3 maja: Światowy Dzień Wolności Prasy
Co roku, z okazji Światowego Dnia Wolności Prasy na całym świecie organizowane są uroczystości służące promocji wolnych mediów i powszechnego dostępu do informacji oraz dyskusji na temat podstawowych zasad wolności mediów, ocenie stanu ich przestrzegania w poszczególnych regionach świata, roli mediów w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego, a także dyskusji na temat granic ich wolności oraz współczesnych wyzwań związanych z rozwojem mediów elektronicznych.
W bieżącym roku, z tej właśnie okazji Vrije Universiteit Brussel (VUB) wspólnie z Wolnym Uniwersytetem Brukseli (ULB), Erasmushogeschool Brussel, Europejskim Funduszem na rzecz Demokracji (European Endowment for Democracy) oraz kilkoma innymi instytucjami organizują w Centrum Bozar w Brukseli piątą edycję Konferencji pod tytułem Dzień Różnicy (Difference Day), która objęta została patronatem UNESCO oraz Parlamentu Europejskiego. Ze względu na pandemię COVID-19, konferencja będzie miała charakter internetowy i będzie można ją śledzić na żywo w dniu 3 maja 2020 r. od godziny 17.00 pod adresem: www.differenceday.com Dodatkowe pytania w sprawie konferencji można zadać organizatorom po dokonaniu rejestracji.
Konferencję otworzy wystąpienie Günthera Oettingera, przedstawiciela Komisji Europejskiej, w latach 2010-2019 komisarza europejskiego, poświęcone wadze, jaką Europa przywiązuje do wolności słowa i podejmowanym w związku z tym działaniom w jej obronie. W panelu dyskusyjnym z udziałem dziennikarek z Turcji przedstawiona zostanie aktualna sytuacja w dziedzinie wolności mediów w tym kraju oraz rola, jaką mają one tam do spełnienia. Kolejne trzy debaty poświęcone będą: aktualnej sytuacji dziennikarstwa europejskiego, globalnym kryteriom etyki mediów w odniesieniu do różnych platform wydawniczych, analizie przyczyn, dla których wiele istotnych zagadnień i bieżących wydarzeń nie jest relacjonowanych w mediach głównego nurtu.
Podczas konferencji przedstawiona zostanie druga belgijska edycja Live Magazine (Magazynu na żywo), podczas której dziennikarze przedstawiają swoje własne doświadczenia związane z pracą w mediach i realizacją w praktyce zasady wolności wypowiedzi i wolności mediów. W tym roku głównym przedmiotem rozmów będą wyzwania, przed jakimi staje wolność słowa oraz będące głównym tematem obchodów „Dziennikarstwo bezstronne” (Journalism without Fear or Favour).
W wydarzeniu uczestniczyć będą także Guilherme Canela, Szef Sekcji Wolności Wypowiedzi w Sektorze Komunikacji i Informacji UNESCO oraz Caoilfhionn Gallagher, specjalistka ds. praw człowieka i prawa prasowego, tegoroczna zdobywczyni Tytułu Honorowego Wolności Prasy. Przyznana zostanie także Europejska nagroda za najlepszy rysunek satyryczny.
Wolność wypowiedzi oznacza miedzy innymi poszanowanie opinii innych i ich prawa do własnego zdania. Święto wolności słowa to święto różnorodności. Dlatego też organizatorzy Konferencji z okazji Dnia Różnicy zdecydowali połączyć siły z UNESCO, organizując wspólnie obchody Światowego Dnia Wolności Prasy.
W dobie kryzysu, którego wszyscy doświadczamy, wobec potrzeby codziennej wiarygodnej informacji, trudno przecenić wagę rzetelnego, bezstronnego dziennikarstwa, bez którego niemożliwe jest istnienie demokratycznego społeczeństwa. Mimo tego, wciąż nader liczne są przypadki wywierania nacisków na dziennikarzy, zastraszania ich, czy odbierania im prawa do uprawiania zawodu. Najtragiczniejszym tego przejawem pozostaje do dziś atak terrorystyczny na redakcję francuskiego tygodnika satyrycznego „Charlie Hebdo”, 7 stycznia 2015 r. Co roku obchody Dnia stają się więc także okazją do oddania hołdu dziennikarzom, którzy stracili życie pełniąc swoje obowiązki. Od kilkunastu lat UNESCO publikuje ich nazwiska, których liczba, według danych Organizacji, dochodzi obecnie do 1400.
Na początku maja tradycyjnie ogłaszane są także nazwiska laureatów dorocznej Nagrody Wolności Prasy im. Guillermo Cano. W 2020 r. otrzymałą ją kolumbijska dziennikarka śledcza, Jineth Bedoya Lima.
Światowy Dzień Wolności Prasy proklamowany został w 1993 r. przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych – w wyniku wcześniejszej rekomendacji Konferencji Generalnej UNESCO – dla zwiększenia powszechnej świadomości znaczenia wolnych mediów i przypomnienia rządom o obowiązku poszanowania i zachowania prawa do wolności wypowiedzi, zapisanego w art. 19. Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, przyjętej w 1948 r.
Od ponad 30 lat UNESCO rozwija Międzynarodowy Program Rozwoju Komunikacji IPDC, będący kluczowym narzędziem realizacji działań na rzecz wolności słowa i bezpieczeństwa dziennikarzy, a także jedynym w Systemie NZ, wielostronnym forum, przeznaczonym do wspierania rozwoju mediów w krajach rozwijających się. Co trzeci człowiek na świecie żyje obecnie w kraju, w którym nie istnieją wolne, niezależne media. Dzięki programowi, zrealizowanych zostało dotychczas 2000 projektów w 140 krajach rozwijających się lub będących w fazie transformacji ustrojowych.
W związku ze Światowym Dniem Wolności Prasy i Dniem Różnicy, w bieżącym roku odbędą się także:
- 4 maja br.: Panel wysokiego szczebla na temat wolności prasy i przeciwdziałania dezinformacji w związku z COVID-19. W dyskusji, którą śledzić będzie można na żywo na Facebooku, YouTube oraz za pośrednictwem Twittera, wezmą udział Dyrektor Generalna UNESCO, Audrey Azoulay, Sekretarz Generalny ONZ, António Guterres, Wysoki Komisarz NZ ds. Praw Człowieka, Michelle Bachelet, ministrowie, dziennikarze, dyrektorzy przedsiębiorstw branży technicznej oraz organizacje pozarządowe
- 5 maja: Prezentacja Światowego Raportu na temat Niezależności Mediów (World Trends Report In Focus edition on Media Independence) oraz dyskusja w gronie czołowych dziennikarzy poprzedzająca publikację Raportu UNESCO nt. niezależności mediów w czasach COVID-19
Kolejnym wydarzeniem, związanym z Dniem Wolności Prasy, była, planowana w Hadze, w dniach 22-24 kwietnia br., Światowa Konferencja Wolności Prasy, która jednak, ze względu na COVID-19 została przełożona na 18-20 października, kiedy zorganizowane mają być wspólne obchody Dnia Wolności Prasy (3 maja) i Międzynarodowego Dnia Walki z Bezkarnością za Przestępstwa Wobec Dziennikarzy (2 listopada).
Przesłanie Dyrektor Generalnej UNESCO z okazji Dnia
Przesłanie wideo Sekretarza Generalnego ONZ
Obchody Światowego Dnia Wolności Prasy w portalu UNESCO
