o d r e p r o d U Kc j i K U lt U rY d o K r e ac j i 43 w ludziach i to ludzie, z pokolenia na pokolenie, przekazują ją sobie, a przekazując przy okazji utrwalają. Jednakowoż przekazywanie kultury nigdy nie jest całkowicie wierne i niezmienne (nawet w społecznościach nastawionych na przeszłość i tradycję – czyli postfiguratywnych, według terminologii Margaret Mead – o czym dalej). Różne są przejawy oraz przyczyny jej zmiany i adaptacji: zmiany potrzeb, zmiany warunków życia, zmiany pokoleń i wiele innych – o czym dalej będziemy mówić znacznie dokładniej. Teraz należy tylko zauważyć, że skądinąd, tak czy inaczej zmieniona kultura musi też być przez kogoś przejęta. Inaczej po prostu zanika i przepada. Jak dotąd najbardziej przekonujący, choć skłaniający też do dyskusji, zestaw typów nabywania kultury zaproponowała Margaret Mead. Pominąwszy fakt, iż są to swoiste typy idealne, trzeba nadmienić, że zawierają one w sobie jednocześnie kilka wcześniej wspomnianych kryteriów – a przede wszystkim sposób przekazu, jak też trwałość wzorów kulturowych oraz stopień ich funkcjonalności. Ważne jest też to, iż autorka wyodrębniła je z uwzględnieniem wielu różnych społeczeństw i wielu epok. Jej znajomość kultur tych społeczeństw, a jednocześnie umiejętność abstrahowania od licznych szczegółów i mniej ważnych różnic umożliwiła interesującą i – jak się rzekło – przekonującą charakterystykę owych typów idealnych. Nadto ciągle inspirującą do rozważań. Jak wiadomo, autorka wyodrębniła następujące typy procesu nabywania kultury: (a) typ postfiguratywny, (b) typ kofiguratywny, (c) typ prefiguratywny. Poświęćmy im więcej uwagi. Typ postfiguratywny dotyczy takich zbiorowości i ich kultur, gdzie w przekazie wzorów kulturowych dominują ludzie najstarsi. Oni są swoistymi przewodnikami, a przy okazji łącznikami pomiędzy dawnymi czasy a aktualnymi, oczywiście też pomiędzy pokoleniami. Stąd w tym typie wszystkie pokolenia żyją obok siebie w jednej wspólnocie. W tym typie bardzo widoczne jest nastawienie na przeszłość, na utrwalanie tradycji. Ma to przede wszystkim służyć podtrzymywaniu niezmienionej tożsamości i odrębności grupy. Zbiorowości funkcjonujące w tym typie przekazu cechują się brakiem dystansu do innych,