aNtropologia, KoMUNiK acja, aNiMacja... 2 3 1 Tego rodzaju spojrzenie pozwoli uczniowi dostrzec wielość typów i poziomów komunikacyjnych, z jakimi ma na co dzień do czynienia, i z których istnienia nie zawsze zdaje sobie sprawę – od codziennej rozmowy z kolegami i lektury książki drukowanej, poprzez uczestnictwo w akcji charytatywnej czy meczu piłkarskim, aż do używania telefonu komórkowego i surfowania w internecie. Umożliwi także, choć oczywiście w szkole średniej jedynie w zalążkowej postaci, rozumienie historycznej zmienności systemów komunikacji, a dzięki temu lepsze rozumienie najnowszych technologii i tego, co one z nami w sposób niezauważalny robią7. Z tym wiąże się kolejna bardzo ważna kwestia. Antropologiczne i komunikacyjne zarazem podejście do kultury zakłada, że media kulturowe są postrzegane szeroko, tak w ich potocznym, jak i artystycznym użyciu. Słowo jest medium nie tylko w postaci codziennego dialogu czy listu pisanego do przyjaciela, ale także w postaci tekstu poetyckiego lub prozatorskiego, wreszcie – wiadomości tekstowej w telefonie komórkowym czy e-maila. Dźwięk w kulturze to tak samo kołysanki nucone dzieciom na dobranoc, muzyka rozrywkowa i utwory symfoniczne, ale też sygnał karetki pogotowia lub skandowanie kibiców. Widowiska kulturowe to zarówno zgromadzenia i imprezy publiczne, w których bierzemy udział (święta rodzinne, prywatki, koncerty, występy cyrkowe, marsze uliczne, rytuały religijne, akcje charytatywne), jak i przedstawienia teatralne. Obraz w kulturze to zarówno prywatna fotografia czy film nakręcony na wakacjach, jak i dzieła sztuki fotograficznej oraz filmowej. Artystyczne użycie mediów ma oczywiście swoją specyfikę – sztuka każdorazowo wydobywa media z ich codziennych użyć i umieszcza w kontekście, w którym dominującą rolę odgrywają kategorie estetyczne. Jednak żadna praktyka artystyczna, czy będzie nią literatura, teatr, film czy twórczość komputerowa, nie może zostać 7 „Nie zrozumiemy otóż technologii najnowszych i nie będziemy wiedzieli, co one z nami robią, jeśli nie będziemy rozumieli całej sekwencji systemów komunikacji w kulturze ludzkiej. Można powiedzieć, że nie uzyskamy poznawczego wstępu do tej kultury, nie rozumiejąc tej sekwencji.” (A. Mencwel, Wiedzao kulturzew kulturzewspółczesnej, op. cit., s. 12.).