnie trwają prace nad powołaniem Komitetu MAB.