references
1 00 K R A J O B R A Z
K U L T U R O W O - P R Z Y R O D N I C Z Y. D E F I N I C J E I A S P E K T Y P R A W N E
znajdują się najbliżej obywateli”13. Zastąpienie centralnie planowanych stosunków społecznych i gospodarczych upodmiotowionym społeczeństwem obywatelskim, w założeniu zaowocować miało optymalizacją zarządzania wszystkimi nieomalże sferami życia publicznego. Pomimo początkowych obaw oraz ciągłej konieczności pracy nad jakością tego systemu14, po upływie ćwierć wieku uznać należy, iż „samorząd terytorialny na trwałe wpisał się w administracyjny i obywatelski pejzaż kraju”15, a samorządowe gminy, powiaty i województwa „stały się częścią demokratycznego państwa prawnego, pobudziły społeczny i gospodarczy rozwój Polski [oraz] przyczyniły się do upodmiotowienia wspólnot lokalnych”16.
Samorząd a krajobraz
Obserwując z obecnej perspektywy całokształt procesu transformacji ustrojowej i gospodarczej oraz dokonując oceny zachodzących przemian, można stwierdzić, iż w toku jego trwania zagadnienia krajobrazu, jakości przestrzeni wspólnej, ładu i zagospodarowania przestrzennego czy ochrony przyrody i zabytków17 postawione zostały przez władzę ustawodawczą i wykonawczą na dalszym planie. W porównaniu z palącymi problemami: potrzebującą pilnych reform gospodarką, sytuacją w rolnictwie i przemyśle, prywatyzacją, brakami na rynku mieszkaniowym – wydawały się one być zagadnieniami nie tyle mogącymi poczekać na rozstrzygnięcia w późniejszym czasie, co wręcz wymagającymi zastosowania niewygodnych i niewpisujących
Tamże, art. 4 ust. 3. Zob. m.in.: Dąmbska A., Trzyna S. (red.), (2013). Samorząd 3.0 Raport Forum Od-nowa, Forum Od-nowa, Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce, praca zbiorowa, (2013); Małopolska Szkoła Administracji Publicznej, Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Tom II. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce, praca zbiorowa, (2014). Małopolska Szkoła Administracji Publicznej. 15 Narastające dysfunkcje…, (2013), op. cit., s. 9. 16 Tamże. 17 Problem ten zaakcentowano w dokumencie: Purchla J. (red.), (2008). Raport na temat funkcjonowania systemu ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce po roku 1989.
13 14