22 marca: Światowy Dzień Wody
Prezentacja najnowszego Raportu na temat Stanu Wody na Świecie (World Water Development Report) zatytułowanego w tym roku „Wody podziemne: niewidoczne zasoby” (Groungwater: invisible resources), zaplanowana na 21 marca 2022 r., stanie się jednym z głównych punktów tegorocznych obchodów Światowego Dnia Wody, odbywających się pod hasłem: „Wody podziemne: uczynić niewidzialne widocznym” (Groundwater: Making the invisible visible”. Raport przedstawiony zostanie podczas 9. Światowego Forum nt. Wody (21-26 marca 2022 r. w Senegalu), w którym spodziewany jest udział ok. 30000 osób z całego świata oraz prezentacja ponad 3000 projektów. Tegoroczny Raport kładzie nacisk na znaczenie właściwej ochrony i zarządzania zasobami wód podziemnych dla skutecznej walki z ubóstwem, tworzenia godnych miejsc pracy, budowania odporności społeczeństw i gospodarek na zmiany klimatyczne i ogólnie dla zrównoważonego rozwoju.
Dyskusje w trakcie Forum będą koncentrować się na 4 zagadnieniach priorytetowych:
- Bezpieczeństwo wodne i warunki sanitarne
- Woda dla rozwoju wsi
- Współpraca
- Środki i narzędzia, w tym kluczowe kwestie stanowiące priorytety dla Afryki, ale także kwestie kluczowe dla całego świata: finansowanie, zarządzanie zasobami, zarządzanie wiedzą i innowacje.
Wody podziemne należą do najważniejszych zasobów naturalnych świata. Są źródłem zaopatrzenia w wodę gospodarstw domowych i przedsiębiorstw: zapewniają połowę ilości wody pobieranej do użytku domowego przez światową populację, w tym wody pitnej dla większości ludności wiejskiej, która nie korzysta ze zorganizowanych systemów dostawczych.
W różnych regionach świata 50% lub więcej wody wykorzystywanej do nawadniania pochodzi z zasobów gruntowych. Według szacunków, pobór wód gruntowych będzie rósł wraz ze wzrostem populacji, a dostępność wód powierzchniowych będzie coraz bardziej ograniczona.
Zmiany klimatyczne, coraz większa zmienność opadów i rosnące zapotrzebowanie na wodę we wszystkich dziedzinach spowodują, że cenne zasoby wód gruntowych staną się niebawem jeszcze bardziej poszukiwane. Pomimo znacznych zapasów i ogólnej dostępności, nagły wzrost popytu spowoduje, że wydobycie wód gruntowych osiągnie niezrównoważony poziom (co ma już miejsce na wielu obszarach) i ostatecznie doprowadzi do ich wyczerpania.
World Water Development Report to najważniejszy dokument na temat stanu zasobów wodnych świata, koncentrujący się co roku na innym aspekcie problemów związanych z wodą. Raport, firmowany przez UN Water – wyspecjalizowaną agendę ONZ – publikowany jest dorocznie przez UNESCO. Jego koordynacją zajmuje się Program UNESCO Oceny Zasobów Wodnych (UNESCO World Water Assessment Programme – WWAP). Raport, opierający się na danych dostarczanych przez kraje członkowskie, zbiera aktualną wiedzę na temat stanu i sposobów gospodarowania zasobami świeżej wody, a także na temat dostępu do urządzeń sanitarnych na świecie. Zawiera też przykłady dobrych praktyk oraz sposobów rozwiązywania problemów związanych z wodą w skali lokalnej i regionalnej. Dzięki temu może stanowić źródło wiedzy oraz inspirację dla zrównoważonego gospodarowania zasobami wodnymi – dla wszystkich instytucji podejmujących decyzje w tej dziedzinie.
W ramach tego Programu, w 2017 roku uruchomiony został System Informacji na temat Wody (Water Information Network System WINS), pełniący funkcję ogólnie dostępnej bazy danych na temat zasobów wodnych świata, pomocnej przy planowaniu różnego rodzaju działań, inwestycji, czy podejmowaniu decyzji dotyczących zarządzania zasobami wody. WINS ma także służyć krajom członkowskim UNESCO jako narzędzie monitorowania postępu w realizacji Celu 6. Agendy na rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030, dotyczącego zapewnienia wszystkim ludziom dostępu do świeżej wody i odpowiednich warunków sanitarnych.
Problemy światowych zasobów wody są przedmiotem uwagi jednego z największych programów naukowych UNESCO – Międzynarodowego Programu Hydrologicznego (IHP), którego celem jest m.in. dokonywanie oceny stanu ekosystemów i zbiorników wodnych, a także dystrybucji i wykorzystania zasobów wody pitnej, jak również poprawa zarządzania nimi w rejonach, w których występuje niedobór wody. Międzynarodowy Program Hydrologiczny (IHP) jest jedynym w systemie Narodów Zjednoczonych programem, realizującym międzynarodowe projekty badawcze na temat oceny zasobów wodnych i wpływu, jaki wywiera na nie działalność człowieka. Jednym z istotnych obszarów badawczych jest ekohydrologia, w rozwoju której Polska była prekursorem i dziś także odgrywa znaczącą rolę.
Światowy Dzień Wody ustanowiony został 22 grudnia 1992 roku, rezolucją A/RES/47/193 Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych. Bezpośrednią przyczyną jego proklamowania była rekomendacja Konferencji Narodów Zjednoczonych na temat Środowiska i Rozwoju, inaczej zwanej Szczytem Ziemi, która odbyła się w czerwcu 1992 roku w Rio de Janeiro i zasłynęła przyjęciem Agendy 21 – wszechstronnego planu działań na wiek XXI dla Narodów Zjednoczonych, rządów i grup społecznych w każdym obszarze, w którym człowiek ma wpływ na środowisko. Jeden z rozdziałów Agendy poświęcony został problemom zasobów świeżej wody na świecie, jako bodaj najważniejszym spośród wszystkich zagadnień związanych ze środowiskiem.
Głównym celem Dnia jest zwrócenie uwagi społeczności międzynarodowej na wpływ gwałtownego wzrostu populacji ludzkiej, industrializacji, zmian klimatycznych, konfliktów zbrojnych i klęsk żywiołowych na systemy wodne świata. Obchody Dnia mają stanowić inspirację do podejmowania działań służących lepszemu, zrównoważonemu gospodarowaniu zasobami wody. Proklamując Światowy Dzień Wody, Narody Zjednoczone zachęcały kraje członkowskie, by dopasowywały jego obchody do lokalnego kontekstu, podejmując konkretne działania (publikacje, konferencje, seminaria), służące kształtowaniu świadomości społecznej na temat odpowiedniego gospodarowania zasobami świeżej wody na świecie.
W poprzednich latach tematami przewodnimi Międzynarodowego Dnia Wody były: Woda i kultura (2006), Niedobór wody (2007), Woda a stan sanitarny świata (2008), Wody transgraniczne (2009), Jakość wody (2010), Woda dla miast (2011), Znaczenie wody dla produkcji żywności na świecie (2012), Współpraca w dziedzinie wody (2013), Woda i energia (2014), Woda a zrównoważony rozwój (2015), Woda a praca (2016), Ścieki jako nieograniczone źródło wody (2017), Natura dla wody (2018), Nie pominąć nikogo (2019), Woda a klimat (2020), Szacując wartość wody (2021).
Przesłanie Dyrektor Generalnej UNESCO z okazji Dnia
Światowy Program NZ Oceny Zasobów Wodnych (WWAP)
Agenda na rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030: Cel 6
Międzynarodowy Program Hydrologiczny (IHP)
