references
1 8 KRAJOBRAZ 1
K U L T U R O W O - P R Z Y R O D N I C Z Y. D E F I N I C J E I A S P E K T Y P R A W N E
unijnych, liczne inwestycje wspierane fi nansowo przez UE. Nawet te, które zostały niewłaściwie przeprowadzone, są promowane na konferencjach i w materiałach reklamowych54. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku sprzedaży gruntów pod zabudowę, czy zmian ich przeznaczenia w studiach i planach. Dogęszczając na siłę zabudowę w centrach miast, traktując wszystkie place, parkingi i skwery jako niezabudowane działki o rynkowym potencjale, władze samorządowe wyraźnie przedkładają korzyść ekonomiczną ponad inne, istotne dla społeczeństwa wartości. Trudno się zatem dziwić, że podobnym sposobem myślenia kierują się również inwestorzy prywatni, na których w znacznie mniejszym stopniu ciąży obowiązek działania na rzecz lokalnych społeczności. Osoby prywatne, szczególnie w przypadku decyzji angażujących duże środki fi nansowe, nie czują się zobligowane, by dbać o przestrzeń publiczną w stopniu większym, niż samorząd terytorialny, który przecież wykonuje powierzone mu ustawowo działania dotyczące ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami czy ochrony środowiska i przyrody55. Ponadto należy podkreślić, że źle prowadzone realizacje i inwestycje to – oprócz złego i demoralizującego przykładu – również często niepotrzebne koszty napraw, poprawek i zmian. Często również budzi zastrzeżenia postawa władz samorządowych wobec pielęgnacji zieleni. Szkodliwe działania, takie jak nadmierne i niepotrzebne wycinki drzew, czy też powszechne ogławianie są bardzo negatywnie oceniane przez specjalistów56. Zapomina się, iż przyroda ma duży wpływ na jakość życia, a zieleń towarzysząca obiektom
54 Przykładem może być zabytkowy rynek jednego z miast, zlokalizowany w ścisłej strefie wpisu na Listę światowego dziedzictwa UNESCO, który w ramach fi nansowanych ze Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego projektów rewitalizacji Starego Miasta wyłożony został betonową kostką. I choć środowiska specjalistów oraz związane z tematyką portale internetowe wyrażały wyraźnie swój negatywny stosunek do tej realizacji, inwestor (gmina) uzyskała za tę realizację liczne nagrody i wyróżnienia oraz nominację do nagrody głównej w konkursie „Polska Pięknieje – 7 Cudów Unijnych Funduszy”. 55 Wyznaczają je m.in. art. 7, ust. 1 Ustawy o samorządzie gminnym, art. 4, pkt. 11 i 13, ust. 7 Ustawy o samorządzie powiatowym oraz art. 14 ust. 1, pkt. 7 i 8 Ustawy o samorządzie województwa. 56 Zob. m.in: Siewniak M., Współczesne pielęgnowanie drzew, „Ochrona Zabytków” nr 4, 2007, s. 93–102.
