16 maja: Międzynarodowy Dzień Światła
Niezwykle rzadkie całkowite zaćmienie Księżyca będzie prawdopodobnie jednym z bardziej spektakularnych zjawisk do zaobserwowania w tegorocznym Dniu Światła, przypadającym 16 maja. Zjawisko, które w Polsce będzie można obserwować jedynie w niektórych regionach kraju i tylko częściowo, przypadnie na wczesne godziny poranne naszego czasu: około 3.30, podczas pełni Księżyca, znajdzie się on w półcieniu Ziemi, godzinę później rozpocznie się jego częściowe zaćmienie, zaś między 5.29 a 6.53 tarcza Księżyca zostanie całkowicie zasłonięta przez Ziemię.
W Międzynarodowym Dniu Światła zjawisko to, trwające zaledwie kilka godzin, ma jednak znaczenie symboliczne, uświadamiając znaczącą różnicę, jaką światło czyni w naszym życiu. „Żyjemy w czasach, kiedy cała nasza relacja z żywym światem wymaga ponownego przemyślenia.” – napisała w przesłaniu z okazji Dnia Audrey Azoulay, Dyrektor Generalna UNESCO. – „Jednak, niezależnie od tego, czy jesteśmy ludźmi, zwierzętami, roślinami czy bakteriami, wszyscy tak samo uzależnieni jesteśmy od jednego czynnika, którym jest światło. Międzynarodowy Dzień Światła służy podkreśleniu fizycznych, społecznych i artystycznych zastosowań światła i ma na celu promowanie lepszego zrozumienia jego natury i oddziaływania. Bez światła nasza planeta byłaby miejscem zimnym i jałowym. Miejscom, gdzie jest światło, często towarzyszy obfitość życia. Jednak światło ma dla ludzkości znacznie szersze znaczenie. Światło idzie w parze z wiedzą; jest soczewką, przez którą można zobaczyć i zrozumieć świat.”
Światło odgrywa kluczową rolę w naszym życiu. Na najbardziej podstawowym poziomie, biorąc pod uwagę procesy fotosyntezy, można powiedzieć, że światło jest źródłem życia. Badania jego możliwości doprowadziły do odkrycia alternatywnych źródeł energii, do postępu w dziedzinie diagnostyki i zabiegów medycznych ratujących życie, do wynalezienia superszybkiego Internetu, opartego o technologię światłowodową oraz do wielu innych odkryć, które zrewolucjonizowały życie społeczne i zasadniczo ukształtowały nasze rozumienie wszechświata. Technologie te rozwijały się przez wieki intensywnych badań nad właściwościami światła, począwszy od opublikowanej w 1015 roku przełomowej pracy Ibn Al-Haythama zatytułowanej „Kitab al-Manazir” (Optyka), aż po pracę Alberta Einsteina z początku XX wieku, która całkowicie zmieniła sposób naszego myślenia o czasie i przestrzeni.
Różnorodność dziedzin, w jakich światło odgrywa znaczącą rolę, pozwala na szerokie społeczne zaangażowanie w działania podejmowane z okazji Dnia, mające także na celu ukazanie roli nauki, technologii, sztuki i kultury w realizacji celów UNESCO – powszechnego dostępu do edukacji, równości płci i budowania trwałego pokoju na świecie. Międzynarodowy Dzień Światła może stać się instrumentem budowania pomostów pomiędzy różnymi dziedzinami nauki, edukacji i sztuki, odpowiadając na potrzebę interdyscyplinarności w nauce oraz pogłębionego dialogu pomiędzy społeczeństwem, naukowcami, decydentami, biznesem i organizacjami pozarządowymi.
Organizowane co roku obchody Dnia służą także podkreśleniu roli nauki i technologii w osiąganiu wszystkich Celów Agendy Zrównoważonego Rozwoju 2030, przede wszystkim zaś tych dotyczących podnoszenia jakości życia, opieki zdrowotnej i warunków sanitarnych, zapewnienia dostępu do zrównoważonych, nowoczesnych źródeł energii oraz bezpiecznych warunków życia, dzięki budowaniu stabilnych, zrównoważonych miast i osiedli ludzkich.
W tym roku Dzień obchodzony będzie po raz piąty od czasu proklamowania go na 39. Sesji Konferencji Generalnej UNESCO w 2017 roku. Na datę obchodów wybrano 16 maja, dla upamiętnienia pierwszego zakończonego sukcesem, użycia lasera rubinowego, skonstruowanego w 1960 roku przez amerykańskiego fizyka i inżyniera, Teodora Maimana. Laser stał się przykładem naukowego odkrycia z wykorzystaniem światła, które doprowadziło do rewolucyjnych zmian w wielu dziedzinach wiedzy, mających bezpośredni wpływ na życie pojedynczych ludzi i całych społeczeństw.
Począwszy od pierwszych obchodów w 2018 roku, Dzień cieszy się ogromną popularnością społeczności międzynarodowej, a wydarzenia organizowane co roku nie ograniczają się bynajmniej do środowisk naukowych, lecz angażują ogromne rzesze ludzi o tak szerokich zainteresowaniach jak różnorodne jest zastosowanie i obecność światła w naszym życiu. Szacuje się, że ponad 2 miliony osób wzięło w sumie udział w 1900 wydarzeniach zorganizowanych na przestrzeni ostatnich czterech lat z okazji Międzynarodowego Dnia Światła, obchodzonego w 100 krajach, jak również poza naszym globem – na terenie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Zainaugurowana w ub. roku z okazji Dnia kampania Zaufaj Nauce, zyskała poparcie 4500 osób we wszystkich regionach świata.
W bieżącym roku także zaplanowanych zostało wiele wydarzeń, w których w większości uczestniczyć będzie można online, a wszystkie dostępne są już dziś na specjalnie w tym celu utworzonej stronie internetowej, za pośrednictwem której można także zarejestrować własne wydarzenie. Dla osób, które będą to robiły po raz pierwszy, na stronie zamieszczono Krótki przewodnik w języku angielskim.
Przesłanie Dyrektor Generalnej UNESCO z okazji Dnia
Strona Międzynarodowego Dnia Światła
Twitter: @IDLofficial
Instagram: @DayOfLight2022
Facebook: @InternationalDayOfLight
