178 R o z d z i a ł i – r o l a K U lt U r Y w Ks z ta łt o wa N i U s p o ł e c z e ń s t wa . . . ale przeznaczany na działalność statutową. Podsumowując, instytucje non-profit nie kierują się maksymalizacją zysku jako nadrzędną motywacją swojej działalności. Większość tych instytucji wykorzystuje formy pozwalające na niezależność, samorządność oraz spontaniczną partycypację zainteresowanych – zachowania typowe dla społeczeństwa obywatelskiego. Ze względu na te cechy rządy wielu krajów wprowadzają szczególnie korzystne regulacje prawne: ulgi i zwolnienia podatkowe, specjalne rodzaje subwencji, etc. Mechanizm non-profit sprawnie działa w obszarach, na których w myśl teorii Weisbroda zawodzą mechanizmy: państwowy i rynkowy. Mechanizmy te są nieskuteczne tam, gdzie wytwarzane i dystrybuowane sądobrapubliczneoraz tzw.dobraposiadającepozytywneefekty zewnętrzne.Instytucje rynkowe dążą do dostarczania dóbr kultury na poziomie satysfakcjonującym przeciętnego konsumenta. Instytucje rządowe dążą do dostarczania dóbr kultury satysfakcjonujących przeciętnego wyborcę. Obszerną analizę zawodności rynku i państwa w odniesieniu do produkcji dóbr i usług kultury przeprowadził Paul DiMaggio w NonprofitOrganisationsintheProductionandDistributionofCulture z 1987 roku32. Przyczyny powstania pierwszych instytucji non-profit najczęściej wynikały z przesłanek natury religijnej i etnicznej, z dążenia do wzajemnej pomocy i z chęci samoorganizowania się społeczeństwa. Były też związane z dążeniem elit do zaznaczenia swojej dominacji i odrębności. Pisze o tym Peter Dobkin Hall w pracy A HistoricalOverviewof thePrivateNonprofitSectorz 1987 roku33. Najprostsze zdefiniowanie organizacji pozarządowych stanowi określanie ich jako instytucje prywatne realizujące cele publiczne. Organizacje te: · · stymulują wszelkiego typu działalność niezależną od państwowej, pozwalają obywatelom na „branie spraw w swoje ręce”, 32 P. DiMaggio, NonprofitOrganizationsintheProductionandDistributionof Culture, [w:] TheNonprofitSector:A ResearchHandbook, Powell W.W. (red.), Yale University Press 1987. 33 P.D. Hall, A HistoricalOverviewofthePrivateNonprofitSector, [w:] TheNonprofit Sector:A ResearchHandbook, Powell W.W. (red.), Yale University Press 1987.