1 36 R o z d z i a ł i – r o l a K U lt U rY w Ks z ta łt owa N i U s p o ł e cz e ń s t wa ... zjawisk w odległych obszarach. Do tego potrzebny jest codzienny kontakt z kulturą. Tylko ona zajmuje się „ogólnym oglądem rzeczy”. Nie ma zatem innej, szybszej i tańszej drogi zdobywania kwalifikacji niezbędnych do sprostania wyzwaniom przyszłości, niż edukacja kulturalna. Nie ma innowacyjności bez kreatywności, ta zaś rodzi się najchętniej w kulturze. Warto pamiętać, że popularne dziś urządzenie diagnostyczne, jakim jest tomograf, to nic innego jak – w uproszczeniu – skojarzenie komputera z aparatem rentgenowskim. Trzeba było jednak wyjść poza małe zawodowe podwórko i spojrzeć szerzej. Twórcy przyrządu dostali zań Nagrodę Nobla. W gruncie rzeczy była to nagroda za wyobraźnię! Pracując nad reformą programową dla Ministerstwa Edukacji Narodowej, byłem świadkiem rozmowy szefa zespołu przedmiotów humanistyczno-artystycznych z nauczycielem muzyki z Łomży. Tenże nauczyciel pytał: Profesorze, a ma Pan dzieci? – Tak, mam dwóch synów. – A czyuczą sięmuzyki? Tak, obydwaj. – A jakradząsobiez matematyką? – To ich ulubiony przedmiot. –A niechPansobiejednoz drugim skojarzy! Po tym już oburącz głosowałem za przywróceniem matematyki jako przedmiotu maturalnego. Ten prosty test łomżyński przypomina, że człowiek jest jednością. Kompozycja artystyczna jest małą próbą zrozumienia logiki universum. Czasem próbą udaną, a najczęściej nie. Niektórym, jak Mozart, zdarza się trafiać gdzieś blisko tajemnic boskości. Na co dzień służy ona uświadamianiu jedności świata. Kompozycja w swej istocie jest przecież tylko konstrukcją dzieła, którą trzeba wypełnić treścią. W plastyce to rodzaj geometrii będącej obrazem matematyki, ta zaś jest przecież jedyną dostępną na ziemi formą ideału! Tuwim pisał, że sztuka to „skok barbarzyńcy, który przeczuł Boga”. Ćwiczenia kompozycyjne pozwalają uzmysłowić, jak ważne jest kojarzenie faktów. Jeszcze trochę, a będziemy wręcz skazani na szukanie rozwiązań, także w nauce, drogą intuicji – co w sztuce jest przecież codziennością. Wiedza rozrasta się w postępie geometrycznym, jej ilość i złożoność przerasta możliwości percepcji nawet bardzo dobrze przygotowanych osób. Problem w tym, że owo przygotowanie jest specjalistyczne. Wąskie wycinki wiedzy nie pozwalają na ogarnięcie wszystkiego, co wokół. Historyk sztuki uważa, że wie lepiej o co