references
1 20 K R A J O B R A Z
K U L T U R O W O - P R Z Y R O D N I C Z Y. D E F I N I C J E I A S P E K T Y P R A W N E
w polskim krajobrazie nie wystawiają im dobrego świadectwa. „Stan krajobrazu i architektury ujawnia bardzo wiele o stanie społeczeństwa. Mówiąc wprost, określa jego poziom cywilizacyjny. Jakość przestrzeni jest bowiem pochodną zarówno możliwości materialnych – technicznych i ekonomicznych, jak i pochodną poziomu kulturowego – wartości i aspiracji”57. Warto zatem, aby wszyscy dopuszczający się ingerencji w krajobraz pamiętali, iż to, co pozostawimy po sobie będzie na długo dowodem naszej aktywności w przestrzeni – jako jednostek, rodzin i społeczności. Dobry jakościowo krajobraz to dobre jakościowo środowisko życia, tymczasem wydaje się, iż wielu polityków nie rozumie, jak duży wpływ na komfort mieszkańców ma jakość otoczenia58. Doraźność przy planowaniu i realizowaniu inwestycji powoduje, że mieszkańcy i inwestorzy nie mogą być pewni tego, jak zostanie zagospodarowane ich najbliższe sąsiedztwo. Tymczasem bezpieczeństwo inwestowania i zamieszkania, wynikające z przestrzeganych, dobrze przygotowanych, racjonalnych i adekwatnych do potrzeb i miejsc planów zagospodarowania przestrzennego jest kluczową składową poczucia stabilizacji i psychicznego dobrostanu. Poczucie niepewności, jak wkrótce wyglądać będzie sąsiedztwo, towarzyszy wielu polskim rodzinom i inwestorom. Tymczasem – zamiast dzielić i powodować konflikty – „krajobraz traktowany jako wspólne miejsce zamieszkania może jednoczyć ludzi wokół wspólnych celów, wyzwalając w nich znaczny potencjał, chęć współpracy, wytrwałość oraz dumę”59. Dlatego tworzenie funkcjonalnej, przyjaznej i estetycznej przestrzeni winno stanowić ważny cel działań władz publicznych, którym powierzono do realizacji szereg zadań wywierających wpływ na wygląd polskiego krajobrazu kulturowo-przyrodniczego. Intensyfi kacja użytkowania krajobrazu i postęp techniczny dający stosowne ku temu narzędzia, dawno już spowodowały zmianę dialogu człowieka z otaczającą go przestrzenią i przyrodą w monolog, często dyktowany doraźnymi potrzebami. Dlatego też misja ochrony i kształtowania przestrzeni, którą winna realizować władza publiczna – tak
57 58 59
Przestrzeń życia Polaków, s. 146. Zob. PPA, op. cit., s. 6. Ochrona krajobrazu przyrodniczego…, op. cit., s. 37.