references
1 34 K R A J O B R A Z
K U L T U R O W O - P R Z Y R O D N I C Z Y. D E F I N I C J E I A S P E K T Y P R A W N E
swego własnego dziedzictwa kulturowego, a co za tym idzie, wspólnego dziedzictwa Europy. Podkreślony został więc obowiązek, jaki jednostka i społeczeństwo mają względem dziedzictwa, które powołani jesteśmy przekazać przyszłym pokoleniom. Konwencja z Faro wykracza poza dotychczasową koncepcję ochrony, ograniczającą się tradycyjnie do zarezerwowanej dla środowisk akademickich i specjalistycznych wiedzy na temat zabytkowych budynków i miejsc historycznych, bez większego wpływu na strategie rozwoju lokalnego, regionalnego oraz narodowego. Tymczasem dziedzictwo kulturowe jest nośnikiem wartości społecznych, co sprawia, że nie można pomijać kontekstu społecznego jego ochrony. Stąd bardzo ważne dla ogólnej wymowy Konwencji z Faro było wprowadzenie zasady współodpowiedzialności za dziedzictwo oraz podkreślenie znaczenia partycypacji społecznej, której celem jest zapewnienie równowagi w udziale społeczeństwa, środowisk akademickich oraz specjalistów. W świetle artykułu 12. Konwencji z Faro Państwa-Strony zobowiązują się zachęcać wszystkich do uczestnictwa w procesie identyfi kacji, badania, interpretacji, ochrony, zachowania i prezentacji dziedzictwa kulturowego, a także refleksji i debaty publicznej na temat możliwości i wyzwań, jakie niesie za sobą dziedzictwo kulturowe. Ponadto Państwa-Strony zobowiązują się uwzględniać wartość związaną z dziedzictwem kulturowym, z którym identyfi kują się poszczególne wspólnoty dziedzictwa, a także uznać rolę organizacji wolontariackich jako partnera działań, a zarazem jako źródła konstruktywnej krytyki strategii dotyczących dziedzictwa kulturowego. Państwa-Strony mają również podejmować działania w celu zapewnienia lepszego dostępu do dziedzictwa, zwłaszcza ludziom młodym i ludziom znajdującym się w trudnej sytuacji, aby uwrażliwić ich na wartość dziedzictwa, na konieczność jego zachowania i ochrony oraz na korzyści z dziedzictwa.
Rola społeczeństwa w zarządzaniu miejscami światowego dziedzictwa
Zmiana podejścia do konserwacji zabytków – od „tolerancji dla zmian” do „zarządzania zmianą” w omówionych dokumentach międzynarodowych ma bezpośredni wpływ na praktykę. Obserwuje się
