68 R o z d z i a ł i – r o l a K U lt U rY w Ks z ta łt owa N i U s p o ł e cz e ń s t wa ... podjęcia takiego namysłu nad współczesnymi formami kultury były badania, na których oprę dalszą część tekstu14. Pierwszym wnioskiem płynącym z badań empirycznych jest zatem paląca potrzeba demaskacji przeróżnych mitów, stereotypów i uroszczeń, jakimi obrasta dzisiejszy dyskurs o kulturze. Zauważalne są niedomagania dyskursu uczonych fachowców od kultury, co odnosi się także do dyskursu władzy – instytucjonalnego i politycznego. Żeby dobrze planować, wspomagać, czy jakiego tu jeszcze nie użyć eufemizmu określającego zarządzanie i rządzenie, to jednak trzeba wiedzieć i umieć wiedzą operować. Tymczasem kompetencje w tym zakresie władz i instytucji kierujących kulturą instytucjonalną są niestety mocno wątpliwe. Ich wiedza jest najczęściej sztywna i stanowi odmianę Foucaultowskiej wiedzy-władzy, zaś poziom kompetencji kulturowych, których sednem – przypomnijmy – jest kompetencja poznawcza, zaś ważną składową kompetencja lingwistyczna – jest niestety niewystarczający, by się uporać zarówno z wyzwaniami nowych czasów, jak i potrzebami nowych ludzi, realizującymi się w stale zmieniających się warunkach cywilizacyjnych. Ważny jest też obraz tzw. uczestnictwa w kulturze, jaki wyłania się z diagnostycznej warstwy trzech raportów badawczych. Niewątpliwie w dalszym ciągu istnieją różnice między zbadanymi tutaj wielkimi polskimi miastami, a mniejszymi ośrodkami – na niekorzyść tych drugich, chociaż ich potencjał kulturotwórczy wydaje się niekiedy większy i ciekawszy niż w zblazowanych i zdegenerowanych przez kulturę telewizyjną, iwentową, imprezową – jednym słowem – popularną, wielkich miastach. Jednakże ten stereotypowy osąd musi od razu ulec wysubtelnieniu, albowiem nieprawdą jest, iż wielkie miasta 14 Chodzi o następujące, współtworzone przeze mnie raporty badawcze: „Czas wolny,świadomośćkulturalnai kompetencjekulturalne.Zróżnicowaniei stan kulturymiejskiejw Polsce” (2008-2009), „Zróżnicowaniei stankulturynawsi i w małychmiastachw Polsce” (2010), oba na zlecenie Narodowego Centrum Kultury oraz Młodzii media:Nowemediaa uczestnictwomłodychPolaków w kulturze (2009), grant Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Obserwatorium Kultury dla Mirosława Filiciaka z Centrum Badań nad Kulturą Popularną Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej.