Gwałtowne wydarzenia, mające miejsce na świecie w ostatnich latach, takie jak epidemia COVID-19, zmieniają zasadniczo cały kontekst działań podejmowanych także w dziedzinie alfabetyzacji. W następstwie pandemii prawie 24 miliony uczniów znalazły się poza systemem edukacji formalnej i mogą do niego nigdy nie powrócić, z czego ponad 11 milionów stanowią dziewczęta i młode kobiety. Aby nie pozostawić nikogo w tyle, musimy wzbogacić i przekształcić istniejące przestrzenie uczenia się poprzez podejście zintegrowane, umożliwiając naukę czytania i pisania w perspektywie całożyciowej.
Tegoroczny Międzynarodowy Dzień Alfabetyzacji będzie obchodzony na całym świecie pod hasłem „Przekształcanie przestrzeni uczenia się na rzecz alfabetyzacji” (Transforming Literacy Learning Spaces). Stanie się on okazją do ponownego przemyślenia zasadniczego znaczenia, jakie ma przestrzeń do nauki czytania, pisania i liczenia dla budowania społecznej odporności i zapewnienia wysokiej jakości włączającej edukacji dla wszystkich.
Główne obchody Dnia zaplanowane zostały 8 i 9 września 2022 r. w Abidżanie (Wybrzeże Kości Słoniowej), gdzie odbędzie się, zorganizowana w trybie hybrydowym, konferencja międzynarodowa poświęcona alfabetyzacji, Przewidziano w niej kilka paneli dyskusyjnych, poświęconych m.in.: przekształcaniu przestrzeni edukacyjnych i zarządzaniu nimi tak, by dobrze służyły realizacji celów edukacyjnych, w tym przede wszystkim alfabetyzacji, kształtowaniu ich pod kątem potrzeb uczących się, czy adaptowaniu dla celów uczenia się przez całe życie. Osobny panel poświęcony będzie problemom alfabetyzacji w Afryce.
Podczas konferencji wręczone zostaną tegoroczne Nagrody UNESCO w dziedzinie alfabetyzacji: Nagroda Króla Sejonga, przyznawana przez UNESCO i rząd Republiki Korei oraz Nagroda im. Konfucjusza, przyznawana przez UNESCO i rząd Chin.
W konferencji można wziąć udział online po uprzedniej rejestracji.
Międzynarodowy Dzień Alfabetyzacji proklamowany został decyzją 14. Sesji Konferencji Generalnej UNESCO w 1966 r., w wyniku postanowień Kongresu Ministrów Edukacji w Teheranie (1965) oraz przyjętych na nim postanowień na temat kierunków działań koniecznych dla rozwiązania problemu analfabetyzmu na świecie. Na Kongresie pojawiło się po raz pierwszy pojęcie analfabetyzmu funkcjonalnego.
Od 1967 r. obchody Międzynarodowego Dnia Alfabetyzacji (ILD) odbywają się corocznie na całym świecie po to, aby przypomnieć opinii publicznej o znaczeniu umiejętności czytania, pisania i liczenia jako jednego z podstawowych praw człowieka i fundamentu poszanowania ludzkiej godności. Niestety, pomimo poczynionych postępów, wyzwania w zakresie alfabetyzacji pozostają palące w sytuacji gdy umiejętność czytania, pisania i liczenia jest wciąż poza zasięgiem ponad 771 mln ludzi na świecie. Jest to wyzwanie tym większe, że dziś, poza tym tradycyjnym sposobem rozumienia pojęcia alfabetyzacji, jest ona postrzegana jako umiejętność rozumienia i interpretacji otaczającego świata, a także komunikowania się w coraz bardziej złożonej i coraz bogatszej w informacje rzeczywistości.
Dlatego też, coroczna kampania na rzecz alfabetyzacji służy kształtowaniu wizerunku bardziej wykształconego i zrównoważonego społeczeństwa. W kontekście dokonujących się na świecie gwałtownych niejednokrotnie zmian, w tym także tych wywołanych pandemią COVID-19, dzień staje się też okazją do ponownego przemyślenia wizji przyszłego kształtu edukacji: nauczania i uczenia się, w kontekście realizacji Celów Agendy 2030, w tym przede wszystkim, choć nie tylko, Celu 4. Mówiącego o powszechnym dostępie do wysokiej jakości edukacji dla wszystkich.
Przesłanie Dyrektor Generalnej z okazji Dnia
Strona poświęcona alfabetyzacji w portalu UNESCO
Strategia UNESCO alfabetyzacji młodzieży i dorosłych (2020-2025)
Agenda Zrównoważonego Rozwoju 2030: Cel 4.
Portal Międzynarodowego Biura Edukacyjnego UNESCO w Genewie
Strona Instytutu Kształcenia Ustawicznego UNESCO w Hamburgu