M e d i a w p r z e M i a N a c h K U lt U r o w Y c h . . . 225 · Kryzys wzorców istnienia, wartości humanistycznych, wzorców organizacji świata, paradygmatów cywilizacyjnych i religijnych1. Przytoczone w skrócie zjawiska, cechujące współczesny świat społeczny, wskazują na pojawienie się szeregu czynników charakterystycznych dla przełomów cywilizacyjnych, co wymaga podjęcia wizjonerskich działań edukacyjnych. Nie jest to przedsięwzięcie łatwe, co uwidaczniają niezadowalające rezultaty podejmowanych w wielu krajach reform kształcenia. Pomimo że są one oparte o wartości uniwersalne i tak napotykają na ogromne trudności. Jedną z przyczyn jest nienadążanie elit za zachodzącymi zmianami, które tkwią – o czym wspomniałem wcześniej – w ograniczeniach biologicznych człowieka i wypracowanych przez stulecia ram kulturowych. Przyspieszenie ewolucji społecznej wywołane przez pojawienie się mediów, dysponujących ogromnymi możliwościami wpływania na poglądy i postawy nie tylko pojedynczych ludzi, ale całych społeczeństw, skutkuje rosnącymi barierami. Na dodatek, media stają się coraz częściej pełnoprawnym uczestnikiem komunikacji pomiędzy ludźmi. Występujące od wielu lat różnice pomiędzy Europą a Stanami Zjednoczonymi, dotyczące kierunków oczekiwanych zmian, powoli zacierają się pod wpływem procesów globalizacyjnych. Wizje europejskie nawiązują do tradycji oświeceniowych, tkwiących w humanistyczno-kulturowej przestrzeni. Europejska wizja akcentuje społeczny i instytucjonalny kontekst zmian służących podniesieniu jakości życia i pracy obywateli. W modelu tym „większe znaczenie przypisuje się treści informacji i przekazów niż tworzeniu samej infrastruktury technologicznej”2. Koncepcja amerykańska opiera się na wykreowaniu cybercywilizacji, funkcjonującej w oparciu o powszechny dostęp do szerokopasmowych sieci dystrybuujących informacje (infostrad), które 1 B. Siemieniecki, Wstępdopedagogikikognitywistycznej, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2010. 2 B. Żechowska, Bilansantycypowanychtreścii stratw edukowaniunauczy- ciela–Europejczyka, [w:] red. H. Kwiatkowska, T. Lewowicki, S. Dylak, Współczesnośća kształcenienauczycieli, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP, Warszawa 2000, s. 45-46.