references
1 24 K R A J O B R A Z
K U L T U R O W O - P R Z Y R O D N I C Z Y. D E F I N I C J E I A S P E K T Y P R A W N E
skierowanym do członków organizacji 2, oznacza w praktyce rewolucyjną zmianę paradygmatu3. Zarządzanie dziedzictwem staje się sztuką kompromisu między integralnością i autentyzmem zabytku a sposobem jego współczesnego użytkowania. Tu pojawia się zwiększona rola społeczności (stakeholders), która na równi z władzą staje się współodpowiedzialna za zachowanie zasobu zabytkowego. Przedmiotem niniejszego artykułu jest omówienie aktów prawnych, stanowiących wybór spośród bogatego dorobku UNESCO oraz Rady Europy, wskazujących na wzrastającą rolę społeczeństwa w ochronie dziedzictwa kulturowego. Przedstawione są postanowienia Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego, sporządzonej w Paryżu dnia 17 października 2003 roku4, (dalej: Konwencja z 2003 r.) oraz Konwencji UNESCO w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego, sporządzonej w Paryżu dnia 20 października 2005 roku5 (dalej: Konwencja z 2005 r.), a także Zalecenia UNESCO w sprawie historycznego krajobrazu miejskiego z 2011 roku (dalej: Zalecenie z 2011 r.). Omówiona jest również Konwencja ramowa Rady Europy w sprawie wartości dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa z 2005 roku (dalej: Konwencja z Faro). Konwencja ta łączy wspólne dziedzictwo europejskie z prawami człowieka i podstawowymi wolnościami. Mimo jej zasięgu regionalnego, a więc znacznie węższego niż dorobek prawny UNESCO, zasługuje ona na szersze potraktowanie. Wskazane tu akty prawne w podstawowym zakresie kształtują promowane obecnie nowe podejście do zarządzania dziedzictwem, które przedstawione zostało na przykładzie zarządzania miejscami światowego dziedzictwa, co zdecydowało o objęciu zakresem niniejszego artykułu również Konwencji UNESCO w sprawie światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego.
Protecting Heritage Places Under the New Heritage Paradigm & Defining Its Tolerance for Change. A challenge for ICOMOS, ICOMOS e-news, 51, 2009. 3 Tomaszewski A., Konserwacja pomiędzy „tolerancją dla zmian” a „zarządzaniem zmianami”, [w:] A. Tomaszewski, Ku nowej filozofii dziedzictwa, wybór i opracowanie E. Święcka, Kraków 2012, s. 146. 4 Dz.U. 2011, nr 172, poz. 1018. 5 Dz.U. 2007, nr 215, poz. 1585.
2
