8 września: Międzynarodowy Dzień Alfabetyzacji
W roku 2020 Międzynarodowy Dzień Alfabetyzacji koncentrował się będzie na uczeniu się i nauczaniu podczas kryzysu wywołanego przez pandemię COVID-19, a także w okresie późniejszym, kiedy będziemy mierzyć się ze skutkami epidemii, ze szczególnym naciskiem na rolę nauczycieli i edukatorów oraz na zmiany, jakie w wyniku nowej sytuacji dokonują się w pedagogice. W polu zainteresowania znajdzie się szczególnie edukacja całożyciowa, a więc dotycząca młodzieży i dorosłych.
Kryzys ostatnich miesięcy uwypuklił szczególnie wyraźnie różnice między dyskursem politycznym a rzeczywistością w dostępie do edukacji dużych grup młodzieży oraz osób dorosłych szczególnie dotkliwie doświadczających skutków pandemii, przede wszystkim ze względu na brak możliwości kształcenia się i zdobywania wiedzy. W wielu krajach, istniejące przed epidemią programy edukacji dorosłych, zostały teraz zawieszone, ewentualnie zastąpione wersją telewizyjną, radiową lub internetową.
Jaki jest rzeczywisty wpływ epidemii Covid-19 na programy alfabetyzacji młodzieży i dorosłych? Jakie wnioski można wyciągnąć z dotychczasowego przebiegu epidemii? Jak możemy skutecznie wprowadzić programy alfabetyzacji młodzieży i dorosłych do światowych, ale też krajowych strategii odbudowy po pandemii Covid-19.
Międzynarodowy Dzień Alfabetyzacji 2020 będzie służył poszukiwaniu odpowiedzi na te pytania, a także dyskusji na temat tego, w jaki sposób współczesna pedagogika i metodologia nauczania mogą zostać wykorzystane do budowania efektywnych programów alfabetyzacji młodzieży i dorosłych w czasach kryzysu wywołanego przez pandemię. Dzień stanie się także okazją do dyskusji na temat roli nauczycieli i edukatorów, a także odpowiednich polityk i systemów edukacyjnych wspierających procesy nauczania w tych wyjątkowych warunkach.
Planowana na 8 września konferencja online, organizowana przez UNESCO, zainicjuje światową dyskusję na temat nowego spojrzenia na alfabetyzację młodzieży i dorosłych w czasach pocovidowych, w kontekście realizacji Celu 4. Agendy dla Zrównoważonego Rozwoju 2030.
W Międzynarodowym Dniu Alfabetyzacji wręczone zostaną także przyznawane dorocznie nagrody UNESCO w dziedzinie alfabetyzacji: Nagroda UNESCO/Króla Sejonga oraz Nagroda UNESCO im. Konfucjusza. Dotychczas uhonorowane nimi zostało 495 projektów i inicjatyw, zrealizowanych przez instytucje rządowe lub organizacje pozarządowe we wszystkich regionach świata. Laureaci zaprezentowani zostaną podczas specjalnej ceremonii w siedzibie UNESCO 8 września 2020 r., w godzinach 16.00-17.00.
Obchodzony w tym roku po raz pięćdziesiąty czwarty, Międzynarodowy Dzień Alfabetyzacji proklamowany został decyzją 14. Sesji Konferencji Generalnej UNESCO w 1966 r., w wyniku postanowień Kongresu Ministrów Edukacji w Teheranie (1965) oraz przyjętych na nim postanowień na temat kierunków działań koniecznych dla rozwiązania problemu analfabetyzmu na świecie. Na Kongresie pojawiło się po raz pierwszy pojęcie analfabetyzmu funkcjonalnego.
Doroczne obchody Dnia służą zwróceniu uwagi społeczności międzynarodowej na znaczenie przeciwdziałania analfabetyzmowi dla realizacji podstawowych praw człowieka, w tym najważniejszego z nich – prawa do godności. Mimo podejmowanych od kilkudziesięciu lat wysiłków w celu zapewnienia powszechnego dostępu do edukacji, wciąż 773 miliony dorosłych obywateli świata jest go pozbawionych. Ponad 70 procent tej liczby stanowią kobiety.
Strona poświęcona alfabetyzacji w portalu UNESCO
Agenda Zrównoważonego Rozwoju 2030: Cel 4.
Portal Międzynarodowego Biura Edukacyjnego UNESCO w Genewie
Strona Instytutu Kształcenia Ustawicznego UNESCO w Hamburgu
Portal Instytutu Statystycznego UNESCO w Montrealu
Elektroniczny Atlas Poziomu Alfabetyzacji w poszczególnych krajach
