10 grudnia: Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka
Tegoroczne obchody Dnia organizowane są pod hasłem: „Godność, Wolność i Sprawiedliwość dla Wszystkich”. Rozpoczną one, trwające przez cały rok, aż do 10 grudnia 2023 r., uroczystości 75. rocznicy uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, przygotowane przez Organizację Narodów Zjednoczonych,
8 grudnia br. (13.00-15.00), UNESCO, Biuro Wysokiego Komisarza NZ do spraw Praw Człowieka (OHCHR) i Biuro Wysłannika Sekretarza Generalnego ds. Młodzieży (OSGEY) organizują wspólnie międzynarodowe seminarium online pt. „Transforming Education through Human Rights”, mające na celu zaangażowanie młodzieży w problematykę ochrony praw człowieka i w aktywny dialog na ten temat z decydentami politycznymi. Spotkanie ma na celu zbadanie zmieniającej się roli praw człowieka i ich potencjału transformacyjnego dla społeczeństw, którego rozwój niemożliwy jest bez zaangażowania zarówno młodych ludzi, jak i decydentów w obszarach praw człowieka i edukacji. Dyskusja podczas webinarium ma przyczynić się do zdefiniowania kolejnych kroków we wdrażaniu Deklaracji Młodzieży w sprawie Transformacji Edukacji, przyjętej na Szczycie ONZ we wrześniu 2022 r. Po raz pierwszy usłyszymy głosy młodzieży na temat potencjalnego rozszerzenia międzynarodowych ram prawnych dotyczących prawa do edukacji.
Webinarium będzie okazją do wymiany doświadczeń i dobrych praktyk oraz zastanowienia się nad przyszłością edukacji i jej rolą w budowaniu zdrowych, pokojowych i zrównoważonych społeczeństw dla wszystkich.
Udział w wydarzeniu możliwy jest po uprzedniej rejestracji. Organizatorzy zapewniają moliwośc śledzenia obrad w językach angielskim i francuskim.
*
Mimo iż w ciągu dziesięcioleci, które upłynęły od przyjęcia Deklaracji w 1948 r., prawa człowieka stały się bardziej uznawane i gwarantowane na całym świecie, zapisane w niej zasady nie straciły nic ze swojej aktualności i codziennie musimy na nowo podejmować działania w obronie praw własnych i innych ludzi, podkreślając tym samym wspólnotę wszystkich istot ludzkich. W obecnej, niezwykle złożonej sytuacji świata, w dobie konfliktów zbrojnych, pandemii, zmian klimatycznych, narastających nierówności i kryzysu wartości, zasady i prawa zapisane w Deklaracji stanowią drogowskazy dla nas wszystkich w podejmowaniu działań służących ochronie coraz większej liczby grup szczególnie wrażliwych, takich jak osoby niepełnosprawne, migranci czy ludność rdzenna, których prawa najbardziej są kwestionowane.
„Dziś bardziej niż kiedykolwiek jesteśmy świadomi tego, jak mandat UNESCO, w swoim najszerszym i najpełniejszym zakresie, może pomóc nam wypracować „wspólne standardy” działań w zakresie praw człowieka, zgodnie z tym, jak zostało to określone w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. W tym dniu zapraszamy wszystkich udziałowców każdego społeczeństwa, do zjednoczenia się z UNESCO, po to, aby nadać przyszłości bardziej ludzką twarz”.- napisała w przesłaniu z okazji Dnia Dyrektor Generalna, Audrey Azoulay.
Data obchodów Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka wybrana została na pamiątkę przyjęcia w Paryżu właśnie 10 grudnia 1948 roku, Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Zapisano w niej najważniejsze prawa, przysługujące wszystkim ludziom, niezależnie od płci, rasy, wyznania i korzeni kulturowych: prawo do życia, wolności, bezpieczeństwa osobistego i nauki; prawo wolności myśli, sumienia i wyznania; prawo wolności opinii i jej wyrażania; prawo ubiegania się o azyl i korzystania z niego w razie prześladowania; zakaz zastraszania, torturowania i stosowania niewolnictwa; prawo do życia w godziwych warunkach materialnych.
UNESCO jako pierwsza agenda Organizacji Narodów Zjednoczonych umieściła w grudniu 1948 roku Powszechną Deklarację Praw Człowieka w centrum wszystkich swoich działań, aby promować ją na całym świecie poprzez edukację i media.
Deklaracja stała się podstawą międzynarodowych dokumentów chroniących prawa człowieka. Ponad pół wieku temu, 16 grudnia 1966 r. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych przyjęło dwa dokumenty międzynarodowe, mające do dzisiaj decydujący wpływ na postrzeganie praw człowieka na świecie: Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (ICESCR) oraz Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych. Razem z <link fileadmin/user_upload/pdf/Powszechna_Deklaracja_Praw_Czlowieka.pdf _blank><b>Powszechną Deklaracją Praw Człowieka</b></link>, stanowią one Międzynarodowy Pakt Praw Człowieka, określający obywatelskie, kulturalne, ekonomiczne, polityczne i społeczne prawa, należne człowiekowi od dnia urodzin.
20 grudnia 1993 roku Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych zdecydowało o utworzeniu stanowiska Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka, którego zadaniem jest czuwanie nad tym, by prawa człowieka były powszechnie respektowane.
UNESCO, które powstało tuż po zakończeniu II wojny światowej dla “budowania pokoju w umysłach ludzi” miało znaczący wkład w powstanie i treść Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Zaangażowanie Organizacji w promocję i ochronę praw człowieka zapisane zostało w Akcie Konstytucyjnym, przyjętym 16 listopada 1945 roku, w którym w Artykule 1. zapisano, że „Celem Organizacji jest popieranie sprawy pokoju i bezpieczeństwa, przez zacieśnianie współpracy między narodami w dziedzinie oświaty, nauki i kultury, dla zapewnienia powszechnego poszanowania sprawiedliwości, prawa, praw człowieka i podstawowych swobód, jakie Karta Narodów Zjednoczonych przyznaje wszystkim ludziom bez różnicy rasy, płci, języka lub religii”. Realizacji tego zadania służy około 60 międzynarodowych instrumentów prawnych: konwencji, deklaracji i rekomendacji, zainicjowanych i przyjętych przez Konferencje Generalne od początku istnienia Organizacji. Większość z nich ma bezpośredni lub pośredni związek z realizacją praw człowieka w podstawowych obszarach działalności UNESCO: edukacji, kultury, nauki, komunikacji i informacji, a w ramach tej ostatniej przede wszystkim w dziedzinie ochrony wolności słowa i swobody wyrażania opinii.
W bezpośredniej kompetencji UNESCO znalazły się od początku istnienia Organizacji i pozostają do dziś:
Prawo do edukacji. (Art. 26 Deklaracji)
Prawo do swobodnego udziału w życiu kulturalnym społeczeństwa. (Art. 27 Deklaracji)
Prawo wolności opinii i wyrażania jej. (Art. 19 Deklaracji)
Prawo do uczestniczenia w postępie nauki i korzystania z jego dobrodziejstw. (Art. 27)
Strona Dnia w portalu Organizacji Narodów Zjednoczonych
Filmy na temat zaangażowania ONZ i UNESCO w realizację praw człowieka
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z ilustracjami
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka czytana w kilkunastu językach
Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (ICESCR)
