references
O C H R O N A D Z I E D Z I C T WA K U LT U R O W E G O A S P O Ł E C Z E Ń S T W O. . .
1 33
historycznych, sprzyjające rozwojowi pokojowego społeczeństwa i stabilności opartej na poszanowaniu praw człowieka, demokracji i państwa prawa. Konwencja z Faro podkreśla związek „europejskiego dziedzictwa kulturowego”13 z takimi wartościami, jak przestrzeganie praw człowieka, demokracja, rządy prawa, stanowiącymi wspólne dziedzictwo dla wszystkich państw członkowskich Rady Europy14. Ponadto podkreśla ona potencjał dziedzictwa jako źródła zrównoważonego rozwoju oraz czynnika wpływającego na podnoszenie jakości życia w społeczeństwie. Podstawowym celem Konwencji jest podkreślenie znaczenia dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa, a w konsekwencji budowania mechanizmów demokratycznych funkcjonowania państwa. Artykuł 1. Konwencji wskazuje, że może być to osiągnięte poprzez: po pierwsze, uznanie, że prawa odnoszące się do dziedzictwa kulturowego są nieodłącznie związane z prawem do uczestnictwa w życiu kulturalnym, zgodnie z Powszechną Deklaracją Praw Człowieka; po drugie, uznanie indywidualnej i zbiorowej odpowiedzialności wobec dziedzictwa kulturowego; po trzecie, podkreślenie, że zachowanie dziedzictwa kulturowego i zrównoważone korzystanie z niego mają na celu rozwój społeczny i podniesienie jakości życia; po czwarte, podjęcie kroków niezbędnych do zastosowania postanowień niniejszej Konwencji w odniesieniu do wkładu dziedzictwa kulturowego w tworzeniu pokojowego i demokratycznego społeczeństwa oraz w proces zrównoważonego rozwoju i promowaniu różnorodności kulturowej, a także lepszej synergii kompetencji pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi podmiotami publicznymi, instytucjonalnymi i prywatnymi. Odnosząc się do wskazanego katalogu zadań, warto zwrócić uwagę na artykuł 4. punkt b Konwencji z Faro, zgodnie z którym każdy człowieka odpowiada, samodzielnie lub wspólnie z innymi, za poszanowanie dziedzictwa kulturowego innych ludzi oraz za poszanowanie
13 Pojęcie to pojawiło się już we wcześniejszych konwencjach Rady Europy, w tym w szczególności w Konwencji o ochronie dziedzictwa architektonicznego Europy. Natomiast w Europejskiej konwencji o ochronie dziedzictwa archeologicznego przyjęto, że dziedzictwo archeologiczne jest źródłem wspólnej europejskiej tradycji, a zarazem instrumentem i podstawą badań naukowych. 14 Zob. Lankosz K., Pojęcie „europejskie dziedzictwo kulturalne” w dorobku konwencyjnym Rady Europy, [w:] Rada Europy – 60 lat na rzecz jedności europejskiej, (red.) I. Głuszyńska, K. Lankosz, Bielsko-Biała 2008, s. 126.
