references
WPROWADZENIE
13
społecznej dla mieszkańców bloków nowoczesnych osiedli Warszawy. Społeczną odpowiedzią na utopijną wizję nowej jakości życia jest dzisiaj powszechny proces nasycania lub uzupełniania modernistycznych osiedli z lat 60. zabudową przywracającą ciągi ulic i ludzki wymiar sztucznie kiedyś wykreowanej przestrzeni mieszkalnej, chociaż uczniowie Le Corbusiera, będący twórcami tych nowych, przestronnych dzielnic, mieli szczytne zamiary stworzenia idealnego środowiska dla rozwoju człowieka ery przemysłowej. Podobne standardy przyjęte w różnych rejonach świata, ignorujące specyfi kę lokalną, sprzyjały poczuciu obcości lub obojętności w stosunku do miejsca zamieszkania. Rozpaczliwe próby oswojenia przestrzeni tych „funkcjonalnych” osiedli poprzez zagęszczanie przestrzeni małą, najczęściej złą, przypadkową architekturą, zaspokajają, niekoniecznie zgodnie z ideami projektantów, miejskie potrzeby mieszkańców, pragnących więcej ciepła i bliskości sąsiedztwa. Służą temu wspomniane praktyki odwracania zabudowy do ciągów komunikacyjnych, ale też niespójne stylistycznie, różnego typu zabudowania będące często historyzującymi pastiszami. Stają się próbą pogodzenia niezagubionej jeszcze naturalnej potrzeby ładu przestrzennego i orientacji w terenie z obcością geometrycznych bloków. Niestety błędy architektury pozostawiają najtrwalsze rany w otoczeniu i niszczą je na pokolenia. Niszczą nie tylko otoczenie człowieka, ale zagrażają samej tkance relacji wspólnotowej, pozbawiając ją przestrzeni publicznej, której istnienie jest jednym z podstawowych warunków kształtowania się zachowań prospołecznych, a w efekcie – kształtowania się postaw prodemokratycznych. Zachowanie rozpoznawalnej ciągłości, która zmieniając się w czasie i przestrzeni, zachowuje pamięć tożsamości kulturowej i historycznej, stanowi kontekst odnajdywania się w relacjach wspólnotowych, a także jest stałym obszarem odniesienia w stosunku do projekcji przyszłości. Ignorowanie różnorodności wyrazu kulturowego miejsca i społeczności lokalnej poszczególnych epok historycznych, zmieniających się układów, nowych potrzeb funkcjonalnych i wymogów współczesnych, może prowadzić do chaosu przestrzennego i tym samym do zachwiania poczucia identyfi kacji z otoczeniem, a w konsekwencji do utraty więzi z miejscem, będącym osią i punktem odniesienia dla procesów integracji wspólnotowej.
