e Ko N o M i K a K U lt U r Y j a Ko d z i e d z i N a b a d a w c z a 169 Ostatnia dekada upłynęła na powtarzaniu, że nie można w nieskończoność zadowalać się przeróbkami, mniejszymi czy większymi modyfikacjami porządku zastanego po latach gospodarki planowej, adaptacją do wymagań rynku, ustroju administracyjnego czy możliwości wykorzystania środków unijnych. I niestety nadal jest aktualna 20. 3.3. Nowe źródła, ale i nowe problemy Należy zwrócić uwagę na dodatkowe znaczące źródła finansowania, którymi stały się loterie państwowe oraz środki pomocowe z Unii Europejskiej. W tym drugim przypadku szczególnie istotne dla poprawy stanu i tworzenia nowej infrastruktury kulturalnej stały się fundusze strukturalne, przeznaczone na wyrównywanie poziomu rozwoju różnych regionów Europy. Ich beneficjentami są szczególnie nowi członkowie UE, a Polska wśród nich zdecydowanie zajmuje pozycję lidera. W latach 2004–2006 dofinansowano ze środków UE 217 projektów z obszaru kultury na kwotę 1 248 mln zł (320 mln euro)21. Głównym programem wspierającym działania w obszarze kultury był ZPORR, a zwłaszcza działanie 1.4 – Rozwójturystyki i kultury. W kolejnym cyklu finansowania (na lata 2007–2013) w ramach programu operacyjnego Infrastruktura i Środowisko wyznaczono priorytet XII – Rozwój kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego. Celem priorytetu jest wzrost znaczenia kultury i dziedzictwa narodowego jako czynnika rozwoju społeczno-gospodarczego kraju. Alokacja w jego ramach wynosi 350 mln euro z ERDF, wraz z wkładem krajowym – 411,8 mln euro. Nowym problemem są implikacje współczesnego kryzysu finansowego. Pierwsze ograniczenia wydatków publicznych i prywatnych na kulturę wystąpiły lub są planowane na rok 2011 w krajach najbardziej nim dotkniętych: na Łotwie (tutaj już w 2009 roku 20 D. Ilczuk, M. Nowak, Reformakulturyw Polsce.W czymjestproblem?, Międzynarodowa Konferencja „Ekonomika kultury – od teorii do praktyki”, Warszawa 2010. 21 Dane Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.